Pejorative
Një fjalë ose frazë pejorative, poshtëruese, fyerje ose term nënçmues është një fjalë ose formë gramatikore që shpreh një konotacion negativ ose mosrespektues, një mendim të ulët ose mungesë respekti ndaj dikujt ose diçkaje. [1] Përdoret gjithashtu për të shprehur kritika, armiqësi ose mospërfillje. Ndonjëherë, një term konsiderohet si poshtërues në disa grupe shoqërore ose etnike, por jo në të tjera, ose mund të jetë fillimisht poshtërues, por më vonë merr një kuptim jo pejorativ (ose anasjelltas ) në disa ose të gjitha kontekstet.
Pejorimi dhe meliorimi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në gjuhësinë historike, procesi që një fjalë jofyese bëhet pejorative është një formë e zhvendosjes semantike e njohur si pejoration. Një shembull i pejorancës është ndryshimi i kuptimit të fjalës budalla nga kuptimi që një person ishte i lumtur dhe me fat në kuptimin se ai është budalla dhe i pa sofistikuar. [2] Procesi i pejorimit mund të përsëritet rreth një koncepti të vetëm, duke kërcyer nga fjala në fjalë në një fenomen të njohur si rutine e eufemizmit, për shembull si në pejoracionin e njëpasnjëshëm të termave bog-house, private-house, tualet, dollap uji, tualet, banjo dhe banjë (anglisht e SHBA). [3] [4]
Kur një term fillon si pezhorativ dhe përfundimisht adoptohet në një kuptim jo pejorativ, ky quhet melioration ose melioration. Një shembull është ndryshimi i kuptimit të fjalës së këndshme nga kuptimi se një person ishte budalla në kuptimin që një person është i këndshëm. [5] Kur kryhet me qëllim, ai përshkruhet si rikuperim ose ripërvetësim. [6] Një shembull i një fjale që është rimarrë nga pjesë të komunitetit që synon është queer (shq. "dylber"), e cila filloi të ripërvetësohej si një përshkrues pozitiv në fillim të viteve 1990 nga grupet aktiviste. [7] Megjithatë, për shkak të historisë së tij dhe – në disa rajone – të përdorimit të vazhdueshëm si përçmues, mbeten individë LGBT të cilët nuk ndjehen rehat me përdorimin e këtij termi për ta. [8] Përdorimi i nigger (veçanërisht varianti me -a në fund) nga amerikanët e zinj shihet shpesh si një akt tjetër rikuperimi, megjithëse shumë si queer në lëvizjen LGBT, ekziston një nënsekt i zëshëm i zezakëve që kundërshtojnë përdorimin e fjalës nën çdo rrethanë. [9]
Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ "Pejorative". Dictionary.com. Arkivuar nga origjinali më mar 21, 2016. Marrë më 2012-04-25.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ Horobin, Simon (31 mars 2021). "Five words that don't mean what you think they do". The Conversation (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 5 prill 2021. Marrë më 2021-04-05.
- ^ Stollznow, Karen (2020-08-11). "Ableist Language and the Euphemism Treadmill" (në anglisht). Cambridge University Press. Marrë më 2021-04-06.
- ^ Bell, Vicars Walker (1953). On Learning the English Tongue (në anglisht). Faber & Faber. fq. 19.
The Honest Jakes or Privy has graduated via Offices to the final horror of Toilet.
- ^ Nordquist, Richard (3 tetor 2019). "Amelioration (word meanings)". ThoughtCo (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më jan 18, 2021. Marrë më 2021-04-06.
{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ Brontsema, Robin (2004-06-01). "A Queer Revolution: Reconceptualizing the Debate Over Linguistic Reclamation". Colorado Research in Linguistics (në anglisht). 17 (1). doi:10.25810/dky3-zq57. ISSN 1937-7029.
Linguistic reclamation, also known as linguistic resignification or reappropriation, refers to the appropriation of a pejorative epithet by its target(s).
- ^ Perlman, Merrill (2019-01-22). "How the word 'queer' was adopted by the LGBTQ community". Columbia Journalism Review (në anglisht). Marrë më 2021-07-12.
- ^ Druhan, Colin (2019-03-06). "Our complicated relationship with the term queer". IN Magazine (në anglisht). Marrë më 2021-07-12.
- ^ Higson, Rachel (2017-09-28). "Considering the N-Word: To Reject or Reclaim?". Prindle Institute (në anglishte amerikane). Marrë më 2023-03-12.