Titian Tabidze

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Stampa:მმ*Titian Tabidze ishte një shkrimtar dhe poet i njohur gjeorgjian, i cili lindi më 17 nëntor 1896 dhe vdiq më 16 dhjetor 1937. Ai ishte një figurë e shquar në letërsinë gjeorgjiane dhe ishte i njohur për poezitë e tij të thella dhe të ndjeshme. Tabidze ishte pjesë e një grupi letrar të quajtur "Çafkat blu" dhe redaktoi revistën me të njëjtin emër.

Gjatë jetës së tij, Tabidze u angazhua aktivisht në skenën letrare dhe politike të kohës së tij, duke shprehur qëndrime kritike ndaj regjimit komunist. Në vitin 1937, ai u arrestua dhe u akuzua për veprimtari anti-sovjetike, pas së cilës u pushkatua. Fatet e tij pas arrestimit janë ende të diskutueshme dhe disa versione sugjerojnë se ai mund të jetë dëbuar në një zonë siberiane e cila shpërbehej nga stuhitë e ftohta.

Poezitë e Titian Tabidze janë të njohura për ndjeshmërinë dhe thellësinë e tyre, dhe ai mbetet një personalitet i rëndësishëm në historinë e letërsisë gjeorgjiane. Edhe pse jetën e tij e përfundoi tragjikisht, trashëgimia e tij letrare vazhdon të mbijetojë dhe të frymëzojë shkrimtarët dhe lexuesit e sotëm.

Titsian Tabidze u lind në Tiflis, Gjeorgji, në një familje arsimtarësh. Ai u bë pjesë e shoqërisë intelektuale gjeorgjiane dhe ishte një prej themeluesve të lëvizjes "jakë blu", e cila kërkoi të sjellë ndryshime në letërsinë dhe kulturën e vendit.

Tabidze u bë i njohur për poezitë e tij simboliste të ndjeshme dhe të thella, të cilat trajtonin temat e dashurisë, humbjes dhe vuajtjes. Ai ishte një shkrimtar i respektuar dhe i dashur nga lexuesit e tij.

Në vitin 1937, gjatë periudhës së represionit sovjetik në Gjeorgji, Tabidze u arrestua dhe dërgua në një kamp përqendrimi. Në 16 dhjetor të të njëjtit vit, ai u ekzekutua nga autoritetet komuniste.

Edhe pse jeta e tij ishte e shkurtër, Trashëgimia letrare e Titsian Tabidze mbetet e rëndësishme për letërsinë gjeorgjiane dhe për letërsinë botërore në përgjithësi. Veprat e tij janë shumë të cilësuara për thellësinë emocionale dhe ndjeshmërinë e tyre, dhe ai vazhdon të mbetet një figurë e shquar në historinë letrare të Gjeorgjisë.

Titsian Tabidze u lind më 2 prill [21 mars], 1895 në fshatin Chkvishi, Mazandarani, Kutaisi në një familje priftërore. Ai ishte një nga dhjetë fëmijët e Yustiniane Tabidze dhe Elisabeth Fkhakadze. Tabidze fillimisht u arsimua në Shkollën Teologjike të Kutaisisë, ku studionte bashkë me kushërinjtë e tij, përfshirë edhe shkrimtarin e njohur Galaktion Tabidze, dhe më pas vazhdoi studimet në Gjimnazin e Djemve të Kutaisisë.

Në vitet 1915-1918, Tabidze shërbeu në Luftën e Parë Botërore si oficer i ushtrisë rusi, ku përjetoi shumë vuajtje dhe frikë. Pas luftës, ai u kthye në Gjeorgji dhe u bë një figurë e rëndësishme në skenën letrare dhe kulturore të vendit.

Veprat e tij poezive të ndjeshme dhe të thella i bënë atë një nga poetët më të rëndësishëm në letërsinë gjeorgjiane. Kontributi i tij në lëvizjen "jakë blu" dhe përpjekjet e tij për të sjellë një frymë të re dhe modernitet në letërsinë e vendit e bënë atë një figurë të shquar.

Fatkeqësisht, Tabidze u arrestua dhe u ekzekutua në vitin 1937 gjatë periudhës së represionit sovjetik. Megjithatë, veprat e tij vazhdojnë të mbeten një trashëgimi e rëndësishme kulturore për Gjeorgjinë dhe për botën letrare në përgjithësi.

Titian Tabidze ka pasur një karrierë shumë aktive dhe të suksesshme në fushën e letrave dhe veprimtarisë shoqërore. Fillimisht, ai vazhdoi studimet në Universitetin e Moskës në vitin 1913, në Fakultetin e Filologjisë. Gjatë kohës së tij si student, ai ishte i angazhuar në punë shoqërore dhe krijuese, duke filluar të bënte pjesë në grupin letrar "Çafkat blu" dhe duke redaktuar revistën me të njëjtin emër, si dhe gazetën "Barikad".

