Zgjedhjet presidenciale turke 2023
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zgjedhjet presidenciale do të mbahen në Turqi më 14 maj 2023, krahas zgjedhjeve parlamentare. [1] [2] Votuesit do të zgjedhin presidentin për një mandat pesëvjeçar. Presidenti Rexhep Taip Erdoan bëri thirrje që zgjedhjet e parakohshme të mbahen më 14 maj 2023. [3] Megjithatë, data fillimisht u vu në pikëpyetje pas tërmetit vdekjeprurës Turqi-Siri të vitit 2023, i cili çoi në thirrje për shtyrjen e datës së zgjedhjeve. [4] [5] Më 10 mars 2023, Erdogan nënshkroi dekretin për zgjedhjet që do të mbahen më 14 maj 2023. [1] [2] Vlerësohet se rreth 64 milionë votues do të votojnë në zgjedhjet e 14 majit, 60.9 milionë në Turqi dhe 3.2 milionë jashtë vendit. [6]
Kandidatët
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Kandidatët
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Recep Tayyip Erdoğan, Presidenti i tanishëm i Turqisë (2014-tani), [7] lider i Partisë për Drejtësi dhe Zhvillim (AKP)
- Mbështetur nga: Aleanca Popullore
- Qemal Këllëçdarollu, lider i Partisë Popullore Republikane, lider i opozitës. [8] [9] Ai u shpall kandidat nga aleanca opozitare "Tabela e të Gjashtëve" më 6 mars 2023. [10]
- Mbështetur nga: Aleanca e Kombit, Aleanca e Punës dhe Lirisë [11]
- Muharrem İnce, lider i Partisë Atdheu, kandidat për president në vitin 2018 [12] [13]
- Sinan Oğan, ish -anëtar i parlamentit nga MHP (2011–2015) ( kandidon si i pavarur )
- Mbështetur nga Aleanca e Paraardhësve [14]
Lista e kandidatëve presidencialë sipas renditjes së tyre në fletën e votimit [15] [a] | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | 4 | |||||||||||
</img> | ||||||||||||||
Recep Tayyip Erdoğan | Muharrem İnce | Kemal Kılıçdaroğlu | Sinan Oğan | |||||||||||
Aleanca Popullore-data-sort-value="No" style="background: #FFD2D2; color:black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="table-no2" | | <b id="mw-g">Aleanca e Kombit</b> | Aleanca e paraardhësve | ||||||||||||
style="background:#ff8700
|
style="background:#870000
|
style="background:#CC5252
|
style="background:#D60000
|
style="background:#0D5DA6
|
style="background:#ED1C24
|
style="background:#3db5e6
|
style="background:#0069A7
|
style="background:#2DB34A
|
style="background:#FF5F5F
|
style="background:#CC0000
|
style="background:#373736
|
|||
AKP | MHP | BBP | YRP | <small id="mwAR0"><b id="mwAR4">deputet</b></small> | CHP | İYİ | DEVA | GP | SP | DP | <small id="mwATQ">ZP</small> | Justice Party (2015) | ÜP | TÜİP |
Fushata | Fushata | Fushata | Fushata |
Polemikat
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]E drejta e Erdoganit për të kërkuar rizgjedhje
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Përpara zgjedhjeve të vitit 2018, presidentët turq shërbenin si kryetarë shtetesh duke ndjekur një sistem parlamentar . Pas referendumit kushtetues të vitit 2017, Turqia miratoi një sistem presidencial në të cilin presidenti shërben si kreu i qeverisë . Disa politikanë të opozitës deklarojnë se meqë Erdogani u zgjodh dy herë president në 2014 dhe 2018, ai nuk mund të jetë sërish kandidat nëse Parlamenti nuk shpall zgjedhje të parakohshme, siç thuhet në nenin 116 të kushtetutës. [16] Disa juristë argumentojnë se kur sistemi presidencial u prezantua në vitin 2018 dhe u formua një zyrë e re, përveç ngjashmërisë në emër, zgjedhjet e 2018-ës ishin mandati i parë i Erdoganit në sistemin e ri dhe se ai ka të drejtë të jetë sërish kandidat. [17] [18]
Kërcënimet për atentat
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Më 10 mars, nënkryetari i grupit parlamentar të CHP-së, Özgür Özel pretendoi se Këllëçdarollu mori kërcënime për vrasje nga grupe të panjohura dhe nga qeveria iu ofrua automjeti i blinduar i ministrit, por ai e refuzoi propozimin dhe e mbajti makinën e tij zyrtare. [19]
Sulmet ndaj Kemal Këllëçdarollu
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Teksa po vizitonte varrimin e qytetarëve që humbën jetën gjatë tërmetit në provincën Adiyaman, Këllëçdarollu u godit nga një sulm verbal teksa po recitonte Al-Fatiha-n . Të njëjtën ditë, një person tjetër ka tentuar sulmin fizik. [20] [21]
Fotografia e Erdoganit në fletën e votimit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Erdoani do të shfaqet me të njëjtën fotografi në fletën e votimit si ajo që përdori për zgjedhjet presidenciale në 2014 dhe 2018. [22]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ a b "Son Dakika... Erdoğan seçim kararını açıkladı: 14 Mayıs". Cumhuriyet (në turqisht). 2023-03-10. Arkivuar nga origjinali më 11 mars 2023. Marrë më 2023-03-10.
