Harry Potter

Harry Potter

Logoja e Harry Potter, përdorur fillimisht në botimet amerikane të serisë së romanit dhe më vonë te filmat
Harry Potter dhe Guri Filozofal (1997) Harry Potter dhe Dhoma e të Fshehtave (1998) Harry Potter dhe i Burgosuri i Azkabanit (1999) Harry Potter dhe Kupa e Zjarrit (2000) Harry Potter dhe Urdhri i Feniksit (2003) Harry Potter dhe Princi Gjakpërzier (2005) Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes (2007)
Autor	Joanne K. Rowling
Titulli origjinal	Harry Potter
Përkthyesi	Amik Kasoruho
Ilustruesi	Mary GrandPré (vizatimet sipër kapitujve) Jim Kay (seria Harry Potter e ilustruar) Olivia Lomenech Gill (Kafshët fantastike: ku mund t'i gjejmë ato e ilustruar)
Artisti i kopertinës	Mary GrandPré Serena Riglietti Sabine Wilharm (botimet shqiptare)
Shteti	Mbretëria e Bashkuar
Gjuha	Anglisht
Zhanri	Fantazi, Dramë, Prozë letrare për të rinj, Mister, Melodramë, Novela rritjeje
Shtëpia botuese	Bloomsbury Publishing (MB) Scholastic Corporation (SHBA) Shtëpia Botuese Dituria (Shqipëri)
botuar më	26 qershor 1997 - 21 korrik 2007 (botimi fillestar)
Publikuar në shqip më	janar 2002 - maj 2008 (botimi fillestar)
Lloji i medias	Printuar (me kapak të trashë, të hollë, në versionin e ilustruar dhe të zmadhuar) libra audio libra elektronikë
Numri i librave	7
Faqja e internetit	Pottermore

Harry Potter është një seri romanesh fantazi të shkruara nga shkrimtarja britanike, J. K. Rowling. Vëllimet, të emëruara pas personazhit kryesor, rrëfejnë aventurat e një magjistari të ri, Harri Poter, dhe miqve të tij, Ron Uezli dhe Hermionë Grenxhër, të cilët janë studentë në Shkollën e Magjisë dhe Shtrigërisë Hoguorts. Historia flet për përballjen e Harrit me magjistarin e errët, Lordin Fluronvdekje, i cili ka për qëllim të bëhet i pavdekshëm, të pushtojë botën e magjisë, të nënshtrojë njerëzit jo-magjistarë (Babanacët), dhe të vrasë të gjithë ata që mundohen ta pengojnë.

Që prej nxjerrjes së romanit të parë, Harry Potter dhe Guri Filozofal, më 30 qershor 1997, librat kanë fituar një popullaritet të pamasë dhe kritika të shumta pozitive, duke u kthyer në një sukses tregtar kudo në botë. Seria ka hasur gjithashtu disa kritika negative, duke përfshirë shqetësimin për tonin e errët të përdorur në të shkruar si dhe dhunën që paraqet. Vepra është përkthyer në 80 gjuhë të ndryshme dhe deri në shkurt të 2008-ës janë shitur rreth 500 milion kopje, duke e kthyer serinë e Harry Potter në një nga seritë e librave më të shitura në historinë botërore. Katër librat e fundit kanë vendosur rekordin për librat e shitur më shpejt në histori, me gjithsej 11 milion kopje të shitura në Shtetet e Bashkuara vetëm në 24 orët e para që nga dalja ne treg.

Seria u botua në fillim në anglisht nga dy botues kryesorː Bloomsbury Publishing për Mbretërinë e Bashkuar dhe Scholastic Corporation për Shtetet e Bashkuara. Seria në shqip është botuar nga shtëpia botuese "Dituria", përkthyer nga Amik Kasoruho prej versionit italian fillimisht ndërsa 4 librat e fundit u përkthyen prej origjinalit në anglisht. Harry Potter dhe Fëmija i Mallkuar, një dramë e shkruar nga Jack Thorne, J. K. Rowling dhe John Tiffany pati premierën e saj në Londër më 30 korrik, 2016. Skenari i saj u botua 1 ditë më vonë nga Little, Brown Book Group. Në shqip skenari u botua po nga e njejta shtëpi botuese rreth 1 vit më vonë, përkthyer nga Mira Kroqi nga origjinali. Saga është përshtatur në një seri prej 8 filmash (libri i fundit ndahet në dy pjesë) nga Warner Bros. Pictures dhe është aktualisht seria e tretë më fitimprurëse e të gjitha kohërave deri në shkurt të 2008-ës. Në 2006-ën vlera në tërësi e të gjithë markës së Harry Potter u llogarit të ishte 25 miliard dollarë duke e bërë një nga markat më fitimprurëse të të gjitha kohërave.

Harry Potter, një seri e disa zhanreve, duke përfshirë fantazinë, kalimin nga fëmijëria te mosha e rritur, dhe rrëfimin e jetës shkollore britanike (me elemente të misterit, thrillerit, aventurave dhe romancës), ka shumë kuptime kulturore dhe referenca. Sipas Rowling, tema kryesore është vdekja. Gjithashtu trajtohen dhe tema të ndryshme, si paragjykimi, korrupsioni dhe çmenduria.

Suksesi i librave dhe filmave e ka lejuar markën e Harry Potter të zgjerohet, me vepra të ndryshme të rrjedhëse, mes zhvillimeve të tjera, ku përfshihet një ekspozitë lëvizëse që u hap në Chicago në 2009-ën, një ekspozitë studioje në Londër e quajtur Krijimi i Harry Potter që u hap në 2012, një platformë digjitale ku Rowling përditëson botën e Harry Potter me informacione të reja. dhe një pentalogji filmash të vendosur në të njëjtin univers që nisën në nëntor të vitit 2016 me Krijesat magjike dhe ku t'i gjejmë ato. Më së fundmi, parqe me tematikë nga Harry Potter, të njohura në tërësi si Bota Magjike e Harry Potter, janë ndërtuar në disa parqe zbavitëse Universal Parks & Resorts anembanë botës.

Përmbajtja

Romanet rrotullohen rreth Harri Poterit, një djalë jetim i cili jeton në Surrej me tezen e tij, Petunia Dërsli, të shoqin e saj, Vernon Dërsli dhe djalin e tyre, Dadli Dërsli. Në moshën 11 vjeçare, Harri zbulon se është magjistar megjithëse jeton në botën e zakonshme të njerëzve jo-magjistarë, të quajtur Babanacë. Bota e magjistarëve ekziston paralelisht me botën e Babanacëve megjithëse e fshehur prej saj. Aftësia e tij është e lindur dhe fëmijë të tillë janë të ftuar të ndjekin një shkollë të veçantë magjie që i mëson aftësitë e nevojshme për të pasur sukses në botën e magjistarëve. Harri bëhet një student i Shkollës së Magjisë dhe Shtrigërisë Hoguorts, një shkollë magjie në Skoci dhe është pikërisht ky vendi ku marrin jetë ngjarjet e serisë. Ndërsa Harri përjeton adoleshencën e tij, ai mëson të kapërcejë problemet me të cilat përballet, magjike, sociale dhe emocionale, duke përfshirë sfida të zakonshme të adoleshentëve si miqësitë, pasionet, marrëdhëniet romantike, provimet, ankthin, stresin e depresionin si dhe sfidën më të madhe për të përgatitur veten për botën që e pret përpara në Britaninë që po priret gjithmonë e më shumë drejt luftës së dytë të magjistarëve.

Secili libër rrëfen një vit në jetën e Harrit, duke u vendosur kryesisht në vitet 1991-1998. Librat përmbajnë shumë retrospektiva, të cilat janë herë pas here të përjetuara nga Harri duke parë kujtimet e personazheve të tjerë në një objekt të quajtur "Mendimore".

Mjedisi i krijuar nga Rowling është sa i ndarë nga realiteti, aq edhe i lidhur ngushtë me të. Komuniteti magjik britanik është i frymëzuar nga kultura britanike e viteve '90, folklori evropian, mitologjia klasike dhe alkimia duke përfshirë objekte dhe gjallesa si shkopinjtë magjikë, bimë magjike, shurupe, shorti, fshesa fluturuese, centaurë, dragonj e krijesa të tjera magjike, Dhuratat e Vdekjes dhe Gurin Filozofal, mes të tjerave të krijuara nga vetë Rowling. Nëse toka imagjinare e Narnias është një univers alternativ, dhe Toka e Mesme e Kryezotit të Unazave, një e shkuar mitike, bota magjike e Harry Potter ekziston paralelisht me realitetin dhe përmban versione magjike të elementeve të zakonshëm të jetës së përditshme ku shumica e ngjarjeve zhvillohen në Skoci (Hoguorts), Devon, Londër dhe Surrej. Vepra përmban një koleksion të fragmentuar të rrugëve të fshehta shumë pak të përdorura, pijetoreve të vjetra, çifligjeve të vetmuara dhe kështjellave të izoluara që mbeten të padukshme për popullsinë Babanace.

Vitet e para

Që në romanin e parë të serisë, Harry Potter dhe Guri Filozofal (i publikuar në Amerikë dhe në disa vende të tjera si Harry Potter dhe Guri i Magjistarit), është e dukshme që një ngjarje e rëndësishme ka ndodhur në botën e magjistarëve - një ngjarje kaq e madhe sa dhe Babanacët (njerëzit pa fuqi magjike) vërejnë disa shenja të kësaj ndodhie. Ajo çfarë ka ndodhur, dhe se kush është Harri Potter në të vërtetë, zbulohet në vazhdim të historisë. Pas kapitullit hyrës, libri flet shkurtimisht për jetën e Harrit përpara ditëlindjes së tij të njëmbëdhjetë, pikërisht kur fuqitë e tij magjike fillojnë të shfaqen.

Përpos përpjekjeve të tezes dhe xhaxhait për t'i mbajtur të fshehta fuqitë e Harrit, orvatjet e tyre janë tërësisht të kota. Kontakti i parë i Harrit me botën e magjisë është përmes një gjysmë-katanaje, Rubeus Hagridit, Ruajtësit të Çelësave dhe Vendeve në Hoguorts. Hagridi i tregon Harrit një pjesë të historisë: një magjistar i errët, i etur për pushtet, Lordi Fluronvdekje, i ka vrarë prindërit dhe është përpjekur të vrasë dhe vetë Harrin. Por, për arsye të panjohura fillimisht, mallkimi me të cilën Fluronvdekja u përpoq të vrasë Harrin iu kthye po atij mbrapsht. Harri shpëtoi vetëm me një vragë në formë rrufeje në ballë si kujtim dhe pas kësaj Fluronvdekja u zhduk. Duke qenë se i shpëtoi të gjithë nga sundimi i errët i Fluronvdekjes, Harri u bë shumë i famshëm në botën e magjistarëve. Sidoqoftë, nën urdhrat e magjistarit, të madhit Albus Urtimori, Harri, tashmë një jetim, vendoset të banojë në një shtëpi me kushërinjtë e tij të pakëndshëm Babanacë, Dërslit, të cilët e mbajnë të sigurt, por e trajtojnë si mos më keq, duke e lënë ndonjëherë të qëndrojë edhe pa ngrënë në një zgëqe poshtë shkallëve dhe duke e trajtuar si të ishte shërbëtori i tyre. Hagridi më pas e fton zyrtarisht Harrin që të ndjekë Shkollën e Magjisë dhe Shtrigërisë Hoguorts, një shkollë magjie e njohur në Skoci, e cila edukon adoleshentët me fuqi magjike dhe u jep atyre një formim të plotë rreth magjisë për plot shtatë vite, që nga mosha njëmbëdhjetë vjeçare derisa ata mbushin shtatëmbëdhjetë vjeç.

Guri Filozofal, objekt i cili mund të prodhojë Barin e Jetëgjatësisë dhe të shndërrojë çdo metal në ar

Me ndihmën e Hagridit, Harri përgatitet për vitin e parë të studimeve në Hoguorts. Hagridi e prezanton Harrin me rrugicën më të njohur tregtare të botës magjike, Diagon Allei, ku Harri blen gjërat e nevojshme për të hyrë në Hoguorts. Që andej Harri merr një biletë për në Ekspresin e Hoguortsit, treni i cili i çon studentët në shkollë. Harri takohet me shumicën e personazheve kryesorë dhe me dy miqtë e tij të ngushtë: Ron Uezlin, një anëtar zbavitës i një familjeje të lashtë, të madhe, të lumtur, por të varfër magjistarësh, dhe Hermionë Granxherin, një nxënëse e shkëlqyer me prejardhje Babanace. Gjithashtu, Harri njihet dhe me Drako Mallfoin, një nxënës i llastuar i ardhur nga një familje e pasur me të cilin krijon shpejt një marrëdhënie jo aq miqësore, me mësuesin e Shurupeve, Severus Pitonin i cili ka pakënaqësi të thellë për Harrin, dhe me mësuesin e Mbrojtjes kundër Arteve të Errëta, Ra Grepsin, i cili zbulohet më pas që kontrollohet nga Lordi Fluronvdekje. Ai gjithashtu zbulon një talent në fluturimin me anë të bishtave të fshesave dhe bëhet pjesë e skuadrës sportive të shtëpisë së tij në Kuidiç, një sport magjistarësh i cili luhet në ajër. Libri mbyllet me përballjen e dytë të Harrit me Lordin Fluronvdekje, i cili në përpjekje për të rifituar trupin, kërkon të marrë fuqinë e Gurit Filozofal, një objekt i cili mund të ofrojë jetë të pashtershme dhe të kthejë çdo metal në ar.

