Jump to content

Tito Schipa

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Tito Schipa në vitin 1920 me një aparat fotografik

Tito Schipa (i lindur Raffaele Attilio Amedeo Schipa ; 2 janar 1889 në Leçe – 16 dhjetor 1965) ishte një tenor italian.

Biografia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Schipa me gruan e tij Antoinette në 1925

Schipa lindi si Raffaele Attilio Amedeo Schipa më 27 dhjetor 1888 në Lecce të Pulias në një familje arbëreshe ; [1] ditëlindja e tij u regjistrua si 2 janar 1889 për qëllime të rekrutimit ushtarak. Ai studioi në Milano dhe bëri debutimin e tij operistik në moshën 21 vjeçare në 1910 në Vercelli. Ai u shfaq më pas në të gjithë Italinë dhe në Buenos Aires, Argjentinë . Në vitin 1917, ai krijoi rolin e Ruggiero-s në La rondine të Puccinit .

Në vitin 1919, Schipa udhëtoi për në Shtetet e Bashkuara, duke u bashkuar me Kompaninë e Operës së Çikagos . Ai qëndroi në kompaninë e Çikagos deri në vitin 1932, ku më pas u shfaq në Operën Metropolitan të Nju Jorkut nga viti 1932 deri në 1935, dhe përsëri në 1941. Ai gjithashtu këndoi në Operën e San Franciskos, duke filluar në 1924.

Nga viti 1929 deri në vitin 1949 ai performoi rregullisht në Itali, duke përfshirë La Scala, Milano dhe Operën e Romës . Ai u kthye në Buenos Aires për të kënduar në vitin 1954. Në vitin 1957, ai bëri një turne në Bashkimin Sovjetik .

Arti i Schipës ruhet në film. Në vitin 1929, ai u shfaq në dy filma të shkurtër Vitaphone, duke kënduar "M'appari" nga opera Martha e Flotow dhe "Una furtiva lagrima" nga L'elisir d'amore e Donizettit .

Repertori skenik i Schipa-s, i cili në karrierën e tij të hershme kishte përfshirë një gamë të gjerë rolesh të Verdit dhe Puccini-t, përfundimisht u kontraktua në rreth 20 role të përshtatshme operistike italiane dhe franceze, duke përfshirë Werther të Massenet, L'elisir d'amore të Donizettit dhe L' Cilea 's 'arlesiana . Në koncert, Schipa performoi një grup të preferuar ariesh dhe këngësh operistike lirike, duke përfshirë këngë popullore napolitane dhe spanjolle.

Schipa bëri regjistrime të shumta të arieve dhe këngëve gjatë karrierës së tij, duke filluar në Itali në 1913. Prodhimi i tij i regjistruar përfshinte një grup të famshëm 78 rpm të Don Pasquale të Donizetti-t, prodhuar në 1932. Kjo është ende në dispozicion në CD. Ai gjithashtu regjistroi disa tango, disa prej të cilave u kompozuan prej tij në spanjisht, kryesisht në Buenos Aires dhe Nju Jork. Falë turneve të tij të hershme në Amerikën Latine, Schipa ishte një tenor shumë i njohur në Amerikën Latine .

Ashtu si bashkëkohësi i tij Richard Tauber, Tito Schipa ishte gjithashtu një dirigjent . Edhe pse disa kritikë bashkëkohorë e konsideruan zërin e Schipës si të vogël në përmasa, të kufizuar në rreze dhe paksa të ngurta në timbër, ai ishte ende jashtëzakonisht i popullarizuar në publik. Michael Scott ( The Record of Singing : 1978), ndërsa admiron sharmin dhe shijen e Schipës, thekson se nuk është e saktë të thuhet se Schipa ishte një mjeshtër i bel canto ; në të vërtetë Scott dhe të tjerët e konsiderojnë regjistrimin e Schipës të " Il mio tesoro " nga Don Giovanni i Mozartit si një nga më të këqijtë e bërë ndonjëherë, me vrapime të lëmuara dhe zbukurime skicë.

