Lënda

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Lënda (lat. materia) është tërësia e grimcave themeltore që përbëjnë dhe ndërtojnë çdo gjë që është. Lënda është diçka që zë vend në hapësirë dhe mund të rroket nga një ose disa shqisa. Ajo mund të jetë një trup, përbërje fizike, ose mbarë gjithësia.

fizikë lënda është diçka që ka masë dhe është në gjendje të ngurtë, të lëngtë, të gaztë, ose plazmore. Është gjithçka që është e ndërtuar në trajta të ndërlikuara prej kuarkeve dhe leptoneve. Lënda është një lloj i veçantë i përbërjes joorganike; mbeturina ose fundërrina nga një organizëm i gjallë.

filozofi, lënda është ajo që në vetvete është e padallueshme dhe e pa formë dhe që, për shkak të ndryshimit dhe zhvillimit, merr trajtë dhe krijohet si një përbërje.

Ana e kundërt e lëndës është kundërlënda.

Ndërtimi i lëndës[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Lënda ka ndërtim thermijor dhe molekular. Ndërtimi thermijor i lëndes eshte i përbërë nga thermija të dukshme, ndërsa thermijat më të vogla të lëndes që i ruajne vetitë e saj dhe që jane të padukshme nga syri i njeriut quhen molekula. Molekula përbëhet nga thermija edhe më të vogla që quhen atome të cilat nuk i ruajnë vetitë e lëndes.

Atomi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Atomi është i përbërë nga neutronet, protonet dhe elektronet. Protonet përmbajne ngarkesë pozitive dhe gjenden në berthamen e atomit, neutronet nuk kanë ngarkesë elektrike dhe gjenden në berthamen e atomit ndërsa elektronet qendrojnë rrotull atomit, ato janë ngarkesat negative e atomit dhe jane të barabarta me ngarkesat pozitive pra me protonet.

Vetitë e lëndës[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]