Seria vazhdon me Harry Potter dhe Dhoma e të Fshehtave ku përshkruhet viti i dytë i Harrit në Hoguorts. Ai dhe miqtë e tij hetojnë një mister 50-vjeçar i cili duket se lidhet ngushtë me ngjarjet e pazakonta që po ndodhin në shkollë. Motra e vogël e Ronit, Xhini Uezli, hyn në vit të parë ne Hoguorts dhe gjen një libër të vjetër, i cili në fakt rezulton të jetë një ditar i Fluronvdekjes nga koha kur ai ishte një student i Hoguortsit. Xhini kontrollohet nga Lordi Fluronvdekje përmes këtij ditari dhe hap Dhomën e të Fshehtave, duke çliruar kështu një përbindësh të lashtë (i cili më pas zbulohet të jetë një basilisk) që fillon të sulmojë studentët në Hoguorts, duke vrarë këdo që e sheh dhe duke ngurosur këdo që e sheh në mënyrë jo të drejtpërdrejtë. Libri na njeh dhe me një mësues të ri të Mbrojtjes Kundër Arteve të Errëta, Xhilderoi Lokhartin, një njeri gjithmonë i qeshur, mendjemadh, i cili sillet sikur i di të gjitha e në fund rezulton të jetë një mashtrues. Për herë të parë, Harri kupton se paragjykimet kanë ekzistuar dhe më parë në botën e magjisë dhe mëson se terrori i Fluronvdekjes shpeshherë u drejtohej magjistarëve me prejardhje Babanace të quajtur në mënyrë fyese "gjakpërzierë". Harri gjithashtu mëson se aftësia e tij për të folur gjarpërishten është e rrallë e shpeshherë e përdorur në Artet e Errëta. Kur Hermiona sulmohet dhe nguroset nga përbindëshi, Harri dhe Roni ia dalin të hapin Dhomën e të Fshehtave dhe romani përfundon me Harrin që i shpëton jetën Xhinit duke vrarë basiliskun dhe duke shkatërruar më pas ditarin e magjepsur, për pasojë dhe një pjesë të shpirtit të Fluronvdekjes. Në fundin e romanit zbulohet se ishte në fakt Lusius Mallfoi, babai i Drako Mallfoit ai që e futi ditarin e Fluronvdekjes tek çanta e Xhinit duke nisur kështu karvanin e ngjarjeve në Hoguorts.

Kohëkthyesi, një element kyç në librin e tretë

Romani i tretë Harry Potter dhe i Burgosuri i Azkabanit vazhdon me jetën e Harrit në shkollën e magjisë. Është libri i vetëm që nuk ka si personazh Lordin Fluronvdekje. Në vend të tij, Harri duhet të mësohet me idenë se është duke u ndjekur nga Sirius Blek, shoku i ngushtë i babait të tij dhe sipas Ministrisë së Magjisë, një vrasës magjistarësh i arratisur nga Azkabani, i cili mendohet të ketë ndihmuar në vrasjen e prindërve të tij. Ndërkohë që Harri lufton me reagimin e tij ndaj marrosësve - krijesa të errëta njëkohësisht dhe gardianët e Azkabanit që kanë aftësinë të thithin lumturinë dhe madje dhe të thithin shpirtin e dikujt - ai ndihmohet nga Remus Lupini, një mësues i Mbrojtjes Kundër Arteve të Errëta, i cili në vazhdim zbulohet të jetë një ujk i egër. Lupini i mëson Harrit si të mbrohet nga marrosësit, me anë të një patronusi, një magji shumë e përparuar e cila mësohet në klasat më të larta. Harri mëson se Lupini dhe Bleku kanë qenë shokë të ngushtë me babain e tij dhe se Bleku ishte vënë në kurth nga miku i tyre i katërt, Piter Pavleri, i cili, duke qenë një Magjikafshë, magjistar i aftë për të marrë formën e një kafshe, gjatë gjithë kohës ka qenë miu i Ronit, Korja.

Në këtë libër është theksuar një fakt i përsëritur në të gjithë serinë: në çdo libër ka një mësues të ri të Mbrojtjes kundër Arteve të Errëta, asnjëri prej të cilëve nuk zgjat më shumë se një vit shkollor.

Rikthimi i Fluronvdekjes

Gjatë vitit të katërt të Harrit në shkollë, ngjarje të cilat trajtohen tek Harry Potter dhe Kupa e Zjarrit, Harri gjendet i regjistruar pa dëshirën e tij si pjesëmarrës në Turneun e Tre Magjistarëve, një konkurs i rrezikshëm, por emocionues, ku Harri duhet të konkurojë kundër Viktor Krumit, përfaqësuesit të Institutit Durmstrang, Flër Delakurit, përfaqësueses së Akademisë së Magjisë Bobaton dhe Sedrik Digorit, përfaqësuesit tjetër të Shkollës së Magjisë dhe Shtrigërisë Hoguorts. Harri ndihmohet gjatë turneut nga profesori i tij i ri i Mbrojtjes kundër Arteve të Errëta, Alastor “Mësysh” Mudi, i cili më pas zbulohet se është një mashtrues – një nga mbështetësit e Fluronvdekjes, i quajtur Barti Krouç i Riu që ka marrë formën e tij me anë të Shurupit Shumëlëngjësh duke e burgosur Alastor Mudin e vërtetë në një baule të magjepsur. Pika në të cilën misteri zgjidhet, shënon ndryshimin e tonit të serisë nga frika dhe dyshimi te konflikti i hapur. Plani i Fluronvdekjes që Krouç ta shfrytëzojë turneun për t’i dorëzuar atij Harrin përmbushet me sukses. Edhe pse Harri ia del që t’ia mbathë, Sedriku vritet nga Piter Pavleri dhe Fluronvdekja rikthehet në botën e magjisë me një trup fizik.

Ambientet e Ministrisë së Magjisë në Mbretërinë e Bashkuar

Në librin e pestë, Harry Potter dhe Urdhri i Feniksit, Harri duhet të përballet me Fluronvdekjen i cili ka dalë rishtas në shesh. Si kundërpërgjigje ndaj rishfaqjes së Fluronvdekjes, Urtimori rimbledh Urdhrin e Feniksit, një shoqëri sekrete që funksionon nga shtëpia e familjes së Sirius Blek, për të mposhtur ithtarët e Fluronvdekjes, të vetëquajtur Hamortë, dhe për të mbrojtur shënjestrat e tij, veçanërisht Harrin. Pavarësisht përshkrimit të Harrit rreth veprimtarisë më të fundit të Fluronvdekjes, Ministria e Magjisë dhe shumë të tjerë në botën e magjisë refuzojnë të besojnë se Fluronvdekja është rikthyer. Në një përpjekje për të kundërshtuar dhe për të njollosur emrin e Urtimorit, i cili së bashku me Harrin është personazhi më i njohur i botës së magjisë që përpiqet të paralajmërojë njerëzit mbi rikthimin e Fluronvdekjes, Ministria cakton Dolores Umbrixhin si Inkuizitore të Përgjithshme të Hoguortsit dhe si mësuesen e re të Mbrojtjes Kundër Arteve të Errëta. Ajo e transformon shkollën në një regjim diktatorial dhe refuzon t'i lejojë studentët që të mësojnë mënyra të mirëfillta të mbrojtjes ndaj magjisë së errët. Nisur nga sugjerimi i Ronit dhe Hermionës, Harri formon Ushtrinë e Urtimorit, një grup sekret studentësh ku ai synon t’u mësojë shokëve të tij të shkollës aftësi më të përparuara praktike në Mbrojtjen Kundër Arteve të Errëta, të cilat i ka fituar gjatë përballjeve të tij të mëparshme me magjistarë të errët. Gjatë këtyre mësimeve, Harri fillon të përjetojë një pëlqim për studenten Ço Çang. Ndërmjet shkollës, përpjekjeve të vazhdueshme të Umbrixhit për ta kapur në gabim dhe mësimeve të mbrojtjes me Ushtrinë e Urtimorit, Harri fillon të shqetësohet vazhdimisht në gjumë nga ëndrra për një korridor të errët në Ministrinë e Magjisë. Një profeci e rëndësishme në lidhje me Harrin dhe Fluronvdekjen del në dritë dhe Harri zbulon se ai dhe Fluronvdekja kanë një lidhje e cila e lejon Harrin të shohë disa nga veprimet e Fluronvdekjes në mënyrë telepatike. Në pikën kulmore të veprës, Harrin e mashtrojnë duke e bërë të shohë se si po torturohet nuni i tij, Sirius Bleku, dhe ai bashkë me shokët e tij përballen me Hamortët e Fluronvdekjes në Ministrinë e Magjisë. Edhe pse mbërritja në kohë e anëtarëve të Urdhrit të Feniksit shpëton jetët e të rinjve, Sirius Blek mbetet i vrarë gjatë konfliktit.

Në romanin e gjashtë, Harry Potter dhe Princi Gjakpërzier, Fluronvdekja fillon luftë të hapur. Harri dhe shokët e tij janë disi të mbrojtur nga ky rrezik në Hoguorts. Ata përjetojnë gjithë vështirësitë e adoleshencës: Harri fillon të dalë me Xhinin, Ronit i lind një fiksim i fortë për shoqen e tij Livanda Broun, nxënëse në Hoguorts, dhe Hermiona fillon të pranojë ndjenjat e saj romantike për Ronin. Pranë fillimit të veprës, në mungesë të librit të tij, Harrit i jepet një libër i vjetër shurupesh, i mbushur me shënime dhe rekomandime dhe i nënshkruar nga një ish-pronar misterioz, i quajtur “Princi Gjakpërzier”. Ky libër është një burim suksesi shkollor dhe vlerësimi të madh nga mësuesi i tyre i ri i shurupeve, Horas Brikërmilli, por prej fuqisë së magjive të shënuara në të, libri kthehet në një burim shqetësimesh. Me luftën që po afrohet pranë, Harri merr mësime private me Urtimorin, i cili i tregon atij kujtime të ndryshme që i përkasin jetës së hershme të Fluronvdekjes në një objekt të quajtur Mendimore. Këto kujtime tregojnë se Fluronvdekja, për të ruajtur jetën e tij, ka ndarë shpirtin e tij në disa pjesë, duke krijuar një sërë Horkruksesh, që janë objekte apo qenie të gjalla të fshehura në vende të ndryshme, tek të cilat është fshehur një pjesë e shpirtit, një prej të cilave ishte dhe ditari i shkatërruar në librin e dytë. Gjatë udhëtimit për të shkatërruar një Horkruks, Drako, që tashmë është bashkuar me Hamortët, përpiqet të sulmojë Urtimorin dhe libri arrin pikën kulmore me vrasjen e Urtimorit nga profesor Pitoni, Princit Gjakpërzier dora vetë.

Simboli i Dhuratave të Vdekjes

Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes, libri i fundit i serisë, zë fill menjëherë pas ngjarjeve të romanit të gjashtë. Fluronvdekja, i cili ka përfunduar ringritjen e tij në fuqi, fiton kontroll mbi Ministrinë e Magjisë. Harri, Roni dhe Hermiona lënë shkollën që të mund të gjejnë dhe të shkatërrojnë Horkrukset e mbetura të Fluronvdekjes. Për të garantuar sigurinë e vetes, familjarëve dhe miqve të tyre, ata detyrohen të vetizolohen. Një lugat shtiret sikur është Roni me një sëmundje të rëndë ngjitëse duke u ngujuar në shtëpinë e tij, Harri shkëputet tërësisht nga Dërslit, ndërsa Hermiona fshin kujtesën e prindërve të saj. Duke kërkuar për Horkrukset, treshja zbulon një profeci të lashtë për Dhuratat e Vdekjes, tre objekte legjendare të cilat kur bashkohen nën një person të vetëm e bëjnë personin në fjalë Mjeshtër të Vdekjes. Harri zbulon se Manteli i tij i Padukshmërisë është në fakt një nga këto objekte dhe se Fluronvdekja po kërkon për një tjetërː Shkopin prej Shtogu, shkopin magjik më të fuqishëm në histori. Dhurata e tretë është Guri i Ringjalljes, një gur i fshehur nga Urtimori në Topthin e Artë që Harri kapi në ndeshjen e tij të parë, i cili kishte aftësinë që të thërriste shpirtrat e personave të vdekur. Në fund të këtij libri Harri dhe miqtë e tij mësojnë për të shkuarën e Urtimorit, si dhe motivet e vërteta të Pitonit i cili punonte nën urdhrat e Urtimorit që pas vrasjes së mamasë së Harrit dhe gjen vdekjen nga Fluronvdekja, nxitur nga paranoja e këtij të fundit.

Romani kulmon me Betejën e Hoguortsit. Harri, Roni dhe Hermiona, së bashku me anëtarë të tjerë të Urdhrit të Feniksit dhe shumë prej mësuesve dhe nxënësve, mbrojnë Hoguortsin nga Fluronvdekja, Hamortët e tij dhe një sërë krijesash të rrezikshme magjike, si marrosësit apo katanatë të cilët kanë shpallur aleancën e tyre me Fluronvdekjen. Disa personazhe kryesore vriten gjatë valës së parë të betejës, përfshirë Remus Lupinin dhe Fred Uezlin. Pasi mëson se është vetë një Horkruks, Harri i dorëzohet në Pyllin e Ndaluar Fluronvdekjes, i cili lëshon mbi Harrin një mallkim vrasës. Megjithatë, mbrojtësit e Hoguortsit nuk dorëzohen pasi e mësojnë këtë, por vazhdojnë të luftojnë të udhëhequr tashmë nga Nevil Longbotomi, i cili shkatërron Horkruksin e fundit të Fluronvdekjes, gjarprin e tij, Naginin. Pasi ia ka dalë të kthehet prej botës së të vdekurve, Harri më në fund përballet me Fluronvdekjen, të cilit i janë shkatërruar të gjitha Horkrukset. Harri i rrëfen kundërshtarit të tij se kur kishte mësyrë varrin e Urtimorit për të marrë Shkopin prej Shtogu dhe më pas kishte vrarë Pitonin në Kasollen Ulëritëse, nuk kishte marrë parasysh faktin që ishte Drako Mallfoi ai që kishte çarmatosur i pari Urtimorin dhe Harri e kishte çarmatosur Mallfoin para pak javësh në shtëpinë e tij, duke e kthyer Harrin në pronarin e vërtetë të Shkopit prej Shtogu. Në betejën që vijon, mallkimi vrasës i Fluronvdekjes kthehet mbrapsht nga shortia Çarmatosëse e Harrit dhe e vret (Shkopi prej Shtogu nuk mund të vriste pronarin e vërtetë të tij).