- ^ a b "Erdoğan seçim kararını imzaladı: Türkiye 14 Mayıs'ta sandık başına gidecek". BBC News Türkçe (në turqisht). 2023-03-10. Arkivuar nga origjinali më 30 mars 2023. Marrë më 2023-03-10.
- ^ "President Erdogan confirms May 14 election date in Türkiye". Arkivuar nga origjinali më 22 janar 2023. Marrë më 22 janar 2023.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Buyuk, Hamdi Firat (14 shkurt 2023). "Erdogan Ally Calls for Turkish Election Postponement After Quake". Balkan Insight (në anglishte amerikane). Arkivuar nga origjinali më 19 mars 2023. Marrë më 5 mars 2023.
- ^ "How Will Turkey's Earthquake Affect the Current Election Cycle?". The Washington Institute (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 3 prill 2023. Marrë më 5 mars 2023.
- ^ Ekonomi, Nasıl Bir (2023-05-04). "Seçimde en büyük etken Z kuşağı ve kadınlar…". https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/secimde-en-buyuk-etken-z-kusagi-ve-kadinlar/689363 (në turqisht). Arkivuar nga origjinali më 5 prill 2023. Marrë më 2023-04-29.
{{cite web}}
: Lidhje e jashtme në
(Ndihmë!)|website=
- ^ "Turkey's Erdogan Declares His Bid for President in 2023 Election". Bloomberg.com. 9 qershor 2022. Arkivuar nga origjinali më 30 tetor 2022. Marrë më 13 qershor 2022.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Meet Turkish President Erdogan's presumptive challenger". The Economist. 10 mars 2022. Arkivuar nga origjinali më 12 mars 2022. Marrë më 12 mars 2022.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Son Dakika: Millet İttifakı'nın Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu". www.cumhuriyet.com.tr (në turqisht). Arkivuar nga origjinali më 3 prill 2023. Marrë më 2023-03-06.
- ^ Michaelson, Ruth (2023-03-06). "Turkish opposition settles on bookish presidential candidate after public row". The Guardian (në anglishte britanike). ISSN 0261-3077. Marrë më 2023-05-02.
- ^ "Kurdish-left alliance declares support for Kılıçdaroğlu in presidential election". Bianet. 28 prill 2023.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Muharrem İnce, 2023 seçimlerinde aday olacağını açıkladı". www.trthaber.com (në turqisht). Arkivuar nga origjinali më 13 prill 2022. Marrë më 16 janar 2023.
- ^ "Memleket Partisi'nin cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce oldu". www.hurriyet.com.tr (në turqisht). 2023-03-12. Arkivuar nga origjinali më 3 prill 2023. Marrë më 2023-03-12.
- ^ "Ata İttifakı hangi partilerden oluşuyor? Ata İttifakı'nın cumhurbaşkanı adayı kim?". www.cumhuriyet.com.tr (në turqisht). Arkivuar nga origjinali më 11 mars 2023. Marrë më 2023-03-11.
- ^ "YSK draws presidential candidates' place on ballot paper". 2 prill 2023. Arkivuar nga origjinali më 2 prill 2023. Marrë më 2 prill 2023.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Table of Six: Legally Erdoğan cannot run for a third term on May 14". Bianet. 27 janar 2023. Arkivuar nga origjinali më 7 mars 2023. Marrë më 27 janar 2023.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Kurulu üyesi Cemil Çiçek, TBB Başkanı Feyzioğlu, Prof. Şen ve Prof. Caniklioğlu: Erdoğan tekrar aday olabilir". T24 (në turqisht). 14 shtator 2020. Arkivuar nga origjinali më 15 shtator 2022. Marrë më 25 mars 2023.
- ^ "Turkish parliament speaker claims Erdoğan can legally run for president again". Gazete Duvar (në turqisht). 2 korrik 2022. Arkivuar nga origjinali më 3 prill 2023. Marrë më 10 qershor 2022.
- ^ "Main opposition receiving reports of assassination threats against leader Kılıçdaroğlu". Duvar English. 10 mars 2023. Arkivuar nga origjinali më 12 mars 2023. Marrë më 12 mars 2023.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Son dakika... Kılıçdaroğlu'na yönelik ikinci saldırı girişimi!" (në turqisht). 21 prill 2023. Arkivuar nga origjinali më 2 maj 2023. Marrë më 21 prill 2023.
- ^ "Mezarlık ziyaretinde çirkin tavırla karşılaşmıştı! Kılıçdaroğlu'na türbede ikinci saldırı girişimi" (në turqisht). 21 prill 2023. Arkivuar nga origjinali më 21 prill 2023. Marrë më 21 prill 2023.
- ^ "Erdoğan to appear with 9-year-old photo on ballot paper for presidential election". Gazete Duvar. 2023-04-14. Arkivuar nga origjinali më 21 prill 2023. Marrë më 2023-04-29.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)
Gabim referencash: Etiketat <ref>
ekzistojnë për një grup të quajtur "lower-alpha", por nuk u gjet etiketa korresponduese <references group="lower-alpha"/>