Kalabria

Coordinates: 38°53′30.48″N 16°35′58.2″E / 38.8918000°N 16.599500°E / 38.8918000; 16.599500
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Kalabria
Calabria
Location of {{{official_name}}}
Popullsia
 • Gjithsej2,009,307
Faqja zyrtarewww.regione.calabria.it

Kalabria (italisht: Calabria) është një nga 20 rajonet e Italisë.

Qendra administrative e Kalabrisë është Katanxaro.

Kalabria, ish Brutiumi, është rajon në Italinë jugore, në jug të qytetit të Napolit, në afërsi me ishullin e Sicilisë. Në veri kufizhet me rajonin e Bazilikatës, në perëndim del në detin Tiren, ndërsa në lindje deti Jon. Ky rajon përfshin 15.080 km katrorë, dhe ka rreth 2,05 milion banorë. Qendra më e rëndësishme është Rexhio Kalabria me 180.000 banorë, që është port rëndësishëm i Italisë.

Kalabria është vendlindja e emrit Itali, të cilën ia dhanë grekët e lashtë që u vendosën në këtë tokë duke filluar nga shekulli VIII para Krishtit . Falë pozicionit të saj strategjik në qendër të Detit Mesdhe, rajoni u bë qendra e Magna Graecias, me themelet përgjatë brigjeve të saj të shumë qytete-shtete greke ( póleis ) që mbetën për shekuj ndër më të pasurit dhe më të avancuarit kulturalisht. Gjatë kësaj periudhe, Kalabria ishte shtëpia e figurave kryesore në histori si Pitagora, Herodoti dhe Milo.

Në Kalabri ka tre pakica historike etnolinguistike: populli Griko, që flet greqishten kalabreze ; populli arbëresh ; dhe oksitanët e Guardia Piemontezes . Ky diversitet i jashtëzakonshëm gjuhësor e bën rajonin një objekt studimi për gjuhëtarët nga e gjithë bota.

Kalabria është e famshme për ujërat e saj të kristaltë dhe është e mbushur me fshatra antikë, kështjella dhe parqe arkeologjike. Tre parqe kombëtare gjenden në rajon: Parku Kombëtar Pollino (i cili është më i madhi në Itali), Parku Kombëtar Sila dhe Parku Kombëtar Aspromonte .

Provincat e Kalabrisë

Gjeografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Humnerë në Tropea
La Sila National Park


Rajoni njihet përgjithësisht si "shputa" e "çizmës" së Italisë dhe është një gadishull i gjatë dhe i ngushtë që shtrihet nga veriu në jug për 248 km, me gjerësi maksimale 110 km. Rreth 42% e sipërfaqes së Kalabrisë, që korrespondon me 15,080 km 2, është malor, 49% është kodrinore, ndërsa pjesa fushore zë vetëm 9% të territorit të rajonit. Ajo është e rrethuar nga detet Jon dhe Tirren . Ndahet nga Sicilia nga ngushtica e Mesinës, ku pika më e ngushtë midis Capo Peloro në Siçili dhe Punta Pezzo në Kalabri është vetëm 3.2 km .

Pjesa më e madhe e terrenit të poshtëm në Kalabri ka qenë bujqësore për shekuj me radhë dhe shfaq shkurre indigjene si dhe bimë të njohura si kaktusi me gjemba . Shpatet më të ulëta janë të pasura me vreshta dhe pemishte me fruta agrume, duke përfshirë citron Diamante . Më tej shfaqen ullinj dhe gështenja, ndërsa në zonat më të larta shpesh ka pyje të dendur me lis, pisha, ahe dhe bredha.

Ekonomia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Produkti i Brendshëm Bruto (PBB) i Kalabrisë ndahet si më poshtë: industria e shërbimeve (28,94%), aktivitetet financiare dhe pasuritë e paluajtshme (21,09%), tregtia, turizmi, transporti dhe komunikimi (19,39%), taksat (11,49%), prodhimi (8,77%), ndërtimtaria (6,19%) dhe bujqësia (4,13%). PBB për frymë është 2.34 herë më pak dhe papunësia është 4 herë më e lartë se në Lombardi . [1] Ekonomia e Kalabrisë ende bazohet kryesisht në bujqësi.

Kisha bizantine e njohur si Cattolica

Rajoni i Kalabrisë ka pesë provinca:

Shiko edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

38°53′30.48″N 16°35′58.2″E / 38.8918000°N 16.599500°E / 38.8918000; 16.599500

  1. ^ "Unemployment NUTS 2 regions Eurostat". Arkivuar nga origjinali më 12 nëntor 2020. Marrë më 13 maj 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)