Një epilog i titulluar "Nëntëmbëdhjetë Vjet më Vonë", që daton më 1 shtator 2017, përshkruan jetët e personazheve të mbijetuara dhe ndikimin që pati mposhtja e Fluronvdekjes në botën e magjisë. Në këtë epilog, Harri dhe Xhini janë të martuar dhe kanë tre fëmijë dhe Roni me Hermionën, gjithashtu janë prindër të dy fëmijëve.

Punët plotësuese

Librat shoqërues

Rowling e ka zgjeruar universin e Harry Potter me disa libra të shkurtër të botuar për bamirësi të ndryshme. Në vitin 2001 ajo nxori Kafshët fantastike dhe ku mund të gjenden, një libër shkollor i Hoguortsit dhe Kuidiçi gjatë shekujve, një libër që Harri e lexon për të kaluar kohën. Të ardhurat nga shitja e këtyre dy librave u erdhën në ndihmë organizatës bamirëse Comic Relief. Në 2007, Rowling krijoi shtatë kopje të shkruara me dorë të Rrëfenjat e Bardit Bidëll, një koleksion përrallash që shfaqet në romanin Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes, njëri prej të cilëve u shit në ankand për të mbledhur para për Children's High Level Group, një organizatë për fëmijët me çrregullime mendore në vendet e varfra. Libri u publikua në të gjithë botën më 4 dhjetor 2008. Të tre këto libra përmbajnë informacione plotësuese për botën magjike të cilat nuk shfaqen në librat origjinalë. Rowling gjithashtu shkroi një tregim prej 800 fjalësh të vendosur në kohë përpara ngjarjeve që ndodhin në serinë e Harry Potter në 2008 si pjesë e një mbledhjeje fondesh të organizuar nga shtëpia botuese Waterstones. Tregimi i patitulluar tregon historinë e një përballjeje të Xhejms Poterit dhe Sirius Blekut me policinë Babanace. Fatkeqësisht, dorëshkrimi u vodh në vitin 2017. Në vitin 2016 ajo publikoi 3 libra të rinj elektronikë: Hoguorts: Një guidë jo e plotë dhe jo e besueshme, Histori të shkurtra fuqie, politike dhe poltergeistësh të bezdisshëm nga Hoguortsi dhe Histori të shkurtra heroizmi, mundimi dhe hobish të rrezikshme nga Hoguortsi. Me 14 mars 2017 u botua një version i ri i Kafshët fantastike: ku mund t'i gjejmë ato me 6 krijesa të reja dhe 1 parathënie nga Njut Skamandër. Versioni i ri gjithashtu nuk përmban shënimet që përmban versioni i vjetër nga Harri dhe miqtë e tij. Si në botimin e vjetër, fitimet nga shitjet e librit ndihmojnë organizatat Lumos dhe Comic Relief.

Rrëfenjat e Bardit Bidëll, aktualisht i vetmi libër i përkthyer nga librat shoqërues, erdhi në shqip më 14 nëntor 2018. Përkthimi u realizua nga Marsiano Qendro me ndihmën e grupit Harry Potter Fans Albania.

Pottermore

Stema e Pottermore

Në 2011, Rowling krijoi një faqe interneti duke shpallur një projekt të ri të quajtur Pottermore. Pottermore është kompania e publikimit digjital, komercializmit elektronik, argëtimit dhe lajmeve nga J. K. Rowling si dhe botuesi virtual botëror i Harry Potter dhe Botës Magjike të J. K. Rowling e cila u hap për publikun e gjerë më 14 prill 2012. Pottermore lejon përdoruesit të ndahen nëpër shtëpi, të zgjidhen nga shkopi i tyre magjik dhe të luajnë lojëra të vogla të ndryshme. Gjithsesi, qëllimi kryesor i kësaj faqeje është të lejojë përdoruesit të ndjekin rrjedhën e historisë me qasje në histori të reja J. K. Rowling, me një përmbajtje prej rreth 18 fjalësh shtesë si dhe të shërbejë si një dyqan virtual për librat elektronikë dhe ato në versionin audio të serisë Harry Potter.

Në shtator të 2015-ës faqja pësoi një riorganizim dhe disa karakteristika si lojërat, Kupa e Shtëpive apo ceremonia e përzgjedhjes u hoqën. Një ceremoni përzgjedhjeje e dizajnuar ndryshe u shtua më pas në janar të vitit 2016, në të cilën anëtarët mund të merrnin shtëpinë e tyre të vjetër ose të ribënin testin përzgjedhës.

Struktura dhe zhanri

Romanet e serisë Harry Potter kategorizohen përgjithësisht si libra që i përkasin një audience të re në moshë por me plot lexues të moshave të ndryshme, që nga fëmijët e deri te të rriturit. Romanet i përkasin zhanrit të fantazisë në letërsi dhe konkretisht llojit të fantazisë së titulluar “fantazi urbane”, “fantazi bashkëkohore” ose “fantazi e ulët”. Më së shumti, romanet e këtij zhanri, përmbajnë dramë dhe një ton serioz të të shkruarit, megjithatë nuk përmbajnë elemente tragjikomike apo humor të zi. Në shumë aspekte, ato ngjajnë me një bildungsroman, ose një roman “moshe” dhe përmbajnë elemente misteri, aventure, horrori, melodrame dhe romance. Librat gjithashtu janë, sipas fjalëve të Stephen King, “përralla të mistershme mendjemprehta”, dhe çdo libër është ndërtuar sipas strukturës së aventurës dhe misterit si te librat e Sherlok Holmsit. Ngjarjet tregohen nga perspektiva e një personi të tretë, me fare pak përjashtime (si për shembull kapitujt hyrës te Guri Filozofal, Kupa e Zjarrit, Dhuratat e Vdekjes dhe dy kapitujt e parë te Princi Gjakpërzier).

Romanet mund të konsiderohen pjesë e gjinisë letrare të shkollave Britanike me konvikt për fëmijë, që përfshin një sërë librash si Stalky & Co. të Rudyard Kipling, Malory Towers të Enid Blyton, serinë Naughtiest Girl të St. Clare dhe novelat e Billy Bunter të Frank Richard. Librat Harry Potter kanë si vendngjarje Hoguortsin, një shkollë të trilluar me konvikt për magjistarë në Britani, ku programi mësimor përfshin përdorimin e magjisë. Në këtë aspekt ato janë “në një linjë prejardhjeje nga libri Tom Brown’s School Days i Thomas Hughes dhe nga libra të tjerë Viktorianë dhe Eduardianë të jetës shkollore Britanike”, edhe pse janë, sipas fjalëve të shumë njerëzve, më bashkëkohorë, më të ashpër, më të errët dhe më të arrirë se sa romanet tipike që përfshijnë shkollat me konvikt, duke iu referuar temave tepër serioze si vdekja, dashuria, humbja, paragjykimi, rritja në moshë dhe humbja e pafajësisë, të gjitha këto vendosur në Britaninë e viteve 1990.

Kalorësit në Tryezën e Rrumbullakët - Në të djathtë të Mbretit Artur dallohet Sër Persivali

Ngjarjet e Harry Potter përmbajnë deri diku një kontekst mesjetar dhe motive të marra nga ngjarjet e Mbretit Artur. Hoguortsi i ngjan një kështjelle-universitet mesjetar me disa profesorë që i përngjajnë personazheve të Urdhrit të Merlinit; Profesori i Vjetër Bins ende jep leksione mbi Konventën Ndërkombëtare të Magjisë së 1289; dhe një person vërtetë historik, një shkrimtar i shekullit të 14-të, i quajtur Sër Nikolas Flamel, përshkruhet si një mbajtës dhe përdorues i Gurit Filozofal. Të tjera elemente në Hoguorts përfshijnë armaturat dhe pajisjet mesjetare në muret e kështjellës, letra të shkruara në pergamenë dhe të vulosura me dyllë, Holli i Madh i Hoguortsit që i përngjan Hollit të Madh të Kamelotit, përdorimi i shprehive latine, tendat e përdorura për turneun e Kuidiçit janë të ngjashme me “tendat madhështore” që ngriheshin për turneun e kavalierëve, kafshë imagjinare si dragonjtë dhe njëbrirëshat që vegjetojnë përqark Hoguortsit dhe banderolat me kafshë heraldike që përfaqësojnë katër Shtëpitë e Hoguortsit. Shumë nga motivet e ngjarjeve të Harry Potter, si kërkimet e heroit për të gjetur objekte të padukshme, kafshë dhe pemë magjike, vizitat në pyllin plot me rreziqe dhe njohja e personazhit në sajë të vragës, janë elemente të huazuara nga romanca franceze Arturiane. Aspekte të tjera që janë marrë nga e njëjta romancë përfshijnë përdorimin e bufëve si një mjet komunikimi në distancë, njeriu-ujk si një personazh më vete dhe drerët e bardhë. Dijetarët amerikanë Heather Arden dhe Kathrn Lorenz në veçanti, përmendin se shumë aspekte të ngjarjeve të Harry Potter janë të frymëzuara nga një libër romance franceze Arturiane, të quajtur Claris et Laris, duke marrë për bazë ngjashmëritë “befasuese” mes aventurave të Harri Poterit dhe kalorësit Claris. Arden dhe Lorenz specifikuan se Rowling është diplomuar në Universitetin e Exeter në vitin 1986 në letërsi franceze dhe më vonë e kaloi një vit të jetës së saj duke jetuar në Francë.

Arden dhe Lorenz kanë shkruar mbi ngjashmëritë mes romancave Arturiane, ku Kameloti është vendi i magjisë dhe sigurisë e ku kalorës heroikë duhet të bëjnë përpara e të përballen me rreziqe nga më të ndryshmit, zakonisht nëpër pyje të magjepsura, dhe vetë Hoguortsit, që është pak a shumë një vend i ngjashëm, një vend i magjisë dhe i sigurisë, ku Harri Poterit dhe shokëve të tij u duhet të ndërmarrin aventura në pyllin e magjepsur që rrethon Hoguortsin. Ashtu si kalorësit që në romancat Arturiane zakonisht kanë një ndihmëse femër, që është shumë inteligjente dhe ka ndërlidhje me natyrën, Harri ka Hermionën, që luan një rol të ngjashëm. Si një kavalier Arturian, Harri merr këshilla dhe inkurajim nga mentori i tij, Albus Urtimori, që i ngjan si Merlinit ashtu edhe Mbretit Artur, por i duhet t’i zhdukë armiqtë vetëm. Arden dhe Lorenz gjithashtu shkruajnë se në librat e Rowling, personazhet janë “…jo thjesht një ripunim i heronjve të njohur romantikë, por një shkrirje e përsosur e shumë personazheve të ndryshme për të krijuar disa të reja…”. Sidoqoftë, Lorenz dhe Arden shqyrtojnë se frymëzimi kryesor në krijimin e Harri Poterit ishte Sër Persivali, një nga Kalorësit e Tryezës së Rrumbullakët që kërkon vazhdimisht Gralin e Shenjtë. Të dy, Poteri dhe Sër Persivali kanë kaluar një “fëmijëri jetime ose gjysmë-jetime, me fisnikëri dhe fuqi të trashëguara” dhe janë rritur nga të afërmit e tyre që janë përpjekur ta mbajnë të fshehtë vendin e vërtetë të cilit ata i përkasin, Hoguortsi dhe Kameloti përkatësisht. Të dy, Persivali dhe Poteri janë, sidoqoftë, të jashtëm në botën që i rrethon, pa përqasje në rregullat e kalorësisë dhe magjisë, por që të dy shfaqin aftësi të jashtëzakonshme duke nisur me Persivalin që e tregon se është vërtetë një luftëtar i mrekullueshëm e për të vazhduar me Poterin, një lojtar fantastik Kuidiçi. E së fundmi, të dy, Persivali dhe Poteri e gjejnë dashurinë e tyre në familje zëvendësuese, në formën e Kalorësve të Tryezës së Rrumbullakët dhe familjes Uezli, përkatësisht.

Secili prej shtatë librave përfshin ngjarje që ndodhin brenda një viti shkollor. Harri kalon vështirësi me problemet që i shfaqen dhe kur i duhet të bëjë diçka për to shpesh thyen disa rregulla të shkollës. Nëse studentët kapen duke thyer rregullat, në shumicën e rasteve dënohen nga profesorët e Hoguortsit. Ngjarjet arrijnë kulmin në semestrin veror, afër ose fiks pas provimeve përfundimtare, kur ngjarjet përshkallëzohen dhe i kalojnë kufijtë e problemeve dhe andrallave shkollore dhe Harrit i duhet të përballet ose me Fluronvdekjen, ose me një prej ndjekësve e tij (Hamortët), në një luftë për jetë a vdekje – për t’u nënvizuar, gjatë progresit në romane, vdekja e disa personazheve në secilin prej katër librave të fundit. Si rrjedhojë, ai merr mësime të vlefshme nga bisedat dhe të shprehurit lirshëm me drejtorin dhe mentorin e tij, Albus Urtimorin. Përjashtimi i vetëm i kësaj skene të përqëndruar tërësisht tek shkolla bëhet tek romani i fundit, Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes, në të cilin Harri dhe shokët e tij e kalojnë pjesën më të madhe të kohës jashtë Hoguortsit dhe kthehen atje vetëm kur i duhet të përballen me Fluronvdekjen në fund.