Megjithatë performanca e tij e të gjithë arisë gjatë një transmetimi të Operës Metropolitane të Don Giovanni-t më 20 janar 1934, si dhe fragmente të mbijetuara nga një shfaqje "live" e operës në New Orleans në 1935, e tregojnë atë në një formë të shkëlqyer. "Megjithëse cilësia e një ose dy prej notave kryesore të zotit Schipa ishte mjaft e dobët," shkroi kritiku i Nju Jorkut Francis D. Perkins në Herald Tribune në janar 1934, "stili dhe formulimi i arisë së tij ishte zakonisht artistik dhe i shkolluar mirë. ”

Më 18 korrik 1919, ai u inicua në Frimasonerinë e Ritit Skocez [2] [3] [4] në Lozhën Espartana të Buenos Aires . Në vitin 1939, Tito Schipa refuzoi një ftesë nga grupet italo-amerikane për të kryer 12 koncerte për të mbledhur para për lëvizjen antifashiste në Itali. Megjithëse atij iu ofruan 1000 dollarë për çdo paraqitje, Schipa refuzoi dhe citohet në letrën e tij, të datës 23 shkurt 1939, "Më vjen keq që nuk mund të këndoj për Loubet; por ju DUHET ta kuptoni situatën time; dhe marrëdhënien time me Achille. Starace në Itali dhe të gjithë autoritetet atje dhe ju e dini qëllimin për të cilin Loubet më kërkon të këndoj Nuk mund të vij në Nju Jork apo ndonjë justifikim tjetër, por mos më kërkoni të pamundurën”.

Schipa këndoi performancën e tij të fundit në Metropolitan Opera në 1941 përpara se të kthehej në Italinë Fashiste, "ku ai ishte një kafshë shtëpiake e regjimit të Benito Musolinit ", një shoqatë që ai kurrë nuk do ta jetonte realisht; pas kthimit në Shtetet e Bashkuara, koncerti i tij i parë i pasluftës u ndoq pak, por kur doli nga pensioni për herë të fundit në vitin 1962, Town Hall u bllokua. Në vitin 1958, Schipa u tërhoq nga skena operistike për të mësuar zërin, fillimisht në Budapest . Ai u kthye në Nju Jork për një koncert të fundit në vitin 1962; Bashkia ishte plot e përplot. [5] Schipa vdiq nga ndërlikimet e diabetit më 16 dhjetor 1965 në moshën 77 vjeçare në Manhattan, New York City, ndërsa jepte mësim atje.

Trashëgimia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ai ishte një Mbrojtës Kombëtar i Delta Omicron, një vëllazëri ndërkombëtare profesionale muzikore.

Djali i tij Tito Schipa Jr është kompozitor, kantautor, producent, shkrimtar dhe aktor. [6]

Filmografi e zgjedhur

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Tre budallenj me fat (1933)
  • Të jetosh (1937)
  • Mad About Opera (1948)
  • Misteret e Venecias (1951)

Bibliografia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Enzo Ferrieri, I "Piccoli" në Hollywood, në Comœdia, Anno XVI, giugno 1934
  • Renzo D'Andrea, Tito Schipa, Schena Editore, Fasano 1980.
  • Tito Schipa Jr., Tito Schipa nella vita e nell'arte, Argo, Lecce 1993, 2008
  • Gianni Carluccio, Tito Schipa, un leccese nel mondo, San Cesario, 2007
  • Carlo Stasi, Dizionario Enciclopedico dei Salentini, Grifo, Lecce 2018, Vol. II, fq. 974–976

Lidhje të jashtme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Schipa, Tito (2004). Tito Schipa. fq. 25. ISBN 9788882340407. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ "Quanti personaggi dello spettacolo fra le logge italiane". Arkivuar nga origjinali më 19 korrik 2017. Marrë më 2 tetor 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ "Da Belli a Totò a Gino Cervi, MASSONICAmente racconta gli artisti della squadra e del compasso" (në italisht). 2 janar 2015. Arkivuar nga origjinali më 2 tetor 2018. Marrë më 2 tetor 2018.
  4. ^ "Cinema: Totò massone, la Gran Loggia d'Italia lo commemora". adnkronos.com (në italisht). Rome. 22 tetor 1999. Arkivuar nga origjinali më 9 qershor 2014. Marrë më 2 tetor 2018.
  5. ^ "Tito Schipa, obituary". Daily News. 18 dhjetor 1965. fq. 53. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Enrico Deregibus (8 tetor 2010). Dizionario completo della Canzone Italiana. Giunti Editore, 2010. ISBN 978-8809756250. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Tito_Schipa&oldid=2724551"