Pas diplomimit në Universitetin e Moskës në vitin 1917, Titian punoi për një kohë të shkurtër në redaksinë e gazetës "Georgia" në Tbilisi. Në faqet e kësaj gazete, ai botoi shumë korrespondenca dhe shkrime publicistike që trajtonin ngjarjet politike, kombëtare dhe shoqërore të kohës. Nga nëntori i vitit 1917, ai ishte anëtar i komitetit kryesor të Partisë Demokratike Kombëtare.

Kjo përshkrim tregon për pjesën e rëndësishme dhe aktive që Titian Tabidze kishte në mjedisin letrar dhe politik të kohës së tij, si dhe angazhimin e tij në promovimin e lirisë së shprehjes dhe të qëllimeve kombëtare në Gjeorgjinë e asaj kohe.

Të dhënat për përkthimet e Titian Tabidze ngjajnë për të theksuar talentin dhe zellin e tij si një krijues i përkthimit të veprave letrare nga gjuhë të tjera. Përkthimet e tij nga rusishtja dhe frengjishtja tregojnë për një përgjegjësi të lartë dhe një përkushtim të ngulitur ndaj kulturave të tjera dhe veprave të tyre. Botimi i përmbledhjes së tij me poezi në rusisht në vitin 1935 në Moskë tregon për një njohuri të thellë të gjuhës dhe letrave ruse nga ana e Ticianit.

Poezitë e Ticianit janë përkthyer në gjuhë të tjera, si frëngjisht, anglisht, polonisht, italisht dhe në gjuhë të tjera. Kjo tregon për një vlerësim dhe njohuri të lartë të krijimeve të tij në letrat universale, si dhe për një kontribut të rëndësishëm për ta bërë këtë krijimtari të arritshme për lexuesit në të gjithë botën

Të dhënat për Titian Tabidze janë të trishta dhe tregojnë për një jetë tragjike dhe një fund të dhimbshëm. Refuzimi i tij për të qortuar publikisht të shtypurin Paolo Iashvili tregon për një akt të guximshëm të standartave morale. Arrestimi i tij, dënimimi dhe pushkatimi në vitin 1937 shfaqin ndikimin e rreptë të regjimit sovjetik në jetën e tij si krijues. Versioni tjetër për fatin e tij në një tramvaj siberian dhe në një stuhi dëbore thotë shumë për vuajtjet dhe tragjedinë që shumë intelektualë u përballën në atë kohë.

Gdhendja e emrit të Titianit në memorialin e varreve simbolike të shkrimtarëve dhe artistëve të famshëm tregon për respektin dhe nderin që ai merr si një nga figurat më të rëndësishme të letërsisë dhe kulturës gjeorgjiane. Edhe pse varri i tij nuk ekziston, pasqyron vargun e shumtë të shkrimtarëve dhe artistëve të përndjekur dhe të padrejtësisë që u përballën nën regjimin sovjetik. Kujtesa e Titiuan Tabidze mbetet e gjallë në historinë dhe letërsinë gjeorgjiane, duke theksuar kontributin dhe personalitetin e tij të jashtëzakonshëm.

Eksperienca e Titian Tabidze dhe kushëririt të tij Galaktion në shkollën teologjike të Kutaisit tregon se, pavarësisht sfidave në rrugën e tyre të arsimit, ata arritën të forconin marrëdhënien e tyre dhe të jenë shokë të ngushtë klase. Kjo shoqëri akademike mes tyre mund të ketë pasur një ndikim të rëndësishëm në zhvillimin e tyre si individë dhe si krijues. Ndërsa Titian kaloi me sukses provimet dhe u përparua në një grup tjetër, kushëriu Galaktion pësoi disa sfida në performancën e tij shkollore. Megjithatë, përkundër këtyre dallimeve të hershme në rrugën e tyre arsimore, ata mbetën të lidhur dhe bashkëpunimi i tyre në fushën e letërsisë tregonte një ndjeshmëri dhe bashkëpunim të fortë. Kjo bashkëpunim i tyre në moshën e re mund të ketë pasur një ndikim të rëndësishëm në zhvillimin e tyre si poetë dhe krijues të shquar në letërsinë gjeorgjiane.

biografi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

vitet e hershme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Titian Tabidze u lind më 1895 në familjen e një prifti, Justiniane Tabidze, në fshatin Çkvish, pranë Kutaisit, në Mazri (e cila aktualisht është komuna e Vanit). Nëna e Titianit, Elizabeta Pkhakadze, ishte vajza e Okropirit dhe nga fshati i afërt Fartskhanakanevi. Elizabeta ishte një grua shumë punëtore dhe vëzhguese, dhe ajo i transmetoi vlerat e punës dhe vëzhgimit të kujdesshëm te fëmijëve të saj.