Tematika

J. K. Rowling duke lexuar Harry Potter dhe Guri Filozofal

Sipas Rowling, tema kryesore e serisë është vdekja:

Librat e mi trajtojnë gjerësisht vdekjen. Ata hapen me vdekjen e prindërve të Harrit. Aty kemi dhe maninë e Fluronvdekjes për të mposhtur vdekjen dhe kërkimin e tij për përjetësinë pavarësisht çmimit që mund t’i duhet të paguajë. Përjetësia është qëllimi i kujtdo që ka të bëjë me magjinë. Unë e kuptoj shumë mirë pse Fluronvdekja kërkon të mposhtë vdekjen. Ne të gjithë jemi të frikësuar prej saj.

Akademikët dhe gazetarët kanë zhvilluar shumë interpretime të tjera për temat e trajtuara në libra. Disa më komplekse se të tjerat dhe disa duke përfshirë edhe nëntekste politike. Tema të tilla si normaliteti, tirania, mbijetesa dhe tejkalimi i pengesave të mëdha, janë të përhapura përgjatë serisë. Në mënyrë të ngjashme, tema e moshës së adoleshencës dhe "kalimi i momenteve pikëlluese dhe pranimi i tyre", janë marrë gjithashtu parasysh. Rowling ka deklaruar se librat përmbajnë "një argumentim të tejzgjatur për tolerancën; një lutje të tejzgjatur për zhdukjen e fanatizmit" dhe se ata gjithashtu përçojnë një mesazh që "vë në mëdyshje autoritetin dhe... mos të supozohet se institucionet apo shtypi tregojnë gjithë të vërtetën".

Megjithëse mund të thuhet se librat përfshijnë shumë tema të tjera, të tilla si pushteti/abuzimi me pushtetin, dashuria, paragjykimi dhe e drejta e zgjedhjes, ata janë, siç deklaron Rowling, të ngulitura thellë në tërësinë e subjektit"; shkrimtarja parapëlqen që temat "të rriten vetvetiu" në vend që të ulet dhe të mundohet të krijojë në mënyrë të vetëdijshme ide për t'i dhënë lexuesit. Në të njëjtën linjë shfaqet edhe e kudo-ndodhura temë e adoleshencës, në paraqitjen e së cilës Rowling qëllimisht ka vënë në dukje seksualitetin e personazheve të saj, duke mos e lënë Harrin, siç shprehet ajo, "të mbërthyer në një gjendje të përhershme para-puberteti". Rowling gjithashtu është vlerësuar për paraqitjen e mënyrave të larmishme se si efektet e ndërlidhura të vdekjes e dhunës prekin rininë dhe njerëzimin në tërësi. Ajo thotë që për të, domethënia morale e tregimeve është "verbërisht e qartë". Çelësi për të është zgjedhja midis të drejtës dhe të thjeshtës, "sepse në këtë mënyre... fillon tirania, me njerëz që janë të plogësht, që zgjedhin gjithmonë rrugëdaljen e thjeshtë dhe që papritur e gjejnë veten në telashe të mëdha".

Origjina e frymëzimit

The Elephant House, kafeneja ku Rowling nisi të shkruante Harry Potter

Në vitin 1990, Rowling ndodhej në një tren të tejmbushur, që udhëtonte nga Mançesteri për në Londër, kur papritur i erdhi ndërmend ideja për Harrin. Rowling tregon eksperiencën në faqen e saj personale të internetit duke e përshkruar me këto fjalë:

Unë kisha shkruar thuajse vazhdimisht që nga mosha gjashtëvjeçare por asnjëherë nuk kisha qenë kaq e ngacmuar nga një ide më parë. Thjesht u ula dhe mendova për katër orë teksa treni ishte vonuar, të gjitha detajet më erdhën në kokë dhe imazhi i djalit të thatë, me flokë të zinj që mbante syze e që nuk e dinte që ishte një magjistar u bë gjithmonë e më real për mua.

Rowling përfundoi Harry Potter dhe Guri Filozofal në 1995 dhe dorëshkrimi iu dërgua disa agjentëve letrarë të mundshëm. Agjenti i dytë që ajo provoi, Christopher Little, u ofrua ta përfaqësonte atë dhe ia dërgoi dorëshkrimin shtëpisë botuese Bloomsbury.

Historia e publikimit

Pasi ishte refuzuar nga tetë shtëpi të tjera botuese, Bloomsbury i ofroi Rowling 2500 paund si parapagesë për publikimin e librit. Pavarësisht nga deklarata e Rowling se ajo nuk kishte pasur ndonjë grupmoshë të caktuar në mendje kur filloi të shkruante librat e serisë Harry Potter, botuesit fillimisht patën si shënjestër fëmijët e moshës nga 9 në 11 vjeç. Në prag të publikimit, Rowling iu kërkua nga botuesit e saj të adoptonte një emër më asnjanës për sa i përkiste gjinisë, si përpjekje për të tërhequr më tepër individët meshkuj të kësaj grupmoshe, pasi vetë botuesit i druheshin faktit se ata nuk do të ishin të interesuar të lexonin një roman që e dinin se ishte shkruar nga një femër. Ajo zgjodhi të përdorte emrin J. K. Rowling (Joanne Kathleen Rowling), duke marrë kështu emrin e gjyshes si emrin e saj të mesëm, meqë nuk kishte një të tillë.

Harry Potter dhe Guri Filozofal u botua nga Bloomsbury Publishing, botuesi i të gjitha librave të serisë Harry Potter në Mbretërinë e Bashkuar, më 30 qershor 1997. Në Shtetet e Bashkuara u publikua më 1 shtator 1998 nga Scholastic Corporate – shtëpia botuese e librave të serisë në Amerikë – si Harry Potter dhe Guri i Magjistarit, pasi Rowling kishte përfituar 105000 dollarë amerikanë për të drejtat amerikane të publikimit, një shifër kjo e padëgjuar për një libër për fëmijë nga një autore e panjohur në atë kohë. Duke u druajtur se lexuesit amerikanë nuk do ta lidhnin termin “filozofal” me një temë magjike (edhe pse Guri Filozofal lidhet me alkiminë), Scholastic këmbënguli që librit t’i vihej titulli Harry Potter dhe Guri i Magjistarit për tregun amerikan.

Libri i dytë, Harry Potter dhe Dhoma e të Fshehtave u botua fillimisht në Mbretërinë e Bashkuar më 2 korrik 1998 dhe Shtetet e Bashkuara më 2 qershor 1999. Harry Potter dhe i Burgosuri i Azkabanit u botua një vit më vonë në Mbretërinë e Bashkuar më 8 korrik 1999 dhe në SHBA më 8 shtator 1999. Harry Potter dhe Kupa e Zjarrit u botua më 8 korrik 2000 njëkohësisht nga Bloomsbury dhe Scholastic. Harry Potter dhe Urdhri i Feniksit është libri më i gjatë i serisë me plot 766 faqe në versionin britanik dhe 870 faqe në versionin amerikan. U botua në mbarë globin më 21 qershor 2003. Harry Potter dhe Princi Gjakpërzier u botua më 16 korrik 2005 dhe shiti 9 milionë kopje që në 24 orët e para të publikimit. Libri i shtatë dhe i fundit, Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes, u botua më 21 korrik 2007. Libri shiti 11 milionë kopje në 24 orët e para të publikimit, përkatësisht 2,7 milionë kopje në Mbretërinë e Bashkuar dhe 8,3 milionë në SHBA.

Përkthimet

Seria e plotë e Harry Potter në shqip, përkthyer nga Amik Kasoruho

Të shtatë vëllimet janë përkthyer në 80 gjuhë të botës, duke bëre që Rowling të jetë ndër autorët, veprat e të cilëve janë përkthyer në më shumë gjuhë në histori. Përkthimet përfshijnë gjuhë të ndryshme si azerbaixhanisht, ukrainisht, arabisht, urdu, hindi, bengalisht, uellsisht, afrikaans, shqip, letonisht dhe vietnamisht. Vëllimi i parë është përkthyer në latinisht madje edhe në greqishten e vjetër, duke e bërë atë, veprën më të gjatë që është përkthyer ndonjëherë në greqishten e vjetër që nga koha e përkthimit të novelave të Heliodorusit të Emesës, në shekullin e tretë pas Krishtit. Vëllimi i dytë gjithashtu është përkthyer në latinisht.

Shumë nga autorët të cilët punuan mbi përkthimin e veprave të Harry Potter ishin shkrimtarë të mirënjohur në vendet e tyre, si për shembull Viktor Golyshev, i cili përktheu dhe redaktoi librin e pestë të serisë. Përkthimi turk i librave nga i dyti tek i shtati u bë nga Sevin Okyay, një kritik i njohur letrar dhe një komentator kulturor. Në shqip përkthimi është realizuar nga përkthyesi dhe shkrimtari i njohur, Amik Kasoruho nga gjuha italiane fillimisht ndërsa 4 librat e fundit u përkthyen prej origjinalit në anglisht. Për arsye fshehtësie, përkthimi mund të bëhet vetëm pasi librat janë të botuara në anglisht; kështu që ka një vonesë prej disa muajsh para se përkthimet të jenë të disponueshme. Kjo ka çuar në blerjen e shumë kopjeve te varianteve angleze nga admirues "të paduruar" në vendet jo-anglishtfolëse. E tillë qe kërkesa për të lexuar librin e pestë, versioni anglez i te cilit u bë i pari libër në gjuhën angleze që renditej i pari në listën e librave më të shitur në Francë.

Versionet e Shteteve të Bashkuara të Amerikës janë përshtatur në gjuhën amerikane (pak më e ndryshme nga ajo britanike), për t'i bërë ato më të kuptueshme për audiencën rinore amerikane.

Plotësimi i serisë

Hotel Balmoral, ku Rowling përfundoi së shkruari Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes

Në dhjetor të vitit 2005, Rowling deklaroi në faqen e saj të internetit: "2006 do të jetë viti që do të shkruaj librin e fundit të sagës së Harry Potter." Përditësimet pastaj vazhduan në ditarin e saj online duke treguar hap pas hapi progresin për Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes, dhe përfunduan me botimin e tij më 21 korrik 2007. Vetë libri u përfundua më 11 janar 2007 në hotel Balmoral, Edinburgh, ku ajo la dhe një mesazh në pjesën e pasme të një busti të Hermesit. Aty shkruhej: "J. K. Rowling mbaroi së shkruari Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes në këtë dhomë (552) më 11 janar 2007."

Vetë Rowling ka deklaruar se kapitulli i fundit i librit të fundit (epilogu në fakt) u përfundua "pak a shumë në 1990”. Në qershor të vitit 2006, Rowling, gjatë një paraqitjeje në spektaklin televiziv Richards & Judy, deklaroi se ky kapitull ishte modifikuar meqenëse një personazh, që ishte destinuar për të vdekur, kishte vazhduar “të mbetej pjesë e historisë", ndërkohë që dy të tjerë, që duhet të kishin mbetur gjallë, në fakt kishin vdekur. Më 28 mars 2007, u zyrtarizuan kopertinat e shtëpive botuese Bloomsbury (për fëmijë dhe të rritur) dhe Scholastic.

Në shtator të vitit 2012, Rowling përmendi në një intervistë që ajo mund të kthehej të bënte një redaktim shkurtues të dy prej librave ekzistues të Harry Potter.

Arti i kopertinës

Si kopertinë, Bloomsbury vendosi të përdorte pikturën me një dizajn klasik, ku dizajni i parë ishte një vizatim me laps dhe bojëra uji nga ilustruesi Thomas Taylor që shfaqte imazhin e Harrit në Ekspresin e Hoguortsit dhe një titull në krye me llojin e shkrimit Cochin Bold. Publikimet e para të librave pasues të serisë ndoqën të njëjtin stil, por deri diku më realist, duke ilustruar skena nga libri. Këto kopertina u dizenjuan për herë të parë nga Cliff Wright dhe më pas nga Jason Cockroft.

Për shkak të përqasjes së librave tek një audiencë e rritur, Bloomsbury caktoi një linjë të dytë të botimeve me një stil “të rriturish”. Ata fillimisht përdorën artin fotografik bardhë-e-zi ku në kopertinë shfaqeshin objekte nga librat (përfshi dhe një Ekspres Hoguortsi Amerikan) pa vendosur imazhe të personazheve, por më vonë e ndryshuan këtë duke përdorur pjesërisht ngjyrime dhe një foto të medaljonit të Gjarpërblertit në kopertinën e librit të fundit.

Botime të mëvonshme ndërkombëtare u krijuan nga një sërë ilustruesish, duke përfshirë Mary GrandPré për publikun amerikan dhe Mika Launis në Finlandë. Në një botim të vonë amerikan, Kazu Kibuishi krijoi kopertina me një stil deri diku të frymëzuar nga një stil animesh.

Në botimet e para shqiptare kopertina ishte e njëjtë me atë nga Scholastic Corporate. Botimet e mëvonshme huazojnë artin e kopertinave italiane, të ilustruara nga Serena Riglietti, dhe artin e kopertinave gjermane, të ilustruara nga Sabine Wilharm.

Arritjet

Impakti kulturor në botë

Quidditch Beer Pong, varietet i lojës frymëzuar nga Harry Potter

Fansat e serisë qenë aq entuziastë e të paduruar për të shtënë në dorë serinë e radhës, saqë libraritë anembanë botës filluan të organizonin ngjarje që përputheshin me mesnatën e daljes në treg të librave, duke filluar me botimin e Harry Potter dhe Kupa e Zjarrit në vitin 2000. Këto ngjarje, që zakonisht përfshinin imitime të ndarjes nëpër shtëpi, lojëra, pikturim fytyrash dhe lloje të tjera të argëtimit drejtpërdrejtë, arritën nivel të lartë popullariteti mes fansave dhe qenë shumë të suksesshme në tërheqjen e publikut dhe shitjen e librave, aq sa thuajse 9 prej 10,8 milionë kopjeve të para të librit Harry Potter dhe Princi Gjakpërzier u blenë brenda 24 orëve të para.

