Qendra (parti politike)
Qendra ( gjermanisht: Die Mitte ; frëngjisht: Le Centre ; italisht: Il Centro ) ose Aleanca e Qendrës ( italisht: Alleanza del Centro ) është një parti politike e qendrës së djathtë [1] në Zvicër . Ajo u formua nëpërmjet bashkimit të Partisë Popullore Kristiane Demokratike të Zvicrës (CVP) dhe Partisë Demokratike Konservatore të Zvicrës (BDP). Pas bashkimit formal të partive më 1 janar 2021, ajo zë 28 nga 200 vendet në Këshillin Kombëtar dhe 13 nga 46 vendet në Këshillin e Shteteve . Viola Amherd është përfaqësuesja e partisë në Këshillin Federal .
Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Partia Popullore Demokristiane e Zvicrës (CVP) u themelua në vitin 1912 si Partia Konservatore Katolike e Zvicrës, duke u bërë Partia Popullore Konservatore-Kristiane-Sociale në 1957. Në vitin 1970, emri ndryshoi në Partinë Popullore Demokristiane të Zvicrës. [2] Me kalimin e kohës, varësia e partisë nga votuesit katolikë dhe ruralë rezultoi në një rënie në % të votave të saj në nivel kombëtar, por veçanërisht në zonat urbane. Në katër kantonet më të mëdha, ata të Zyrihut, Bernës, Vadit dhe Aargaut, CVP zinte vetëm tre nga 94 vendet në Këshillin Kombëtar. [2] Më vonë, ajo ia lëshoi SVP-së një nga dy vendet e saj në Këshillin Federal në përputhje me formulën magjike, e cila përdoret për të shpërndarë mandatet në Këshillin Federal. [3] Nga zgjedhjet e vitit 1995 deri në zgjedhjet e 2019-ës, përqindja e votave të CVP-së u ul nga 16.8% në 11.4%. [4] Pas zgjedhjeve të vitit 2003, Ruth Metzler e CVP-së, u zëvendësua nga Christoph Blocher i Partisë Popullore Zvicerane në Këshillin Federal, duke e lënë CVP-në me vetëm një vend në ekzekutivin e vendit. [5]
Partia Demokratike Konservatore e Zvicrës (BDP) u themelua më 1 nëntor 2008 pasi anëtarët e moderuar të Partisë Popullore Zvicerane (SVP), të cilët mbështetën zgjedhjen e Eveline Widmer-Schlumpf mbi kreun e SVP-së Christoph Blocher për Këshillin Federal, u përjashtuan nga SVP-ja kombëtare dhe formoi partinë e re. [6] [7] Ajo mbeti një parti rajonale me forcë në Bernë, Glarus dhe Grisons, por pak mbështetje gjetkë. [8]
Palët ranë dakord për t'u bashkuar në shtator 2020 dhe të dyja ratifikuan bashkimin gjatë vitit 2020. [9] [10] [11] [12] Kundërshtimi kryesor ndaj ndryshimit vinte nga anëtarët që nuk donin të hiqnin dorë nga përkatësia "e krishterë" në emrin e partisë. [2] Partitë kantonale mund të zgjedhin të mos e miratojnë emrin e ri nëse nuk dëshirojnë ta bëjnë këtë. [4] Megjithatë, palëve do t'u kërkohet të marrin një vendim për emrin brenda pesë viteve nga ndryshimi kombëtar. Partia në Kantonin e Valais e kundërshtoi ndryshimin, duke votuar për të mbetur si CVP. [13] CVP e Aargau, megjithatë, shkoi përpara përpara partisë kombëtare dhe garoi në zgjedhjet e nëntorit 2020 në Këshillin e Madh të Aargau si "CVP – Die Mitte". [14]
Zgjedhjet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në zgjedhjet federale të Zvicrës 2019, CVP-ja mori 11.6% të votave për Këshillin Kombëtar me 25 anëtarë, ndërsa BDP-ja fitoi 2.4% dhe kishte tre anëtarë. Për zgjedhjet për Këshillin e Shteteve, CVP-ja kishte 13 anëtarë. Së bashku, Qendra ka 28 anëtarë në Këshillin Kombëtar, duke e vendosur atë në një barazim për të katërtin më të madh në dhomën e ulët. Ajo ruan statusin e saj si partia më e madhe në dhomën e sipërme.
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ "Switzerland". Europe Elects. Marrë më 2021-01-14.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b c "Es ist entschieden: Die CVP beerdigt das "C" – jetzt peilt "Die Mitte" zwei Bundesratssitze an". Aargauer Zeitung (në gjermanisht). 2020-11-28. Gabim referencash: Invalid
<ref>tag; name "Christian" defined multiple times with different content - ^ "Federal councillors and their parties" (në anglisht). Swiss Government. Arkivuar nga origjinali më 2 mars 2022. Marrë më 9 mars 2022.
- ^ a b "Die CVP soll neu "Die Mitte" heissen" (në gjermanisht). SRF. 2020-09-04. Gabim referencash: Invalid
<ref>tag; name "Mitte" defined multiple times with different content - ^ "Assemblée du PDC: «Le Centre peut atteindre 20% et se renforcer à l'exécutif en 2027»". Le Nouvelliste (në frëngjisht). 2020-09-05.
- ^ "Die BDP Schweiz wird am 1. November gegründet". Neue Zürcher Zeitung (në gjermanisht). 30 gusht 2008. Marrë më 2 janar 2022.
- ^ "Profile - Swiss President Eveline Widmer-Schlumpf". Reuters. 2012-01-12.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Die CVP heisst ab 2021 «Die Mitte» – die Parteibasis gibt dem neuen Namen ihren Segen". Neue Zürcher Zeitung. 2020-10-27.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Die CVP heisst endgültig "Die Mitte" – und fusioniert mit der BDP" (në gjermanisht). SRF. 2020-11-28.
- ^ "CVP schliesst sich mit BDP zur "Die Mitte" zusammen". Swissinfo (në gjermanisht). 28 nëntor 2020. Marrë më 2 janar 2022.
- ^ "BDP-Delegierte sagen Ja zum Zusammenschluss mit der CVP". Suedostschweiz (në gjermanisht). 14 nëntor 2020. Marrë më 2 janar 2022.
- ^ Wientzek, Olaf (1 dhjetor 2020). "Historic day for Swiss Christian Democrats – Merger and Farewell to the "C"". Konrad Adenauer Foundation. Marrë më 2 janar 2022.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ ""Die Mitte" statt CVP: Mitglieder wollen neuen Namen" (në gjermanisht). SRF. 2020-10-27.
- ^ ""Die Mitte": Kantonalparteien dürften Mutterpartei folgen". Kath.ch (në gjermanisht). 2020-12-02.