Elektroda

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Një elektrodë është një përcjellës elektrik që përdoret për të bërë kontakt me një pjesë jometalike të një qarku (p.sh. një gjysmëpërçues, një elektrolit, një vakum ose ajër). Elektrodat janë pjesë thelbësore e baterive që mund të përbëhen nga një shumëllojshmëri materialesh në varësi të llojit të baterisë.

Elektrofora, e shpikur nga Johan Wilcke, ishte një version i hershëm i një elektrode të përdorur për të studiuar elektricitetin statik.[1]


Elektrodat janë një pjesë thelbësore e çdo baterie. Bateria e parë elektrokimike u krijua nga Alessandro Volta dhe u quajt me vend qeliza Voltaike.[2] Kjo bateri përbëhej nga një pirg elektrodash bakri dhe zinku të ndara nga disqe letre të njomur me shëllirë. Për shkak të luhatjes së tensionit të dhënë nga qeliza voltaike, nuk ishte shumë praktike. Bateria e parë praktike u shpik në 1839 dhe e quajti qeliza Daniell sipas John Frederic Daniell. Ai ende përdorte kombinimin e elektrodës zink-bakër. Që atëherë, shumë më tepër bateri janë zhvilluar duke përdorur materiale të ndryshme. Baza e të gjitha këtyre është ende përdorimi i dy elektrodave, anoda dhe katoda.

Anoda

'Anode' u krijua nga William Whewell me kërkesë të Michael Faraday, që rrjedh nga fjalët greke ἄνο (ano), 'lart' dhe ὁδός (hodós), 'një mënyrë'.[3] Anoda është elektroda përmes së cilës rryma konvencionale hyn nga qarku elektrik i një qelize elektrokimike (bateria) në qelizën jometalike. Elektronet më pas rrjedhin në anën tjetër të baterisë. Benjamin Franklin supozoi se rryma elektrike kaloi nga pozitive në negative.[4] Elektronet largohen nga anoda dhe rryma konvencionale drejt saj. Nga të dyja mund të konkludohet se ngarkesa e anodës është negative. Elektroni që hyn në anodë vjen nga reaksioni i oksidimit që ndodh pranë saj.

Katodë

Katoda është në shumë mënyra e kundërta e anodës. Emri (i shpikur edhe nga Whewell) vjen nga fjalët greke κάτω (kato), 'poshtë' dhe ὁδός (hodós), 'një rrugë'. Është elektroda pozitive, që do të thotë se elektronet rrjedhin nga qarku elektrik përmes katodës në pjesën jometalike të qelizës elektrokimike. Në katodë, reaksioni i reduktimit zhvillohet me elektronet që vijnë nga teli i lidhur me katodën dhe absorbohen nga agjenti oksidues.