Kontinentet

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Kontinent)
Hartë e animuar, e koduar me ngjyra që tregon kontinente të ndryshme. Në varësi të konventës dhe modelit, disa kontinente mund të konsolidohen ose ndahen: për shembull, Euroazia më së shpeshti ndahet në Azi dhe Evropë (hije të kuqe), ndërsa Amerika e Veriut dhe e Jugut ndonjëherë njihen si një kontinent amerikan (hije e gjelbër).

Një kontinent është një nga disa toka të mëdha. Përgjithësisht të identifikuara me konventë dhe jo me ndonjë kriter të rreptë, deri në shtatë rajone gjeografike zakonisht konsiderohen si kontinente. Të renditura nga më i madhi në zonë tek më i vogli, këto shtatë rajone janë: Azia, Afrika, Amerika e Veriut, Amerika e Jugut, Antarktida, Evropa dhe Australia.[1] Ndryshimet me më pak kontinente mund të bashkojnë disa prej tyre, për shembull disa sisteme përfshijnë Afro-Eurazinë, Amerikën ose Euroazinë si kontinente të vetme. Zelandia, një masë e zhytur kryesisht e kores kontinentale, është përshkruar gjithashtu si një kontinent.

Ishujt oqeanikë shpesh grupohen me një kontinent të afërt për të ndarë të gjithë tokën e botës në rajone gjeografike. Sipas kësaj skeme, shumica e vendeve dhe territoreve ishullore në Oqeanin Paqësor janë grupuar së bashku me kontinentin e Australisë për të formuar një rajon gjeografik të quajtur Oqeani.

gjeologji, një kontinent përkufizohet si "një nga masat kryesore tokësore të Tokës, duke përfshirë tokën e thatë dhe raftet kontinentale".[2] Kontinentet gjeologjike korrespondojnë me gjashtë zona të mëdha të kores kontinentale që gjenden në pllakat tektonike, por përjashtojnë fragmente të vogla kontinentale si Madagaskari që përgjithësisht quhen mikrokontinente. Korja kontinentale dihet se ekziston vetëm në Tokë.[3]

Kontinentet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Nr. Kontinenti Sipërfaqja
1 Azia 44,614,000 km²
2 Afrika 30,365,000 km²
3 Amerika Veriore 24,230,000 km²
4 Amerika Jugore 17,814,000 km²
5 Antarktida 14,200,000 km²
6 Evropa 10,000,000 km²
7 Australia 8,510,900 km²

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ "Continents: What is a Continent?" (në anglisht). National Geographic. 20 shtator 2011. Arkivuar nga origjinali më 16 korrik 2019. Marrë më 3 korrik 2022. "Most people recognize seven continents—Asia, Africa, North America, South America, Antarctica, Europe, and Australia, from largest to smallest—although sometimes Asia and Europe are considered a single continent, Eurasia."
  2. ^ Neuendorf, K.K.E.; Mehl, Jr., J.P.; Jackson, J.A., red. (2005). Glossary of Geology (në anglisht) (bot. 5th). Alexandria, Virginia: American Geological Institute. fq. 139. ISBN 978-0922152896.
  3. ^ Choi, Charles Q. (16 korrik 2015). "Did Ancient Mars Have Continents?". Space.com (në anglisht). Marrë më 6 dhjetor 2020.