Libri i fundit i serisë, Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes, është libri i shitur më shpejt në histori, me 11 milionë kopje të blera në 24 orët e para. Seria ka tërhequr edhe fansa të rritur, duke bërë që çdo vëllim i Harry Potter të dalë në treg me dy botime, me tekste të njëjta, por me grafika të ndryshme të kopertinës: një për fëmijët dhe një për të rriturit. Përveç njohjes në rrjet nëpërmjet blogjeve, podkasteve dhe faqeve të fansave, super-fansat e Harry Potter mund të njihen dhe të takohen gjithashtu edhe tek simpoziumet e Harry Potter.

Fjala Muggle (babanac/e) është përhapur përtej origjinës së saj te Harry Potter, duke u bërë një nga të paktat fjalë të kulturës popullore që i janë shtuar Fjalorit të Anglishtes të Oksfordit. Fansat e Harry Potter kanë përqafuar podkastet si një mënyrë të rregullt, shpeshherë javore, të përditësimit me diskutimet më të fundit në komunitet. Edhe MuggleCast, edhe PotterCast kanë arritur majat e renditjes së podkasteve në iTunes dhe nga anketat kanë rezultuar ndër 50 podkastet më të parapëlqyera.

Disa nga mesazhet që përcjell seria përfshijnë shumëllojshmërinë, pranimin, tolerancën politike dhe barazinë. Anketa dhe pyetësorë të plotësuara nga mbi 1000 studentë në Shtetet e Bashkuara tregojnë se ata që i kanë lexuar librat janë dukshëm të ndryshëm nga ata që nuk i kanë lexuar. Lexuesit e serisë ishin më tolerantë, kundër dhunës dhe torturës, më pak autoritarë dhe më pak cinikë. Edhe pse nuk dihet me siguri nëse kjo është një marrëdhënie shkak-pasojë, ka një lidhje të qartë në këtë mes dhe duket se ndikimi kulturor i Harry Potter i kalon kufijtë e një lidhjeje të thjeshtë midis fansave.

Për Harry Potter janë bërë shumë shkrime dhe punime artistike nga fansat. Në mars të vitit 2007, “Harry Potter” ishte subjekti më i kërkuar në sektorin e shkrimeve të fansave në internet.

Grupi The Parselmouths duke performuar në festivalin Wrockstock

Gjatë viteve 2002 - 2004 në SHBA Harry Potter shërbeu si frymëzim për krijimin e një gjinie të re muzikore të rrymës rock të njohur si wizard rock (rock magjistarësh) apo shkurt si wrock me grupe të karakterizuara nga një repertor këngësh me tekste të shkruara nga këndvështrimi i personazheve të Harry Potter dhe performanca të zhvilluara me veshje të frymëzuara nga i njëjti univers. Në Universitetin e Miçiganit në vitin 2009, StarKid Productions përformuan një pjesë teatrale muzikale ku parodizohej seria e Harry Potter me titullin A Very Potter Musical. Pjesa teatrale u cilësua si një nga 10 videot më të mira virale të 2009 nga Entertainment Weekly's. Gjatë viteve 2003 - 2010 Neil Cicierega krijoi një seri prej 10 episodesh - 3 të parët e animuar - kukullash lecke të quajtur ''Potter Puppet Pals'' ku parodizohej vepra e Harry Potter. Me 61.6% të votave, Episodi Një zhurmë e mistershme kërcitëse u përzgjodh si videoja më e mirë në kategorinë e komedisë në Çmimet YouTube të vitit 2008.

Sporti Kuidiç, i luajtur nga personazhet e serisë Harry Potter, u krijua si sport real në 2005 dhe luhet kudo nëpër botë. Personazhe dhe elementë nga seria kanë shërbyer si frymëzim për emrat shkencorë të disa organizmave, përfshi këtu dinozaurin Dracorex hogwartsia, merimangën Eriovixia gryffindori, grerëzën Ampulex dementor dhe gaforren Harryplax severus.

Impakti kulturor në Shqipëri

Që pas daljes në kinema të Harry Potter dhe i Burgosuri i Azkabanit, seria pati mjaftueshëm ndikim në Shqipëri sa për të pasur një emision televiziv dedikuar asaj. Vizioni Magjik, prezantuar nga Enis Banaj, ishte një emision me pyetje e telefonata në lidhje me Harry Potter (transmetuar 5 ditë të javës në Vizion Plus), që zgjati nga viti 2004 deri në vitin 2006. Enis Banaj shoqërohej gjithmonë nga Kapela që Flet (luajtur nga Florinda Mazreku) teksa priste përgjigjet e sakta nga telefonuesit të cilët mund të fitonin dhurata në lidhje me Harry Potter si bluza apo figurina të ndryshme.

Në vitin 2012 u krijua Harry Potter Fans Albania, grupi më i madh shqiptar në rrjetin social Facebook për fansat e Harry Potter. Bazuar në testin e Pottermore, grupi i ndante anëtarët e tij nëpër shtëpi për të cilat anëtarët mund të fitonin pikë (sipas formatit të aplikuar në shkollën Hoguorts) duke marrë pjesë në konkurse të ndryshme artistike e sportive apo në veprimtari bamirësie. Në vitin 2014, Harry Potter Fans Albania nisi projektin WikiPotter, qëllimi i së cilit ishte shtimi dhe përmirësimi i artikujve në lidhje me Harry Potter në Wikipedia-n e gjuhës shqipe.

Harry Potter ishte një nga temat e trajtuara nga emisioni Enigma në vitin 2015, transmetuar në kanalin T, në DigitAlb. Në emisionin titulluar Piramidat Ilire dhe Harry Potter në Shqipëri ndër të tjera diskutohet vendqendrimi i Lordit Fluronvdekje në Shqipëri dhe paralelizmi i tij me figurën mitologjike të lugatit. Po atë vit, fotografia e personazhit Harri Poter (Daniel Radcliffe) u përdor me sukses nga gazetarët e emisionit investigativ Ça Thu…?! për të kërkuar një kartë identiteti false si përpjekje për të zbardhur skandalin e falsifikimit të kartave të identitetit në Shqipëri.

Në vitin 2016, 1 nga 23 kopshtet e rikonstruktuar në Tiranë u pagëzua me emrin Harry Potter dhe në vitin 2018, falë kërkesës së Harry Potter Fans Albania, disa nga kabinat e qytetit u dekoruan nga Ndërmarrja e Dekorit e Bashkisë së Tiranës me imazhe në lidhje me Harry Potter ku figuronin Harri Poteri, Hoguortsi, Severus Pitoni dhe Luna Lovgudi.

Po në vitin 2018, pjesë e thënieve të protestës studentore që shpërtheu atë vit ishin dhe ato të frymëzuara nga Harry Potter, ndër shumë vepra të tjera. Pankartat e shkruara në anglisht përmbanin fraza si Riddikulus! (Qesharakus!), Dumbledore wouldn't let this happen. (Urtimori nuk do e lejonte që të ndodhte kjo gjë.) apo 90's students: After all this time? 2018's students: Always (Studentët e 90-ës: Pas gjithë kësaj kohe? Studentët e 2018-ës: Përgjithmonë).

Suksesi tregtar

Rradha jashtë një dyqani librash në mesnatë për daljen në treg të Harry Potter dhe Princi Gjakpërzier

Popullariteti i serisë Harry Potter është përkthyer në një sukses të konsiderueshëm financiar për Rowling, botuesit e saj dhe mbajtësit e tjerë të të drejtave të lidhura me Harry Potter. Ky sukses e ka bërë Rowling autoren e parë dhe të vetme miliardere deri më sot. Librat janë shitur në më shumë se 400 milion kopje në mbarë botën dhe kanë ndihmuar popullaritetin e përshtatjeve të tyre në filma shumë të suksesshëm nga Warner Bros. Më tej, në bazë të filmave, janë prodhuar tetë videolojra dhe janë licencuar mbi 400 produkte të tjera Harry Potter (përfshirë një iPod). Marka Harry Potter është përllogaritur të vlejë rreth 25 miliardë dollarë.

Kërkesa e madhe për librat Harry Potter motivoi New York Times të krijonte një listë të veçantë të librave më të shitur në letërsinë për fëmijë në vitin 2000, pikërisht para daljes në treg të Harry Potter dhe Kupa e Zjarrit. Më 24 qershor 2000, romanet e Rowling kishin qenë në listë për 79 javë rresht; tri romanet e para ishin vetë në listën e librave më të shitur me kapak të trashë. Më 12 prill 2007, Barnes & Nobles deklaroi se Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes kishte thyer rekordin e tyre të porosive, me mbi 500.000 kopje të porositura nëpërmjet faqes së tyre të internetit. Për daljen në treg të Harry Potter dhe Kupa e Zjarrit u përdorën 9000 maune FedEx, të prenotuara vetëm për to. Amazon.com dhe Barnes & Nobles shitën së bashku mbi 700.000 kopje me porosi. Në SHBA, tirazhi i printimit të parë ishte 3,8 milionë kopje. Ky rekord statistikor u thye nga Harry Potter dhe Urdhri i Feniksit, me 8,5 milionë, i cili po ashtu u tejkalua nga Harry Potter dhe Princi Gjakpërzier me 10,8 milionë kopje. 6,9 milionë kopje të Harry Potter dhe Princi Gjakpërzier u shitën në Shtetet e Bashkuara në 24 orët e para, ndërsa në Mbretërinë e Bashkuar mbi dy milionë kopje. Tirazhi fillestar i Dhuratat e Vdekjes në SHBA ishte 12 milionë kopje, prej të cilave mbi 1 milionë ishin porositur nëpërmjet Amazon dhe Barnes & Noble.

Çmime, nderime dhe vlerësime

Seria Harry Potter ka qenë fituesja e një sërë çmimesh që prej publikimit të parë të Harry Potter dhe Guri Filozofal, duke përfshirë katër Çmime Libri Whitaker Platinum (të gjitha të dhëna në vitin 2001), tre Çmime Libri Nestlé Smarties (1997–1999), dy Çmime të Librit të Këshillit të Artit Skocez (1999 dhe 2001), çmimin inaugurues për librin e vitit për fëmijë nga Whitbread (1999), çmimin Libri i Vitit sipas WHSmith (2006), midis të tjerash. Në vitin 2000, Harry Potter dhe i Burgosuri i Azkabanit u kandidua për Çmimin Hugo për novelën më të mirë, ndërsa në vitin 2001, Harry Potter dhe Kupa e Zjarrit arriti ta fitonte këtë çmim. Nderimet përfshijnë lavdërimin me Medaljen Carnegie (1997), një përfshirje të shkurtër në Çmimet Guardian Children's (1998), dhe përfshirje të panumërta ne lista librash të shquar si, Editors' Choices, lista e librave më të mirë sipas American Library Association, The New York Times, Chicago Public Library, dhe Publishers Weekly.

Në vitin 2002, sociologu britanik Andrew Blake e cilësoi Harry Potter mes ikonave britanike të kulturës popullore së bashku me James Bond dhe Sherlock Holmes, dhe në vitin 2003, katër nga librat u renditën ndër 24 të parët në sondazhin Leximi i Madh nga BBC që përfshinte romanet më të pëlqyera në Mbretërinë e Bashkuar. Në vitin 2004, një studim tregoi se librat e serisë zakonisht lexoheshin me zë në disa shkolla fillore ne qarkun e San Diegos, në Kaliforni. Bazuar në një sondazh të vitit 2007 në internet, Shoqata e Edukimit Kombëtar (NEA) në SHBA e përfshinte serinë ne “100 librat më të mirë për fëmijë sipas mësuesve.” Tre prej librave (Guri Filozofal, I Burgosuri i Azkabanit, dhe Kupa e Zjarrit) ishin pjesë e “100 librat më të mirë me kapituj” të të gjitha kohërave, bazuar në një sondazh të School Library Journal. Në vitin 2012, ceremonia hapëse e Lojërave Olimpike Verore të zhvilluara në Londër përfshinte një statujë 30 metra të gjatë të Fluronvdekjes në një segment të shfaqjes dedikuar ikonave të kulturës popullore të Mbretërisë së Bashkuar.

Pritja në publik

Kritika letrare

Në fillimet e veta, Harry Potter mori vlerësime pozitive. Menjëherë pas botimit, vëllimi i parë, Harry Potter dhe Guri Filozofal, tërhoqi vëmendjen e gazetave skoceze, si The Scotsman, e cila u shpreh se kishte “të gjithë përbërësit e një klasiku”, dhe The Glasgow Herald, që e quajti “gjë magjike”. Shpejt me ato u bashkuan dhe gazetat angleze, prej të cilave disa e krahasuan me veprat e Roald Dahl. The Mail on Sunday e vlerësoi si “debutimi më me shumë imagjinatë që prej Roald Dahl”, në jehonën e të cilit u shpreh dhe The Sunday Times (“krahasimet me Dahl, këtë herë, janë të justifikuara”), ndërsa The Guardian e quajti “një roman me motive të larmishme që merr krahë nga një mençuri shpikëse”.

Me daljen në treg të vëllimit të pestë, Harry Potter dhe Urdhri i Feniksit, librat filluan të merrnin kritika të ashpra nga një numër i madh studiuesish të letërsisë. Profesori i Yale, studiuesi i letërsisë dhe kritiku Harold Bloom, kritikoi meritat letrare të librave, duke u shprehur se “mendja e Rowling është aq e udhëhequr nga klishetë dhe metaforat e vdekura, saqë ajo nuk ka stil tjetër të shkruari”. A. S. Byatt shkroi një koment në faqen përbri editorialit të New York Times, ku e quante gjithësinë e Rowling një “botë dytësore, të përbërë nga motive të arnuara me zgjuarsi, të qepura nga shumë lloje të letërsisë për fëmijë... e shkruar për njerëz, jeta imagjinare e të cilëve është e kufizuar deri te filmat e animuar të televizionit dhe reflektimet e ekzagjeruar (më emocionuese, jo më kërcënuese) të botës së telenovelave, realitetit televiziv e thashethemeve për njerëzit e famshëm”.