Kjo kontekst familjar tregon se Titian Tabidze lindi dhe u rrit në një mjedis priftëror dhe me një nënë punëtore dhe vëzhguese. Këto vlera dhe influenca nga familja e tij mund të kenë ndikuar në krijimtarinë dhe qëndrimin e tij më të mëtejshëm në jetë.

Eksperienca e Titian Tabidze dhe kushëririt të tij Galaktion në shkollën teologjike të Kutaisit tregon se, pavarësisht sfidave në rrugën e tyre të arsimit, ata arritën të forconin marrëdhënien e tyre dhe të jenë shokë të ngushtë klase. Kjo shoqëri akademike mes tyre mund të ketë pasur një ndikim të rëndësishëm në zhvillimin e tyre si individë dhe si krijues. Ndërsa Titian kaloi me sukses provimet dhe u përparua në një grup tjetër, kushëriu Galaktion pësoi disa sfida në performancën e tij shkollore. Megjithatë, përkundër këtyre dallimeve të hershme në rrugën e tyre arsimore, ata mbetën të lidhur dhe bashkëpunimi i tyre në fushën e letërsisë tregonte një ndjeshmëri dhe bashkëpunim të fortë. Kjo bashkëpunim i tyre në moshën e re mund të ketë pasur një ndikim të rëndësishëm në zhvillimin e tyre si poetë dhe krijues të shquar në letërsinë gjeorgjiane.

Në vitin 1901, prindërit e Titian Tabidze e dërguan atë në shkollën teologjike të Kutaisit, ku ai studioi së bashku me kushërin e tij Galaktion në vitet 1901-1905. Titian ishte një klasë pas Galaktionit në këtë shkollë. Në vitin akademik 1902-1903, kushëriu Galaktion mori një notë të pakënaqshme në aritmetikë dhe u vu në provimin e vjeshtës, por duket se nuk arriti rezultatin e dëshiruar dhe u lënë në të njëjtën klasë. Në anën tjetër, Titian, që ishte vetëm një klasë mbrapa kushëririt të tij, kaloi me sukses provimet dhe u përparua në grupin tjetër. Kështu, në vitet 1903-1906, Titian dhe Galaktion u bënë shokë klase dhe studionin së bashku në shkollën teologjike të Kutaisit. Kjo eksperiencë e përbashkët studimi ndikoi në marrëdhënien dhe bashkëpunimin e tyre si në fushën e arsimit, ashtu edhe në atë të letërsisë, duke i bërë ata shokë dhe ndikues të rëndësishëm në zhvillimin e letërsisë gjeorgjiane.

Në vitin 1901, prindërit e Titian Tabidze e dërguan në shkollën teologjike të Kutaisit, ku ai studioi së bashku me kushëririn e tij Galaktion në periudhën 1901-1905. Titian ishte një klasë pas Galaktionit. Në vitin akademik 1902-1903, Galaktioni mori notë të pakënaqshme në aritmetikë dhe iu dha provimi i vjeshtës, por nuk e kaloi me sukses. Kështu, ai u lënë në të njëjtën klasë. Në anën tjetër, Titian kaloi me sukses provimet dhe u transferua në një grup tjetër. Në këtë mënyrë, në periudhën 1903-1906, Titian dhe Galaktion u bënë shokë klase dhe studionin së bashku në shkollën teologjike të Kutaisit.

Kjo tregon se, pavarësisht se nuk kanë kaluar të gjitha sfidat në shkollë së bashku, Titian Tabidze dhe kushëririn e tij Galaktion u bënë shokë të ngushtë klase dhe studionin së bashku gjatë periudhës së tyre në shkollë. Kjo shoqëri akademike mes tyre mund të ketë pasur një ndikim të rëndësishëm në zhvillimin e tyre si individë dhe si krijues.

Titian Tabidze filloi të shkruajë poezi që në fëmijëri, gjatë kohës së shkollimit të tij. Nga viti 1911, poezitë, romanet dhe miniaturat e tij filluan të botoheshin në revista dhe gazeta të njohura si "Colkhida", "Shalkho Gazeti", "Eri", "Teatri dhe jeta". Kjo tregon se ai kishte një talent të hershëm për shkrim dhe krijimtari letrare, dhe se puna e tij u vlerësua dhe u publikua në media të rëndësishme kulturore në atë kohë. Kjo përvojë e fillimit të krijimtarisë së tij letrare në media të shquara mund të ketë ndikuar në zhvillimin e tij si poet dhe shkrimtar.

