Përkujtimi i Ataturkut, Dita e Rinisë dhe Sporteve
| Përkujtimi i Ataturkut, Dita e Rinisë dhe Sporteve | |
|---|---|
 Parada e flamurit të vajzave në Ditën e Rinisë dhe Sporteve në 1939 | |
| Emri zyrtar | 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı |
| Gjith. thiret | Dita e Rinisë dhe Sportit |
| Vëzhguar nga |  Turqia Stampa:Country data Northern Cyprus Qiproja Veriore |
| Rëndësia | Zbarkimi i Mustafa Qemalit në Samsun më 19 maj 1919, i cili konsiderohet si fillimi i luftës për pavarësi turke. |
| Data | 19 maj |
| Frekenca | vjetor |
Përkujtimi i Ataturkut, Dita e Rinisë dhe Sporteve[1] (Turqisht: Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı), është një festë kombëtare e përvitshme turke e festuar më 19 maj për të përkujtuar zbarkimin e Mustafa Qemalit në Samsun më 19 maj 1919, e cila konsiderohet si fillimi i Luftës së Pavarësisë Turke në historiografinë zyrtare.
Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Festivali i Gjimnastikës[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
“Festivali i parë i gjimnastikës” (İdman Bayramı) u mbajt në livadhin sportiv të Kadıköy İttihad Sports (Klubi i Bashkimit deri në vitin 1915) nga Erkek Muallim Mektebi (Kolegji i mësuesve për djem) me ndërmarrjen personale të Selim Sirri Bey (Tarcan),[2] i cili në atë kohë ishte Inspektor i Ministrisë së Arsimit të Perandorisë Osmane. Sipas disa burimeve, ajo u mbajt më 12 maj 1916, si për Faik Reşit Unat, në maj 1916, si për vetë Selim Sırrı Tarcan, më 29 prill 1916.[3] Selim Sirri Beu kishte sjellë një partiturë të muzikës popullore suedeze të titulluar Tre trallande jäntor ("Tri vajza që këndojnë") dhe të mbledhur nga Felix Körling.[4] Kjo muzikë popullore u bë "Dağ Başını Duman Almış" marşı me tekst turk të shkruar nga Ali Ulvi Bey (Elöve) në vitin 1917[5] dhe kënduar në këtë festival për herë të parë.[6]
Zbarkimi i Mustafa Qemalit në Samsun[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Fahrî Yâver-i Hazret-i Şehriyâri[dn 1] Mirliva Mustafa Qemal Pasha u caktua si inspektor i Inspektoratit të Trupave të Ushtrisë së Nëntë më 30 prill 1919,[7] i ngarkuar për të mbikëqyrur shpërbërjen e Ushtrisë Osmane të kërkuar nga Traktati i Sèvres dhe u largua nga Stambolli, me stafin e tij në bordin e avullores SS Bandırma për në Samsun. Pasi zbarkoi në Samsun më 19 maj, Mustafa Kemal filloi Lëvizjen Kombëtare Turke në kundërshtim me urdhrat e tij, një akt që do të çonte në Luftën për Pavarësi Turke dhe përfundimisht shpalljen e Republikës së Turqisë më 1923.[8]
Mustafa Qemali dhe stafi i tij u larguan nga Samsun më 24 maj për të transferuar selinë e tyre në fshatin Karageçmiş të rrethit Havza. Sipas Hamza Eroğlu, ata kënduan marshimin Dağ Başını Duman Almış ndërsa marshonin nga Samsun në Havza,[9] dhe sipas Şevket Süreyya Aydemir, ata gjithashtu e kënduan këtë këngë pasi u larguan nga Havza për të shkuar në Amasya.[10]
Fusnotat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ "Aide-de-camp nderi i Madhërisë së Tij Sulltan",
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Përkujtimi i Ataturkut, Dita e Rinisë dhe Sporteve të 19 majit në faqen zyrtare të Presidencës së Republikës së Turqisë.
- ^ Mustafa Ergün, İkinci Meşrûtiyet Devrinde Eğitim Hareketleri: (1908–1914), Ocak Yayınları, 1996, ISBN 978-975-422-090-2, p. 154. (Turqisht)
- ^ Nâlân Bilge, Türkiye'de Beden Eğitimi Öğretmeninin Yetiştirilmesi, Kültür Bakanlığı, 1989, ISBN 978-975-17-0491-7, p. 44. (Turqisht)
- ^ Etem Üngör, Türk Marşları, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 1965, p. 54. (Turqisht)
- ^ Seyit Kemal Karaalioğlu, Resimli Türk Edebiyatçılar Sözlüğü, İnkılâp ve Aka, 1982, p. 128. (Turqisht)
- ^ Kudret Emiroğlu, Gündelik Hayatımızın Tarihi, Dost Kitabevi, 2001, ISBN 978-975-8457-66-3, p. 498. (Turqisht)
- ^ Andrew Mango, Atatürk, John Murray, 1999, ISBN 978-0-7195-6592-2, p. 214.
- ^ "Mustafa Kemal and the Turkish War of Independence, 1919–23". Encyclopædia Britannica (në anglisht). Marrë më 18 maj 2021.
- ^ Hamza Eroğlu, Türk Devrimi Tarihi, Türk Devrim Kurumu, 1974, p. 87. (Turqisht)
- ^ Şevket Süreyya Aydemir, Tek Adam: Mustafa Kemalʾin Hayatı, Cilt 1, Remzi Kitapevi, 1967, p. 40. (Turqisht)