Sadik Rama
Sadik Rame Gjurgjeviku (1879 – 1944) ishte një luftëtar kaçak shqiptar i Kosovës, i cili luftoi kundër aneksimit serb të Kosovës në vitin 1912. Pas disfatës osmane, ai vazhdoi të marrë pjesë së bashku me Isa Boletinin dhe Bajram Currin në kryengritjen kombëtare të viteve 1913–1914 në Llapushe. Ai iu bashkua guerrilasve kaçakë në vitin 1919 me mbështetjen e Komitetit për Mbrojtjen Kombëtare të Kosovës. Ai luftoi përkrah Azem Bejtës gjatë jetës së tij.
Familja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Rama ka lindur në Gjurgjevik të Madh (serbisht: Veliki Đurđevik), i njohur tani si Martiras, i vendosur në Klinë, Kosovë. Ai ishte pasardhës i largët i vëllazërisë Gjonbalaj të Vuthajve të Kelmendit.[1] Djali i tij, Ukë Sadiku (Rama) ishte aktiv kundër administratës italiane në Kosovë. Në fund të luftës ishte anëtar i Lëvizjes Nacionale Demokratike Shqiptare (LNDSH). LNDSH nuk iu dorëzua partizanëve jugosllavë dhe i luftoi ata në Kosovën perëndimore.[2] Ai u kap, u gjykua dhe u ekzekutua në vitin 1945 me Gjon Serreqin, drejtues i LNDSH-së. Fadil Hoxha, shefi i partisë jugosllave në Kosovë, shkruan në kujtimet e tij se në vitin 1943 ai kishte kontaktuar me Ukë Sadikun dhe u përpoq ta rekrutonte atë te partizanët, por ai e refuzoi ofertën.
Veprimtaria ushtarake[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në vitin 1899, Sadik Rama, së bashku me luftëtarë të tjerë, mori pjesë në Ballin Kombëtar të Pejës, te kulla e Haxhi Zekës. Gjatë kryengritjeve të viteve 1906–08 kundër osmanëve. Ata vazhduan të luftojnë në vitin 1912 kundër forcave serbo-malazeze, si dhe kundër italianëve në vitet 20 të shek. Rama luajti një rol të madh në çështjen kombëtare shqiptare së bashku me Hasan Prishtinën. Kryeministri i Serbisë, Nikolla Pashiq, planifikoi t'i jepte fund kryengritjeve shqiptare dhe i dërgoi shuma të mëdha parash Ramës, duke i kërkuar që të dorëzohej, gjë që ai nuk pranoi. Forcat serbo-malazeze përfundimisht filluan të sulmojnë fshatrat në Kosovë dhe masakruan shumë civilë shqiptarë në vitin 1919. Në fillim të Luftës së Dytë Botërore, ai u zhvendos në Shqipëri ku vdiq në vitin 1944.[3]
Trashëgimia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Familja Rama vlerësohet si simbol i rezistencës shqiptare kundër shtypjes serbe dhe jugosllave në Kosovë. Në vitin 1998 u rindërtua kulla e familjes Rama.[4]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Bibliografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Çetta, Anton (1981). Kërkime folklorike. University of Michigan: Rilindja, Biblioteka Etnos.
- Fadil, Hoxha (1965). Kur pranvera vonohet: (Fragment nga ditari-1943). Rilindja.
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Çetta 1981, f. 206.
- ^ Drini, Skender (1983). Bajram Curri. Shtëpia Botuese "8 Nëntori". fq. 139.
- ^ Pettifer, James (2005). Kosova Express : A Journey in Wartime (në anglisht). London: C. Hurst & Co. Ltd. fq. 134. ISBN 1850657491.
- ^ Jeta e Re (bot. Volume 14). University of California. 1962. Marrë më 4 nëntor 2020.
{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)