Vitet studentore[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Titian Tabidze në rininë e tij

Në vitin 1913, Titian Tabidze vazhdoi studimet në Universitetin e Moskës, në Fakultetin e Filologjisë. Gjatë viteve të tij studentore, ai ishte i angazhuar në punë shoqërore dhe krijuese. Pas diplomimit në vitin 1917, Titian punoi për një kohë të shkurtër në Tbilisi, në redaksinë e gazetës "Georgia". Atje ai botoi shumë korrespondenca dhe shkrime publicistike, duke analizuar ngjarjet politike, kombëtare dhe shoqërore të asaj kohe në mënyrën e tij. Në nëntor të vitit 1917, ai u bë anëtar i komitetit kryesor të Partisë Demokratike Kombëtare.

Kjo tregon se Titian Tabidze ishte i përfshirë në aktivitete politike dhe publike, duke ndikuar në opinionin publik me shkrime të tij analitike në media të ndryshme si gazetar dhe anëtar i një partie politike. Kjo përvojë i mundësoi atij të ndikonte në shoqëri dhe të shprehej nëpërmjet shkrimeve të tij në një periudhë kaotike në historinë e Gjeorgjisë.

Në vitin 1913, Titian Tabidze vazhdoi studimet në Universitetin e Moskës, në Fakultetin e Filologjisë. Gjatë viteve të tij studentore, ai ishte i angazhuar në punë shoqërore dhe krijuese. Pas diplomimit në vitin 1917, Titian punoi për një kohë të shkurtër në Tbilisi, në redaksinë e gazetës "Georgia". Atje ai botoi shumë korrespondenca dhe shkrime publicistike, duke analizuar ngjarjet politike, kombëtare dhe shoqërore të asaj kohe në mënyrën e tij. Në nëntor të vitit 1917, ai u bë anëtar i komitetit kryesor të Partisë Demokratike Kombëtare.

Kjo tregon se Titian Tabidze ishte i përfshirë në aktivitete politike dhe publike, duke ndikuar në opinionin publik me shkrime të tij analitike në media të ndryshme si gazetar dhe anëtar i një partie politike. Kjo përvojë i mundësoi atij të ndikonte në shoqëri dhe të shprehej nëpërmjet shkrimeve të tij në një periudhë kaotike në historinë e Gjeorgjisë.

viktimë[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Titian Tabidze ishte një shkrimtar dhe poet i shquar gjeorgjian që angazhohej në pikëpamjet letrare dhe politike të kohës së tij. Ai ishte një figurë e rëndësishme në grupin letrar "Çafkat blu" dhe redaktoi revistën me të njëjtin emër, si dhe gazetën "Barikad". Tabidze tregoi kritikë të hapur dhe të guximshme ndaj regjimit sovjetik, duke refuzuar të qortonte publikisht të tjerët si Paolo Iashvili, një artist i ndeshëm i cili ishte ndjekur nga autoritetet sovjetike.

Në vitin 1937, Titian Tabidze u arrestua dhe u pushkatua me akuzën e veprimtarive anti-sovjetike, treguesi i represionit të ashpër që ushtronte regjimi komunist në atë periudhë. Ka versione të ndryshme për fatin e tij pas arrestimit, disa thonë se u ekzekutua ndërsa versioni tjetër thotë se u dëbua në një zonë të mbyllur siberiane dhe u la të vdiste në kushtet e rënda të asaj kohe. Megjithatë, nuk ka një varr të konfirmuar për Tabidze dhe fati i tij mbetet një mister për shumë njerëz. Ai përfaqëson një shembull të vuajtjeve dhe sakrificave të shumtë shkrimtarëve dhe artistëve gjatë regjimit komunist.

Në vitin 1920, Titian Tabidze u martua me Ninën Makashvili, një mjeke e cila më vonë bëri karrierë si autore e kujtimeve. Nina Makashvili ishte nga arsimi dhe ishte një figura e rëndësishme në jetën e Titian Tabidze. Bashkë ata krijuan një familje dhe patën një vajzë, Tanit (e njohur edhe si Nita) Tabidze, e cila bashkë me prindërit e saj bëri pjesë në jetën e kulturës dhe letërsisë së kohës në Gjeorgjinë.

Martesa e Titian Tabidze me Ninën Makashvili tregon pjesën e tij personale dhe familjare, ndërsa angazhimi i tyre në fushën e letërsisë dhe politikës tregon qëndresën e tyre ndaj vlerave dhe idealeve të kohës së tyre. Kjo përshkrim i familjes së tij reflekton një dimension më të thellë të jetës së tij, jashtë aspekteve publike dhe politike të veprimtarisë së tij.Stampa:ქსე

  • ხერხეულიძე გ., „თანამედროვე ქართული პოეზია“, თბილისი, 1977
  • აბულაძე მ., „ტიციან ტაბიძის პოეზია“, თბილისი, 1961