Michael Rosen, novelist dhe poet, mbrojti tezën se librat nuk qenë të përshtatshëm për fëmijët, të cilët, sipas tij, ishin të paaftë për të kuptuar temat e ndërlikuara që gjenden në to. Rosen gjithashtu u shpreh se “J. K. Rowling është më së shumti një shkrimtare për të rritur”. Kritiku Anthony Holden shkroi te The Observer mbi eksperiencën e tij në gjykimin e Harry Potter për Çmimet Whitbread të vitit 1999.  Vlerësimi i tij i përgjithshëm për serinë ishte negativ: “saga Potter ishte në thelb patronizuese, konservative, shumë e prejardhur, dëshpërimisht nostalgjike për një Britani të së kaluarës”, dhe përmend “stilin këmbësor, jogramatik të prozës”.

Ursula K. Le Guin tha: “Nuk kam mendime shumë të mira për të. Kur një numër i madh kritikësh të veprave për të rritur po flisnin për ‘origjinalitetin e pabesueshëm’ të librit të parë Harry Potter, e lexova për të kuptuar përse po bëhej gjithë ajo bujë dhe mbeta disi e habitur; dukej si një kryqëzim i fantazisë me ngjyra të gjallëruara të një fëmije me një ‘roman shkollor’, një vepër e mirë për grupmoshën e tij, por stilistikisht i rëndomtë, i prejardhur nga ana imagjinare, dhe shpirtvogël nga ana etike”. Nga ana tjetër, autorja Fay Weldon, duke pranuar se seria “nuk është çka poetët shpresonin”, gjithsesi shprehet më tej: “por kjo nuk është poezi, është prozë e vlefshme, e përditshme, e shitshme, e lexueshme”. Kritiku letrar A. N. Wilson e lëvdoi serinë Harry Potter te The Times, duke thënë: “Nuk ka shumë shkrimtarë të cilët të kenë aftësinë dikensiane të J. K. Rowling për të na bërë të kthejmë faqet, të vajtojmë – haptas, me lotët gufues – dhe disa faqe më tej të qeshim me shaka gjithmonë të mira... Ne kemi jetuar një dekadë në të cilën kemi parë botimin e historive për fëmijë më të gjalla, më qesharake, më të frikshme dhe më prekëse të shkruara ndonjëherë”.

Charles Taylor, i Salon.com, i cili është kryesisht kritik filmash, iu kundërpërgjigj në veçanti kritikave të Byatt. Ndërsa pranoi se ajo mund të ketë “një argument – të vogël – që qëndron, rreth impulseve që na çojnë drejt pranimit të mbeturinave të kulturës popullore dhe larg kompleksiteteve shqetësuese të artit”, ai refuzoi pretendimet e saj se serisë i mungon merita serioze letrare dhe se ia detyron suksesin asgjëje më tepër se mendjefjetjeve të fëmijërisë që ofron”. Taylor vuri theksin te toni gjithnjë e më i errët i librave, nxjerrë në pah nga vrasja e një shoku shkolle dhe miku të afërt dhe plagët psikologjike e izolimin shoqëror që shkakton çdo goditje e tillë. Taylor gjithashtu argumentoi se Guri Filozofal, i cili shihet si më gazmori prej të shtatë librave të botuar, përçan mendjefjetjet e fëmijërisë të cilat, sipas Byatt, i japin shtyse suksesit të serisë: për shembull, libri hapet me lajmet e një vrasjeje të dyfishtë.

Stephen King e quajti serinë “një vepër për të cilën vetëm një imagjinatë superiore është e aftë”, dhe e deklaroi “sensin e humorit të Rowling, me lojëra fjalësh dhe ‘me një vetull ngritur’” si “të lavdërueshëm”. Megjithatë, ai shkroi se megjithëse historia ishte “një histori e mirë”, ai ishte “disi i lodhur nga të gjendurit e Harrit në shtëpi me tezen dhe xhaxhain e tij të tmerrshëm”, fillim shabllon i të shtatë librave. King po ashtu bëri shaka se “Rowling nuk ka hasur kurrë një ndajfolje që nuk i ka pëlqyer”. Ai gjithsesi parashikoi se

“Harry Potter do ta kalojë me të vërtetë testin e kohës dhe do të përfundojë në një raft ku mbahen vetëm më të mirët; mendoj se Harri do të zërë vendin e tij mes Lizës, Hakut, Frodos dhe Dorotit, dhe kjo është një seri jo vetëm për dekadën, por për epokat”. Sameer Rahim nga The Daily Telegraph e kundërshtoi këtë fakt me fjalët: "Me të vërtetë që më bën të ndihem keq të shoh 16 apo 17 vjeçarë teksa lexojnë serinë e Harry Potter kur mund të ishin duke lexuar novelat e famshme të fëmijërisë si Oliver Twist apo A House for Mr Biswas. Nuk jam i sigurt çfarë do të thotë tamam kjo për të rriturit që janë fansa fanatikë të serisë por dyshoj se në vitet në vijim njerëzit do të fillojnë të bëjnë një lidhje mes shoqërisë sonë të plogësht, të pashqetësuar e foshnjërore dhe popullaritetit të Harry Potter."

Ka diskutime të vazhdueshme në lidhje me faktin se sa seria Harry Potter është frymëzuar nga Kryezoti i Unazave nga Tolkien.

Impakti shoqëror

Edhe pse revista Time i dha Rowling vendin e dyte për çmimin Njeriu i Vitit në vitin 2007, duke vënë në pah frymëzimin shoqëror, moral dhe politik që ajo i ka dhëne fansave të librave të saj, komentet kulturore mbi serinë kanë qenë të ndryshme. Kritiku letrar i Washington Post, Ron Charles komentoi në korrik të vitit 2007 që numri i madh i të rriturve që lexonin serinë Harry Potter, por pak libra të tjerë, mund te ishte tregues i një “rasti të keq të një infantilizmi kulturor”, dhe që tema e drejtpërdrejtë e serisë, “e mira kundër të keqes”, ishte fëmijërore. Ai gjithashtu komentoi se “jo për shkak të Rowling”, “histeria” kulturore dhe e marketingut e shënjuar nga publikimi i librave të mëvonshëm, “I mëson fëmijët dhe të rriturit te presin buçimën e arenës se Koloseumit, një eksperiencë masive mediatike e cila nuk mundet kurrsesi të sigurohet nga ndonjë roman tjetër”.

Bibliotekarja Nancy Knapp, vuri në dukje potencialin e librave për të përmirësuar lexueshmërinë duke i nxitur fëmijët të lexojnë më shumë se sa do të lexonin zakonisht. Po ashtu, duke rënë dakord në lidhje me efektet motivuese, Diane Penrod gjithashtu lavdëroi përzierjen e argëtimit të thjeshtë me “cilësitë e një letërsie fantastike intelektuale” të librit, por shprehu shqetësimin në lidhje me efektet e komercializimit që shoqëron publikimin e librave. Gjithsesi teoria se librat e Harry Potter kanë rritur lexueshmërinë midis lexuesve të rinj është më së shumti një legjendë urbane. Një studim i bërë nga Ndihmat Kombëtare të Arteve (National Endowment for the Arts) ka zbuluar se nuk mund të vihet re një lidhje mes rritjes së lexueshmërisë mes fëmijëve e fenomenit të publikimit të Harry Potter e se as trendi rënës i lexueshmërisë mes amerikanëve në përgjithësi s'është ndalur gjatë rritjes së famës së librave të Harry Potter. Studimi gjithashtu zbuloi se fëmijët që lexonin Harry Potter nuk ishin më të prirur se të tjerët për të lexuar libra jashtë zhanreve të misterit e fantazisë. Kryetarja e NEA (National Endwoment for the Arts), Dana Gioia tha se Harry Potter "bëri miliona fëmijë të lexojne një seri të gjatë dhe mjaft komplekse librash. Problemi eshte se një roman Harry Potter çdo disa vite nuk mjafton për të balancuar rënien që ka pësuar leximi si fenomen."

Jennifer Conn dha si shembuj metodat e mësimdhënies të Pitonit dhe trajnueses së Kuidiçit, Madam Huk, për të treguar se çfarë duhet shmangur dhe çfarë duhet huazuar në mësimdhënie, kurse Joyce Fields shkroi që librat ilustronin katër nga pesë temat kryesore në një libër tipik të vitit të parë të sociologjisë: “konceptet sociologjike që përfshijnë kulturën, shoqërinë dhe shoqërimin; shtresimin dhe pabarazinë shoqërore; institucionet shoqërore dhe teorinë shoqërore”.

Jenny Sawyer shkroi në Christian Science Monitor më 25 korrik 2007, se librat përfaqësojnë një “prirje shqetësuese në tregimet komerciale dhe shoqërinë perëndimore”, në kuptimin që “qendra e moralit të historive është zhdukur thuajse e gjitha prej kulturës së sotme… pas 10 vitesh, 4195 faqesh dhe mbi 375 milion kopjesh të shitura, arritjes madhështore të Rowling i mungon guri kyç i pothuajse të gjithë letërsisë për fëmije”. Sawyer argumenton që Harry Potter as nuk përballet me ndonjë “dilemë morale” e as nuk kalon një rritje në etikë, dhe si pasoje “nuk është një udhëheqës në rrethanat kur e drejta dhe e gabuara nuk janë më shumë se e bardha dhe e zeza”. Nga ana tjetër, Emily Griesinger e përshkroi kalimin e parë të Harrit përmes binarit 9¾ si një zbatim të besimit dhe shpresës, dhe përballjen e tij me Kapelën që Flet, si një nga rastet e shumta kur Harri formohet nga zgjedhjet që ai bën. Ajo gjithashtu vë në dukje “magjinë e thellë” me anë të së cilës, vetësakrifikimi i mamasë së Harrit e mbron atë përgjatë serive dhe të cilën Fluronvdekja, i etur për pushtet, nuk arrin ta kuptojë.

Në një artikull të Slate të 8 nëntorit 2002, Chris Suellentrop e cilësoi Harri Poterin si “një fëmije të besueshëm, suksesi i të cilit në shkollë vjen falë dhuratave bujare të shokëve dhe të afërmeve të tij”. Duke vënë në dukje faktin që në librat e Rowling, fuqia magjike është “diçka me te cilën lind, dhe jo diçka që mund të arrihet”, Sullentrop shkroi që thënia e Urtimorit “Janë zgjedhjet tona ato që tregojnë se kush jemi ne në të vërtete, më shumë se aftësitë tona” është hipokrite, pasi shkolla që Urtimor drejton, vlerëson aftësitë e lindura mbi të gjitha. Megjithatë, në një vlerësim të Dhuratave të Vdekjes të datës 12 gusht 2007, me New York Times, Christopher Hitchens lavdëroi Rowling për “shkëputjen e historisë së saj shkollore nga precedentët letrarë të lidhur ngushtë me ëndrrat për pasuri, klas dhe snobizëm”, duke argumentuar se në vend të kësaj, ajo kishte krijuar një botë me demokraci rinore dhe shumëllojshmëri.

Në vitin 2010, një vit që përkonte me daljen në kinema të Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes Pjesa e Parë, një sërë artikujsh u shkruan për ushtarin Harry Potter të ushtrisë britanike. Ky Harry Potter i jetës reale u vra në një revoltë arabe pranë Hebron në vitin 1939. Varri i tij, i ndodhur në varrezën britanike në qytetin Ramla, në Izrael, filloi të merrte vizita nga vizitorë kureshtar duke nxitur komunën e qytetit ta vendoste në faqen zyrtare të tyre. The Daily Mail intervistoi të afërmit e Harry Potter që thanë se nuk mund ta besonin që njerëzit vizitonin varrin e tij por me sa duket ato përshkonin milje të tëra vetëm e vetëm që të bënin një fotografi pranë atij varri.

Në 2016, një artikull i shkruar nga Diana C. Mutz krahason politikën në veprën e Harry Potter me fushatën presidenciale të Donald Trump në po atë vit. Ajo konstaton se 3 temat janë mbizotëruese përgjatë librave: 1) Vlera e tolerancës dhe respekti ndaj ndryshimit; 2) Kundërshtimi i dhunës dhe ndëshkueshmërisë; 3) Rreziqet e autoritarizmit. Ajo sugjeron se këto tema janë gjithashtu të pranishme dhe në zgjedhjen presidenciale dhe mund të ketë luajtur një rol të rëndësishëm në mënyrën si amerikanët i janë përgjigjur fushatës.

Polemikat

Libri ka qenë subjekt i një sërë procedurash ligjore nga konflikte të ndryshme për shkak të shkeljes së të drejtave të autorit dhe markës. Popullariteti dhe vlera në treg e serive ka bërë që Rowling, publicistët e saj dhe shpërndarësi i filmave Warner Bros, të ndërmarrin masa ligjore për të mbrojtur të drejtat e autorit. Ndër të tjera përfshihet ndalimi i shitjeve të imitimeve të Harry Potter duke vënë në shënjestër pronarët e faqeve të internetit që përmbajnë "Harry Potter" në adresë dhe hedhja në gjyq e autores Nancy Stouffer për të kundërshtuar akuzat e saj se Rowling ka bërë plagjiaturë ndaj punës së autores. Konservatorë të ndryshëm fetarë pretendojnë se librat promovojnë magji shtrigash dhe besime si Wicca, ndaj janë të papërshtatshme për fëmijë, ndërsa një numër kritikësh kritikojnë librat për promovimin e programeve politike. Në Shqipëri, Miron Çaku, një përfaqësues i Kishës Autoqefale Shqiptare, ka kritikuar Harry Potter së bashku me disa filma të tjerë për fëmijë si Dragon Ball, Piter Pan apo Winx Club për promovimin e satanizmit dhe lidhjeve me dijet okulte te brezi i ri.

