Xhamia e Madhe e Nablusit
Xhamia e Madhe e Nablusit (arabisht جامع نابلس الكبير Xhame'a nablus el-kebir) është xhamia më e vjetër dhe më e madhe në qytetin palestinez, Nablus. [1] Ajo ishte ndërtuar fillimisht si një kishë bizantine dhe u shndërrua në një xhami gjatë epokës së hershme islame. Kryqëzatat e transformuan atë në një kishë në shekullin e 11-të, por ajo u rikonceptua si një xhami nga Ejubidët në shekullin e 12-të. Xhamia ndodhet në kryqëzimin e rrugëve kryesore të Qytetit të Vjetër, përgjatë skajit lindor të rrethit. [2] Ka një plan të gjatë, të ngushtë, drejtkëndor dhe një kupolë argjendi. [3]
Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Legjenda lokale në Nablus pretendon se xhamia ishte vendi ku bijtë e Jakobit ia dorëzuan atij pallton me njolla gjaku të vëllait të tyre Jozefit si dëshmi se djali i tij i preferuar ishte i vdekur. [1] Kjo traditë është më e lidhur me xhaminë e afërt të el-Hadra .
Vendi i Xhamisë së Madhe ishte fillimisht një bazilikë e ndërtuar gjatë mbretërimit të Filipit Arab në 244-249 të es. [3] Bizantinët më vonë ndërtuan një katedrale në rrënojat e bazilikës dhe kjo katedrale është përshkruar në hartën e mozaikut të Madaba në vitin 600 të es. [4] Ndoshta u dëmtuan ose u shkatërruan nga Samaritanët gjatë bastisjeve të tyre në 484 dhe 529, por perandori Justinian I (mbretëroi nga 483-565) e restauroi katedralen. [5]
Katedralja u shndërrua në Xhaminë e Madhe të Nablusit në periudhën e hershme të sundimit arabo-islamik në Palestinë, në shekullin e 10-të. [6] Gjeografi arab Mukaddasi shkroi se Xhamia e Madhe ishte në "mes" të Nablusit, dhe "është e shtruar në mënyrë të imët". [7] Kryqtarët e kthyen xhaminë në një kishë, por bënë vetëm disa ndryshime, duke përfshirë ndërtimin e një apsidi. Në vitin 1187, Ejubidët e udhëhequr nga Seladini e kthyen ndërtesën në një xhami përsëri. Ndërtesa u dogj nga Kalorësit Tempullarë në pushtimin e qytetit të 30 tetorit 1242. [5]
Një ndërtesë e re ishte e pranishme në fund të shekullit të 13-të, siç dëshmohet nga kronisti arab el-Dimashki i cili, në vitin 1300, përmend Xhaminë e Madhe si "një xhami të shkëlqyeshme, në të cilën bëhen lutjet, dhe Kurani recitohet ditën dhe natën, burra që emërohen atje. ” [8] Në vitin 1335, udhëtari perëndimor Jakovi i Veronës regjistroi që xhamia kishte qenë "një kishë e të krishterëve, por tani është një xhami e Saraçenëve ". [5] Njëzet vjet më vonë, Ibn Batuta e vizitoi atë dhe theksoi se në mes të xhamisë ishte një "hauz me ujë të ëmbël". [9]
Në 1641, minarja e Xhamisë së Madhe u rindërtua, por kompleksi i xhamisë mbeti praktikisht i paprekur përgjatë shumicës së ekzistencës së tij të mëvonshme, derisa një tërmet i rëndë goditi Palestinën, veçanërisht Nablusin në 1927. Kubeja e xhamia dhe minareja u shkatërruan si rezultat, por u rindërtuan në vitin 1935.
Bibliografi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Clermont-Ganneau, C.S. (1899). [ARP] Archaeological Researches in Palestine 1873-1874, translated from the French by J. McFarlane (në anglisht). Vëll. 1. Londër: Palestine Exploration Fund. (p. 26)
- Clermont-Ganneau, C.S. (1896). [ARP] Archaeological Researches in Palestine 1873-1874, translated from the French by J. McFarlane (në anglisht). Vëll. 2. Londër: Palestine Exploration Fund. (pp. 311-312)
- Dumper, Michael (2007). Cities of the Middle East and North Africa: A Historical Encyclopedia (në anglisht). ABC-CLIO. ISBN 1-57607-919-8.
- Conder, C.R.; Kitchener, H.H. (1882). The Survey of Western Palestine: Memoirs of the Topography, Orography, Hydrography, and Archaeology (në anglisht). Vëll. 2. Londër: Committee of the Palestine Exploration Fund. (p. 203)
- Pringle, Denys (1998). The Churches of the Crusader Kingdom of Jerusalem: L-Z (excluding Tyre) (në anglisht). Cambridge University Press. ISBN 0-521-39037-0.
- Strange, le, G. (1890). Palestine Under the Moslems: A Description of Syria and the Holy Land from A.D. 650 to 1500 (në anglisht). Committee of the Palestine Exploration Fund. ISBN 0-404-56288-4., Londër,
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ a b Dumper, Stanley and Abu-Lughod, 2007, p.267.
- ^ Places to Visit Arkivuar 2 shtator 2020 tek Wayback Machine General Mission of Palestine-Tokyo.
- ^ a b Semplici, Andrea and Boccia, Mario. - Nablus, At the Foot of the Holy Mountain Arkivuar 8 korrik 2017 tek Wayback Machine Med Cooperation, pp.15-16.
- ^ Pringle, 1998, p. 97
- ^ a b c Pringle, 1998, p. 98
- ^ Dumper, Stanley and Abu-Lughod, 2007, p.266.
- ^ el-Mukaddesi quoted in le Strange, 1890, p.511.
- ^ al-Dimashqi quoted in le Strange, 1890, p.513.
- ^ Ibën Batuta quoted in le Strange, 1890, p.514.