I goditur nga dashuria
Të jesh i goditur nga dashuria do të thotë të kesh simptoma mendore dhe fizike të lidhura me rënien në dashuri: "E goditur nga dashuria ... do të thotë të goditesh nga dashuria ... je goditur në zemër nga emocioni i dashurisë”. [1]
Ndërsa të qenit i goditur nga dashuria është parë historikisht si një sëmundje mendore jetëshkurtër e shkaktuar nga ndryshimet intensive të lidhura me dashurinë romantike, kjo pikëpamje ka qenë jashtë favorit që kur modeli humoral u braktis dhe që nga ardhja e psikiatrisë moderne shkencore.
Metaforat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Koncepti shoqërohet me një grup metaforash që përpiqen të përcjellin shpejtësinë dhe intensitetin e të rënëve në dashuri duke e përshkruar atë si një proces fizik të rënies ose goditjes.
Nga ana tjetër, të biesh në dashuri shpesh përshkruhet duke iu referuar shigjetës së Kupidit. Burime të tjera, si Tristram Shandy, e përshkruajnë procesin duke iu referuar si akti i të qëlluarit me armë: "Unë jam i dashuruar me zonjën Wadman, citon xhaxhai im Toby. – Ajo ka lënë një top këtu – shtoi xhaxhai im Toby – duke treguar gjoksin e tij." [2]
Psikanaliza[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në shekullin e njëzetë koncepti i sëmundjes së dashurisë u rikonceptua nga psikanaliza. Qysh në vitin 1915, Frojdi pyeti në mënyrë retorike: "A nuk është ajo që ne kuptojmë me 'të rënë në dashuri' një lloj sëmundjeje dhe çmendurie, një iluzion, një verbëri ndaj asaj se si është në të vërtetë personi i dashur?" [3] Gjysmë shekulli më vonë, në 1971, Hans Loewald mori temën, duke e krahasuar të qenit në analizë "me pasionet dhe konfliktet e ndezura sërish në gjendjen e të qenit në dashuri, e cila, nga pikëpamja e rendit të zakonshëm dhe Tenori emocional dhe disiplina e jetës, ndihet si një sëmundje, me gjithë shijet dhe dhimbjen e saj”. [4]
Simptomat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Një artikull i vitit 2005 nga Frank Tallis sugjeroi se të qenit i dashuruar krejtësisht romantikisht duhet të merret më seriozisht nga profesionistët. [5]
"Për viktimat e goditura nga dashuria, bota duket e ndryshuar. Zëvendësimi i rrafshësisë së përvojës së zakonshme është një plotësi". [6]
Sipas Tallis, disa nga grupet e simptomave të përbashkëta me të qenit i goditur nga dashuria përfshijnë:
- Euforia, d.m.th., humor i ngritur anormalisht, vetëvlerësim i fryrë, dhënie ekstravagante dhuratash
- Përlotje
- Humbje e përqendrimit dhe vështirësi në gjumë
- Mungesa e oreksit
- Stresi – presion i lartë i gjakut, dhimbje në gjoks dhe zemër, pagjumësi akute; nganjëherë shkaktohet nga një "dëshpërim"
- Çrregullimi obsesiv-kompulsiv – Preokupimi dhe grumbullimi i artikujve pa vlerë, por me paragjykime
- Simptoma fizike të krijuara psikologjikisht, si stomaku i mërzitur, ndryshimi i oreksit, pagjumësia, marramendja dhe konfuzioni.
Në mënyrë më thelbësore, nivelet e vlerësuara të serotoninës tek njerëzit që bien në dashuri u vunë re se bien në nivelet e gjetura te pacientët me OCD. [7] Hulumtimet e skanimit të trurit të individëve që deklaruan se ishin "vërtetë, çmendurisht, thellësisht" të dashuruar treguan aktivitet në disa struktura të përbashkëta me neuroanatominë e çrregullimit obsesiv-kompulsiv (OCD), për shembull, korteksi anterior cingulat dhe bërthama kaudate. [8]
Kritika[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Disa që nuk do të ishin dakord me tezën themelore të Frank Tallis se dashuria duhet parë si një sëmundje mendore ... pajtohem se në ekstrem dhe në rrethana të caktuara, sëmundja e dashurisë mund ta çojë një person në dëshpërim." [9]
Ata do të sugjeronin megjithatë se "'dashuri e çrregullt' ... mund të kuptohet më qartë në termat e teorisë së atashimit". [10]
Shembuj letrarë[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Personazhi i Romeos i përshtatet arketipit të një të riu të dashuruar që ai është bërë vetë modeli i Kupidit. [11]
- Në Possession, ish-i i heroit citon Robert Graves për të dashurin e saj të ri: "Oh Dashuri, ushqehu me mollë sa të mundesh", [12] duke i bërë jehonë Këngës së Solomonit: "më ngushëllo me mollë: sepse jam i sëmurë nga dashuria". [13]
Shiko gjithashtu[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Jennifer Overton, Snapshots of Autism (2003) p. 58.
- ^ Laurence Sterne, Tristram Shandy (Penguin 1976) p. 554.
- ^ Janet Malcolm, Psychoanalysis: The Impossible Profession (1988) p. 9.
- ^ Quoted in Malcolm, p. 127.
- ^ Tallis, F. (2005). "Truly, madly deeply in love". The Psychologist. 18 (2): 72–74.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Kathryn Allen Rabuzzi, Mother with Child (1994) p. 117.
- ^ Marazziti D.; Akiskal H. S.; Rossi A.; Cassano G. B. (maj 1999). "Alteration of the platelet serotonin transporter in romantic love". Psychol. Med. 29 (3): 741–745. doi:10.1017/S0033291798007946. PMID 10405096.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Bartels A.; Zeki S. (nëntor 2000). "The neural basis of romantic love". NeuroReport. 11 (17): 3829–3834. doi:10.1097/00001756-200011270-00046. PMID 11117499.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ M. J. Power, T. Dalgleish, Cognition and Emotion (2008) p. 342.
- ^ Power, Dalgleish, p. 351.
- ^ Clayton G. MacKenzie, Emblems of Mortality (2000) p. 75.
- ^ A. S. Byatt, Possession (1990) p. 417.
- ^ J. M. & M. J. Cohen eds., The Penguin Dictionary of Quotations (1964) p. 42.