Shteti konfesional

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Një shtet konfesional është një shtet që njeh dhe praktikon zyrtarisht një fe të caktuar, zakonisht të shoqëruar nga një kult publik, dhe të paktën inkurajon qytetarët e tij të bëjnë të njëjtën gjë.

Gjatë historisë njerëzore, shumë shtete kanë qenë shtete konfesionale. Kjo është veçanërisht e vërtetë në vendet ku Krishterimi, Islami dhe Budizmi ishin fetë e shtetit. Deri në fillim të shekullit të 20-të, shumë, shumë për të mos thënë shumica e kombeve, kishin një fe shtetërore të sanksionuar në kushtetutat e tyre përkatëse ose me dekret të monarkut, edhe nëse fetë e tjera lejoheshin të praktikoheshin.

Megjithatë, ka shumë shembuj të perandorive të mëdha multikulturore që kanë ekzistuar gjatë gjithë kohës ku feja e shtetit nuk u imponua në rajonet e nënshtruara. Për shembull, Perandoria Mongole, ku Tengizmi ishte feja e oborrit, por jo e imponuar ndaj popujve të sunduar nga Mongolët, Perandoria Akamenide dhe Perandoria Romake përpara Kostandinit I, ku klerikët dhe praktikat rajonale lejoheshin të dominonin për aq kohë sa oferimet u bëheshin perëndive romake dhe haraçet i paguheshin Romës.

Pakicave fetare u akordohen shkallë të ndryshme tolerance në shtetet konfesionale; aderuesit mund ose nuk mund të kenë një sërë të drejtash ligjore dhe këto të drejta mund të mos jenë të aksesueshme në praktikë. Për shembull, në Evropën mesjetare, hebrenjtë pësuan shkallë të ndryshme të diskriminimit zyrtar dhe jozyrtar; gjatë së njëjtës periudhë në shtetet islame, jomuslimanët ose dhimmi ishin ligjërisht inferiorë ndaj muslimanëve, por teorikisht u jepeshin disa mbrojtje.

Në Evropë, Traktati i Vestfalisë i vitit 1648 institucionalizoi parimin e cuius regio, eius religio —që sundimtarët e një shteti kishin të drejtë të përcaktonin fenë e nënshtetasve të tij. Kjo ishte në një përpjekje për të frenuar luftën fetare që kishte shkatërruar Evropën pas Reformës Protestante .

Kohë moderne[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shteti konfesional është zhdukur kryesisht në botën perëndimore, megjithëse në Lindjen e Mesme, shteti konfesional ekziston ende, veçanërisht në Liban. Forma e qeverisjes e njohur si republika islame është ende mjaft e zakonshme edhe në këtë zonë. Një numër vendesh moderne kanë fe shtetërore; ato zakonisht lejojnë edhe lirinë e fesë . Një shembull i një shteti të tillë është Anglia, një shtet konfesional anglikan, Kosta Rika, një shtet konfesional katolik dhe Rusia, një shtet konfesional ortodoks.