Libri ka nxitur dhe polemika në literaturë dhe botën e publikimeve. Në vitet 97’-98’, Harry Potter dhe Guri Filozofal fituan pothuajse të gjitha çmimet në Mbretërinë e Bashkuar, të përzgjedhura nga fëmijët, por asnjë të përzgjedhur nga të rriturit. Sandra Beckett sugjeroi se arsyeja ishte snobizmi intelektual kundrejt librave që ishin popullor mes fëmijëve. Në vitin 1999, fituesi i çmimit Whitbread Book of the Year i divizionit të fëmijëve, hyri për herë të parë në listën e pretendentëve të çmimit kryesor, dhe një anëtar jurie kërcënoi të jepte dorëheqjen nëse Harry Potter dhe i Burgosuri i Azkabanit deklarohej fitues. Libri doli i dyti, shumë afër fituesit të çmimit të poezisë: përkthimi i Seamus Heaney i epikës anglo-saksone Beowulf.

Në vitin 2000, pak para publikimit të Harry Potter dhe Kupa e Zjarrit, tre librat e mëparshëm arritën majat në librat më të shitur të zhanrit fantazi të New York Times dhe 1/3 e listës ishin libra për fëmije. Gazeta krijoi një seksion të ri për fëmijët duke përfshire libra fëmijësh, fantazi ose jo, fillimisht duke numëruar vetëm shitjet e librave me kapak të trashë. Lëvizja u mbështet nga publicistë dhe shitës librash. Në 2004, The New York Times e ndau listën e fëmijëve, e cila akoma dominohej nga librat e Harry Potter, në seksione për seri dhe libra individuale dhe hoqi librat e Harry Potter nga seksioni i librave individuale. Ndarja në vitin 2000 tërhoqi disa lavdërime, dhe komente mbi avantazhet dhe disavantazhet e këtij veprimi. Time sugjeroi se mbi te njëjtin parim, Billboard duhet të kishte krijuar një listë të veçantë në 1964 kur The Beatles kryesonin në 5 vendet e para të listës dhe Nielsen duhet të kishte krijuar një listë të veçantë me game-show kur Kush do të bëhet milioner? dominoi renditjet.

Përshtatjet

Filmat

Lokomotiva e njohur si Ekspresi i Hoguortsit përgjatë serisë së filmit

Në vitin 1998, Rowling i shiti kompanisë Warner Bros. të drejtat e realizimit të filmave të katër vëllimeve të para të Harry Potter, për një shumë prej 1 milionë sterlinash. Rowling kërkoi në mënyrë strikte që aktorët kryesorë të ishin britanikë, por duke lejuar përfshirjen e aktorëve irlandezë, si për shembull të ndjerin Richard Harris në rolin e Urtimorit, si dhe përzgjedhjen e aktorëve francezë dhe evropianolindorë për Harry Potter dhe Kupa e Zjarrit, ku personazhet përcaktohen si të tillë nga libri. Pas marrjes në konsideratë të shumë regjisorëve, duke përfshirë dhe Steven Spielberg, Terry Gilliam, Jonathan Demme dhe Alan Parker, më 28 mars 2000, Warner Bros. caktuan Chris Columbus si regjisor të Harry Potter dhe Guri Filozofal, duke cituar punën e tij në filmat e tjerë të zhanrit familjar, si për shembull I vetëm në Shtëpi dhe Znj. Doubtfire, dhe eksperiencën e tij në regjinë e fëmijëve si arsyet që ndikuan në vendimin e tyre.

Pas provave të zgjatura të aktorëve, filmimi filloi në tetor të vitit 2000 në Leavesden Film Studios dhe në Londër, ndërsa prodhimi mbaroi në korrik të vitit 2001. Harry Potter dhe Guri Filozofal doli në kinema më 14 nëntor të atij viti. Vetëm tri ditë më vonë filloi prodhimi i Harry Potter dhe Dhoma e të Fshehtave, me regji po të Columbus. Xhirimet u mbyllën verën e vitit 2002, ndërsa filmi filloi të shfaqej në kinema më 15 nëntor 2002. Në të gjithë filmat e serisë, rolin e Harri Poter e luajti aktori britanik Daniel Radcliffe.

Columbus refuzoi të merrej me regjinë e Harry Potter dhe i Burgosuri i Azkabanit, duke shërbyer vetëm si producent. Roli i regjisorit iu kalua meksikanit Alfonso Cuarón, dhe pas xhirimeve në vitin 2003, filmi doli në kinema më 4 qershor 2004. Për shkak të fillimit të prodhimit të filmit të katërt para kësaj date, si regjisor i Harry Potter dhe Kupa e Zjarrit u zgjodh Mike Newell, ndërsa filmi doli në kinema më 18 nëntor 2005. Newell u bë regjisori i parë britanik në këtë seri, ndërsa regjisori televiziv David Yates u bë i dyti, pasi u zgjodh për filmin e pestë, Harry Potter dhe Urdhri i Feniksit. Prodhimi filloi në janar të vitit 2006 dhe filmi doli në kinema në korrik të vitit 2007. Drejtuesit ekzekutivë mbetën të kënaqur me punën e tij, ndaj Yates u zgjodh si regjisor i Harry Potter dhe Princi Gjakpërzier, i cili filloi të shfaqej në kinema më 15 korrik 2009.

Në mars të vitit 2008, presidenti dhe shefi operativ i Warner Bros., Alan F. Horn, njoftoi se seria e fundit e sagës, Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes, do të dilte në treg në dy pjesë filmike: Pjesa parë, më 19 nëntor 2010 dhe Pjesa e dytë, më 15 korrik 2011. Prodhimi i të dyja pjesëve filloi në shkurt të 2009, me 12 qershor 2010 si datën e fundit të fotografisë kryesore.

Rowling pati kontrollin e aspektit krijues të serisë së filmave, duke vëzhguar procesin e prodhimit të filmit Harry Potter dhe Guri Filozofal, dhe duke shërbyer si prodhuese në filmin me dy pjesë Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes, në krah të David Heyman dhe David Barron. Filmat Harry Potter kanë qenë shumë të suksesshëm në kinematë dhe tregjet botërore. Të tetë janë të renditur në listën e filmave me fitimet më të larta në rang botëror. Harry Potter dhe Guri Filozofal ishte filmi më i shikuar në serinë Harry Potter deri në daljen në kinema të strumbullarit të fundit, Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes, ndërsa Harry Potter dhe i Burgosuri i Azkabanit, më pak i shikuari i serisë. Përveç aspektit financiar, seria ka korrur sukses dhe me vlerësimet e kritikëve.

Treshja e aktorëve në premierën e Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes Pjesa e Dytë

Mendimet e fansave mbi filmat janë në përgjithësi të ndara: një pjesë parapëlqejnë stilin e dy filmave të parë që u qëndrojnë besnikë librave, ndërsa pjesa tjetër pëlqejnë stilin e filmave të tjerë, te të cilët subjekti qendërzohet te personazhet. Rowling ka qenë vazhdimisht në mbështetje të të gjithë filmave të serisë, dhe cilësoi Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes si të preferuarin e saj. Mbi ndryshimet dhe përshtatjet gjatë kalimit nga libër në film, Rowling shkroi në faqen e saj të internetit se:

“Është thjesht e pamundur të përfshish çdo rresht të subjektit në një film që nuk duhet t’i kalojë katër orët. Sigurisht që filmat kanë kufizime të cilat nuk i kanë romanet, kufizime në kohë dhe buxhet; Unë mund të krijoj efekte marramendëse duke mos përdorur gjë tjetër pos ndërveprimit tim me imagjinatat e lexuesve.”

Në Çmimet e 64-ta për Filma të Akademisë Britanike, në shkurt të vitit 2011, Rowling, së bashku me producentët David Heyman e David Barron dhe regjisorët David Yates, Alfonso Cuarón e Mike Newell, morën Çmimin "Michael Balcon" për Kontributin e Paçmueshëm Britanik në Kinema, për të gjithë filmat e serisë. Aktorët Rupert Grint dhe Emma Watson, që luajnë rolet e personazheve kryesore Ron Uezli dhe Hermionë Granxher, ishin po ashtu të pranishëm.

Dublimi në shqip

Katër filmat e parë gjenden të dubluar në shqip. Pjesë e grupit të aktorëve dublues janë dhe aktorë të mirënjohur të teatrit dhe kinematografisë shqiptare si Mërkur Bozgo, Neritan Liçaj, Drita Pelingu, Pirro Malaveci, Ema Andrea e të tjerë.

Krijesat magjike

Një seri e re e quajtur Krijesat Magjike, përbërë nga pesë filma, i pari i titulluar Krijesat magjike dhe ku t'i gjejmë ato, me ngjarje të vendosura në kohë para ngjarjeve që trajtohen te Harry Potter, ka filluar të prodhohet nga Warner Bros. Filmi i parë doli më 18 nëntor 2016 me regji nga David Yates dhe skenar nga J. K. Rowling, përvoja e saj e parë me skenarët kinematografik. Skenari i filmit u botua si libër më vete në 19 nëntor 2016. Filmi i dytë i titulluar Krijesat magjike: Krimet e Grindelvaldit doli në kinema më 13 nëntor 2018 teksa skenari i tij u botua si libër 3 ditë më vonë.

Më 14 nëntor 2018, skenari i Krijesat magjike dhe ku t'i gjejmë ato u përkthye në shqip nga Mira Kroqi.

Lojërat

Ekzistojnë një numër i madh lojërash jondërvepruese, lojëra tavoline si Clue Harry Potter Edition, Scene it? Harry Potter Harry Potter DVD Game, modele Lego Harry Potter të influencuara nga temat e librave dhe filmave apo figurina Pop Funko të personazheve të veprës.

Gjithashtu ekzistojnë trembëdhjetë videolojëra që lidhen me serinë Harry Potter, tetë prej të cilave korrespondojnë me librat dhe filmat dhe 5 të tjera që janë të vendosura në të njëjtin univers por nuk kanë lidhje të drejtpërdrejtë me librat dhe filmat. Lojërat që janë bazuar tek librat e filmat janë prodhuar nga Electronic Arts, nga e cila është prodhuar dhe Harry Potter: Kupa e Botës në Kuidiç, duke filluar me versionin e librit të parë në serinë Harry Potter, Guri Filozofal, që doli në treg për herë të parë në nëntor të 2001-shit dhe u bë një nga lojërat më të shitura të të gjitha kohërave për Playstation. Videolojërat janë nxjerrë në mënyrë që të përputhen me datat e nxjerrjes së filmave dhe përmbajnë skena dhe detaje nga filmat, si dhe tonin dhe shpirtin e librave. Objektivat e lojërave zakonisht janë të vendosura brenda dhe rreth Hoguortsit si dhe në disa zona të tjera magjike. Historia dhe dizajni ndjek ngjarjen dhe personazhet e përzgjedhur nga filmat; Electronic Arts punoi bashkërisht me Warner Bros për të përfshirë në lojëra skena nga filmat. Loja e fundit në seri, Dhuratat e Vdekjes u nda në Pjesën e Parë, që doli në treg në nëntor të 2010-ës, dhe Pjesën e Dytë që debutoi në korrik të 2011-ës. Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes Pjesa e Parë është loja e parë ndër ato që lidhen me Harry Potter që përmban një temë të theksuar aksioni dhe dhune dhe një format loje më së shumti në një perspektivë të një personi të tretë. Lojrat e tjera që nuk kanë lidhje të drejtpërdrejtë me filmat e librat ndër të tjera përfshijnë LEGO Harry Potter: Vitet 1-4, LEGO Harry Potter: Vitet 5-7, Libri i Magjive e Libri i Shurupeve. LEGO Harry Potter: Vitet 1-4 dhe LEGO Harry Potter: Vitet 5-7 janë prodhuar nga Traveller’s Tales dhe publikuar nga Warner Bros. Interactive Entertainment. Libri i Magjive dhe Libri i Shurupeve u prodhuan nga SCE London Studio dhe shfrytëzojnë Librin e Mrekullive (Wonderbook), një libër realiteti të augmentuar i dizenjuar për tu përdorur së bashku me Playstation Move dhe Playstation Eye.' Universi Harry Potter gjithashtu është përfshirë në Dimensionet Lego, me ngjarjet e personazhet të përfshira në Botën e Aventurave të Harry Potter dhe Harrin, Fluronvdekjen e Hermionën si personazhe që mund të zgjidhen për të luajtur. Në vitin 2017, Warner Bros. Interactive Entertainment hapi studion e saj të dizenjimit të lojërave në lidhje me Harry Potter të quajtur Portkey Games.

