Yzeiri
Uzejri (arabisht: عزير, ʿUzeyr) është një figurë që përmendet në Kuran, suren et-Teube, ajeti 9:30, i cili thotë se ai nderohej nga jehudët si "biri i Zotit". Yzeiri më së shpeshti identifikohet me Ezrën biblik. Historianët modernë e kanë përshkruar referencën si "enigmatike", pasi pikëpamje të tilla nuk janë gjetur në burimet hebraike.[1][2] Studiuesit islamë e kanë interpretuar referencën kuranore në mënyra të ndryshme, me disa që shpjegojnë se ajo aludonte për një grup të caktuar hebrenjsh.[1]
Sipas Ibën Kethirit, Yzeiri jetoi midis kohës së mbretit Sulejman dhe kohës së Zeqerijas, babait të Jahjas.[3] Disa komentues të Kur'anit e shihnin Yzeirin si një dijetar të ditur, i cili u përpoq t'u mësonte njerëzve ligjet e harruara të Zotit.[4] Ai nganjëherë identifikohet si protagonist në tregimin kuranor të njeriut që fjeti për njëqind vjet (2:259).[1] Disa dijetarë islamë e konsideronin Yzeirin si një nga profetët.[5][3]
Kuran[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Kurani thotë se çifutët e lartësuan Yzeirin si bir të Zotit:
Hebrenjtë thonë: “Uzejri është i biri i Allahut”, të krishterët thonë: “Mesihu është i biri i Allahut”. Këto janë fjalët e tyre, nga goja e tyre, i imitojnë fjalët e jobesimtarëve të mëparshëm. I vraftë Allahu! Si po shmangen (nga e vërteta)! - Kuran 9:30
Kur kibla (drejtimi i namazit) ndryshoi nga Jeruzalemi në Mekë. Sallam ibn Mishkam, një çifut që jetonte në Medine dhe miqtë e tij, e pyetën Muhamedin: “Si mund të të ndjekim ne kur e ke braktisur kiblen tonë dhe nuk pretendon se Uzejri (Ezra) është biri i Zotit?”[6]:269 Ky varg është vendosur në një kontekst të mosmarrëveshjeve teologjike me komunitetin hebre të Medinës.[4] Kurani thekson hyjninë absolute të Zotit dhe paralajmëron kundër shoqërimit të ndonjë qenie me të (shirk).[4] Ai dënon më tej udhëheqësit hebrenj dhe të krishterë të kohës për mashtrimin e masave për të marrë "priftërinjtë e tyre dhe ankoruesit e tyre si zotër të tyre në shkelje të Zotit".[4] Duke hedhur dyshime mbi pretendimet për statusin hyjnor të Yzeirit dhe Krishtit, Kurani gjithashtu i udhëzon myslimanët që të refuzojnë besime të tilla.[4] Këto argumente pasqyrojnë tensionet ndërmjet komuniteteve myslimane, të krishtera dhe çifute të Arabisë.[4]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ a b c Lazarus Yafeh, Hava (2012). "ʿUzayr". përmbledhur nga P. Bearman; Th. Bianquis; C.E. Bosworth; E. van Donzel; W.P. Heinrichs (red.). Encyclopaedia of Islam (në anglisht) (bot. 2nd). Brill. doi:10.1163/1573-3912_islam_SIM_7787.
- ^ "Ezra". Encyclopaedia Judaica (në anglisht). Vëll. 6. fq. 1106–1107.
Muhammad claims (sura 9:30) that in the opinion of the Jews, 'Uzair is the son of God. These words are an enigma because no such opinion is to be found among the Jews, even though Uzair was singled out for special appreciation.
- ^ a b Ibn Kathir. "'Uzair(Ezra)". Stories Of The Quran (në anglisht). Ali As-Sayed Al- Halawani (trans.). Islambasics.com. Arkivuar nga origjinali më 2007-12-06. Marrë më 2007-11-21.
- ^ a b c d e f Abu-Rabiʿ, Ibrahim M. (2006). "Ezra". përmbledhur nga Jane Dammen McAuliffe (red.). Encyclopaedia of the Qurʾān (në anglisht). Brill. doi:10.1163/1875-3922_q3_EQSIM_00143.
- ^ Ashraf, Shahid (2004). "Prophets 'Uzair, Zakariya and Yahya (PBUT)". Encyclopaedia Of Holy Prophet And Companion (Set Of 15 Vols.) (në anglisht). Anmol Publications Pvt. Limited. fq. 199–200. ISBN 978-81-261-1940-0.
- ^ Muhammad ibn Ishaq. Sirat Rasul Allah. Translated by Guillaume, A. (1955). The Life of Muhammad. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780196360331