Lista e lojërave të Harry Potter

Viti	Titulli	Pajisja(et)			Çmimi(et) i/e fituar
		Platformë lojërash	Kompjutër	Platformë portative
2001	Harry Potter dhe Guri Filozofal	PlayStation PlayStation 2 Xbox GameCube	Windows Mac OS X	Game Boy Color Game Boy Advance	PlayStation Greatest Hits
	Lego Krijuesi: Harry Potter		Windows
2002	Lego Krijuesi: Harry Potter dhe Dhoma e të Fshehtave		Windows
	Harry Potter dhe Dhoma e të Fshehtave	PlayStation PlayStation 2 Xbox GameCube	Windows Mac OS X	Game Boy Color Game Boy Advance	PlayStation 2 Greatest Hits Xbox Platinum Family Hits GameCube Player's Choice
2003	Harry Potter: Kupa e Botës në Kuidiç	PlayStation 2 Xbox GameCube	Windows	Game Boy Advance	PlayStation 2 Greatest Hits Xbox Platinum Family Hits
2004	Harry Potter dhe i Burgosuri i Azkabanit	PlayStation 2 Xbox GameCube	Windows	Game Boy Advance	PlayStation 2 Greatest Hits Xbox Platinum Family Hits GameCube Player's Choice
2005	Harry Potter dhe Kupa e Zjarrit	PlayStation 2 Xbox GameCube	Windows	Game Boy Advance Nintendo DS PlayStation Portable	PlayStation 2 Greatest Hits
2007	Harry Potter dhe Urdhri i Feniksit	PlayStation 2 PlayStation 3 Xbox 360 Wii	Windows Mac OS X	Game Boy Advance Nintendo DS PlayStation Portable
2009	Harry Potter dhe Princi Gjakpërzier	PlayStation 2 PlayStation 3 Xbox 360 Wii	Windows Mac OS X	Nintendo DS PlayStation Portable Mobile Game
2010	Lego Harry Potter: Vitet 1–4	PlayStation 3 Xbox 360 Wii	Windows Mac OS X	Nintendo DS PlayStation Portable
	Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes Pjesa e Parë	PlayStation 3 Xbox 360 Wii	Windows	Nintendo DS
2011	Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes Pjesa e Dytë	PlayStation 3 Xbox 360 Wii	Windows	Nintendo DS
	Lego Harry Potter: Vitet 5–7	PlayStation 3 Xbox 360 Wii	Windows Mac OS X	Nintendo DS PlayStation Portable Nintendo 3DS PlayStation Vita
	Harry Potter për Kinect	Xbox 360
2012	Libri i Magjive	PlayStation 3
2013	Libri i Shurupeve	PlayStation 3
2018	Harry Potter: Misteri i Hoguortsit			iOS AAndroid
	Harry Potter: Magjistarë Bashkohuni			iOS Android

Librat audio

Të shtatë librat Harry Potter janë kthyer në versione librash audio, ku Stephen Fry lexon për dëgjuesit e Mbretërisë së Bashkuar, dhe Jim Dale lexon serinë e botimeve Amerikane.Kafshët fantastike: ku t'i gjejmë ato dhe Kuidiçi përgjatë shekujve gjithashtu gjenden në versionin audio ku Kafshët fantastike: ku t'i gjejmë ato lexohet nga Eddie Redmayne dhe Kuidiçi përgjatë shekujve lexohet nga Andrew Lincoln.

Kafshët Fantastike: Krimet e Grindelvaldit - Krijimet, Misteret dhe Magjia, një libër i krijuar nga më shumë se 100 orë intervista me pjestarët e stafit që kanë punuar për filmin e dytë të serisë Krijesat Fantastike ekziston në versionin audio i lexuar nga Dan Fogler.

Prodhimet teatrale

Harry Potter dhe Fëmija i Mallkuar është një dramë me dy pjesë me ngjarje të vendosura në kronologji më vonë se ato në librat e Harry Potter, duke filluar 19 vjet pas ngjarjeve të zhvilluara te Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes. Drama është shkruar nga Jack Thorne, Rowling dhe John Tiffany dhe pati premierën e saj të parë më 30 qershor 2016 në Palace Theater në Londër. Historia zhvillohet 19 vjet pas përfundimit të Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes dhe ndjek jetën e Harrit, tani një punonjës i Ministrisë së Magjisë, dhe djalit të tij më të ri, Albus Severus Poter.

Ka qenë gjithmonë e vështirë të ishe Harri Poter. Dhe nuk është më e lehtë tani që Harri është punonjës i Ministrisë së Magjisë, i mbingarkuar me punë, bashkëshort dhe baba i tre fëmijëve të moshës shkollore.

Ndërsa Harri Poter përballet me një të kaluar që nuk pranon të mbetet e tillë, djali i dytë, Albusi, duhet të luftojë me peshën e trashëgimisë së familjes, trashëgimi që ai nuk e ka dashur kurrë. E kaluara dhe e tashmja shkrihen në mënyrë kërcënuese dhe babai dhe djali mësojnë një të vërtetë të pakëndshme: ndonjëherë errësira vjen nga vende të papritura.

Biletat e para për 4 muajt në vijim u shitën pak orë pas daljes në treg. Shfaqje të ardhshme janë parashikuar për në Broadway dhe në Melbourne. Shfaqja në Brodway u hap me datë 22 prill 2018 në Lyric Theatre në Nju Jork. Trupa e aktorëve ishte e ngjashme me atë të vitit të parë në Uest End duke përfshirë Sam Clemmett, Jamie Parker, Anthony Boyle, Noma Dumezweni dhe Paul Thornley.

Skenari u botua si libër një ditë pas premierës së dramës dhe një version i rishikuar i tij u botua vitin tjetër. Po në vitin 2016 u botua në shqip nga shtëpia botuese "Dituria" versioni i parishikuar i Harry Potter dhe Fëmija i Mallkuar përkthyer nga origjinali nga Mira Kroqi.

Librat e ilustruar

Deri në vitin 2015, të vetmet figura që ekzistonin në serinë Harry Potter ishin vizatimet e vogla në krye të çdo kapitulli të realizuara nga artistja e kopertinës së botimeve amerikane, Mary GrandPré. Duke filluar që nga viti 2015, librat kanë filluar të botohen në versionet e tyre të ilustruara nga artisti Jim Kay. Harry Potter dhe Guri Filozofal doli më 6 tetor 2015,Harry Potter dhe Dhoma e të Fshehtave më 4 tetor 2016 dhe Harry Potter dhe i Burgosuri i Azkabanit më 3 tetor 2017.

Të gjitha botimet e ilustruara ekzistojnë gjithashtu në versionet deluxe, me përmasa disi më të mëdha dhe me një kuti mbrojtëse. Kopja e parë deluxe e Harry Potter dhe Guri Filozofal u firmos nga J. K. Rowling dhe Jim Kay dhe u hodh në ankand me 15 dhjetor 2015. Së bashku me firmën Rowling shtoi fjalët "The book that changed my life!" (Libri që më ndryshoi jetën!) ndërsa Kay shtoi "Mine too! Thank you Jo." (Timen gjithashtu! Faleminderit Xho.) dhe një skicë të dragoit Norbert fëmijë. Ankandi u zhvillua nga kompania Sotheby's dhe fitimet vajtën për organizatën Lumos.

Nga data 7 nëntor 2017, falë punës së artistes Olivia Lomenech Gill, Kafshët fantastike: ku mund t'i gjejmë ato i bashkohet serisë Harry Potter në versionet e ilustruara.

Harry Potter dhe Guri Filozofal i ilustruar u botua gjithashtu me datë 23 gusht 2018 në versionin me kapak të hollë ku figuronin 65% e ilustrimeve nga Jim Kay dhe një poster i një dragoi kurrizrrudhur të Norvegjisë.

Me datë 2 tetor 2018, Rrëfenjat e Bardit Bibëll doli në versionin e ilustruar nga Chris Riddlle.

Librat elektronikë

Të gjithë librat e serisë së bashku me punët plotësuese mund të gjenden në formatin e tyre elektronik.

Formati Kindle

Që prej datës 20 korrik 2017, botimi i ilustruar i Harry Potter dhe Guri Filozofal gjendet në formatin Kindle me "figura të sjella në jetë". Figurat e çdo faqeje bëjnë lëvizje të vogla duke imituar lëvizjet karakteristike të fotografive në gazetat e magjistarëve gjatë serisë Harry Potter.

Botimet e zmadhuara

Të gjithë librat e serisë gjenden gjithashtu të printuara në formatin e tyre të zmadhuar.

Botimet e veçanta të përvjetorëve

Në vitin 2017, me rastin e 20 vjetorit të Harry Potter dhe Guri Filozofal, shtëpia botuese Bloomsbury nxori disa botime të reja të librit, me kopertina të dizajnuara nga Levi Pinfold të cilat i korrespondonin secilës prej 4 shtëpive në Hoguorts, në versione me kapak të hollë dhe me kapak të trashë. Këto botime dolën në treg më 1 qershor 2017 dhe përveç historisë përmbanin informacione specifike në lidhje me shtëpitë përkatëse. Më 28 qershor 2018, Bloomsbury botoi në të njëjtën formë librin e radhës në seri, Harry Potter dhe Dhoma e Sekreteve dhe botimet priten të vazhdojnë derisa të gjitha librat e serisë të kenë festuar 20 vjetorin e tyre.

Parqet dhe ekspozitat

Bota Magjike e Harry Potter

Kështjella e Hoguortsit te Bota Magjike e Harry Potter në Ishullin e Aventurave

Pas suksesit të filmave dhe librave, Universal dhe Warner Brothers lajmëruan se do të krijonin Botën Magjike të Harry Potter, një park me tematikë nga Harry Potter, pjesë e cila do t'i shtohej Ishujve të Aventurave në Resortin Universal në Orlando në Florida. Parku u hap zyrtarisht për publikun më 18 qershor 2010 dhe përfshin një rikrijim të fshatit Hogsmid dhe disa trena shpejtësie. Pika më tërheqëse për vizitorët është Harry Potter dhe Udhëtimi i Ndaluar që ndodhet brenda një rikrijimi të Shkollës së Shtrigërisë dhe Magjisë Hoguorts. Trenat e tjerë përfshijnë Sfidën e Dragoit, një grup trenash shpejtësie dhe Fluturimin e Hipogrifit, një tren shpejtësie familjar.

4 vite më vonë, më 8 qershor 2014, Universal inauguroi një zonë me tematikë nga Harry Potter në parkun e Studiove Universal në Florida. Te zona në fjalë përfshihet një rikrijim i Diagon Alleit dhe rrugicave lidhëse si dhe një pjesë e vogël e Londrës Babanace. Pika më tërheqëse është treni Harry Potter dhe Arratisja nga Gringots. Universal gjithashtu shtoi një rikrijim tërësisht funksional të Ekspresit të Hoguortsit që lidh stacionin Kings Kros në parkun e Studiove Universal në Florida me stacionin e fshatit Hogsmid në Ishullin e Aventurave. Si në Hogsmid, po ashtu dhe në Diagon Allei gjenden shumë dyqane e restorante nga seria e librave duke përfshirë këtu Shakatë Magjike Uezli dhe Kusinë Magjike.

Më 15 qershor 2014 Bota Magjike e Harry Potter u hap te parku i Studiove Universal në Japoni në Osaka. Parku përfshin fshatin e Hogsmid dhe trenat Harry Potter dhe Udhëtimi i Ndaluar e Fluturimi i Hipogrifit.

Më 7 prill 2016, Bota Magjike e Harry Potter u hap te parku i Studiove Universal në Hollywood pranë Los Anxhelosit në Kaliforni.

Krijimi i Harry Potter

Parku Krijimi i Harry Potter në Londër

Në mars të vitit 2011, Warner Bros. shpalli planin për të krijuar një park në Mbretërinë e Bashkuar për të treguar krijimin e filmave të Harry Potter. Krijimi i Harry Potter është një vizitë turistike mes seteve të xhirimeve, kostumeve dhe objekteve skenike nga seria e filmave. Parku ndodhet në Studiot Warner Bros. në Leavesden, ku janë xhiruar të tetë filmat Harry Potter. Një investim i mëtejshëm prej 100 milion paund i lejoi Warner Bros. të hapte dy studio të tjera regjistrimi për të ekspozuar setet e xhirimeve të çdo filmi. Parku u hap për publikun në mars të vitit 2012. Në datën 31 mars 2017, parku u zgjerua për të përfshirë dhe setin e Pyllit të Ndaluar të dizajnuar nga Steven Craig (prodhimi), Paul Hayes (ndërtimi), Nick Dudman (krijesat dhe efektet e makijazhit) dhe John Richardson (efektet speciale).

Një Histori Magjie

Me rastin e 20 vjetorit të librit Harry Potter dhe Guri Filozofal, në ambientet e Librarisë Britanike në Londër nga data 20 tetor 2017 deri në datën 28 shkurt 2018 u hap ekspozita Një Histori Magjie. E dizajnuar dhe kuruar nga kompania Easy Tiger, Një Histori Magjie përmbante mbi 100 artefakte të ekspozuara në dhoma të ngjashme me klasat e Hoguortsit. Vizatime të lashta për përgatitjen e shurupeve, skica të Hoguortsit nga Rowling, guri i varrit të Nikolas Flamelit, kocka shumë shekullore të një orakulli kinez, fshesa shtrigash e vizatime të disa prej personazheve të Harry Potter trajtonin në mënyrë të gërshetuar historinë e magjisë së botës reale me atë të Harry Potter. Me hapjen e ekspozitës u botuan dhe dy libra që përmbajnë informacionet e kuriozitet e shfaqura gjatë ekspozitës. Harry Potter - Një Histori Magjie dhe Harry Potter - Një udhëtim mes një historie magjie gjenden në formatin e printuar dhe digjital. Harry Potter - Një Histori Magjie gjendet gjithashtu në një version ndërveprues digjital nga Apple.

Ekspozita pritet të hapet sërish në Nju Jork nga data 5 tetor 2018 deri në datën 27 janar 2019 me një fond objektesh disi më ndryshe nga ai në Londër.

Shiko edhe

• Joanne K. Rowling
• Amik Kasoruho
• Kafshët fantastikeː ku mund t'i gjejmë ato
• Rrëfenjat e Bardit Bibëll
• Kuidiçi gjatë shekujve

Lidhje të jashtme

• Faqja kryesore Wikia dedikuar Harry Potter
• Faqja zyrtare e J. K. Rowling
• Faqja zyrtare e Pottermore
• Faqja zyrtare e Bloomsbury Publishing për Harry Potter
• Faqja zyrtare e Scholastic Corporate për Harry Potter
• Faqja zyrtare e Shtëpisë Botuese "Dituria"
• Faqja zyrtare e Warner Bros. për Harry Potter
• Faqja zyrtare për serinë Krijesat magjike dhe ku t'i gjejmë ato
• Faqja zyrtare për dramën Harry Potter dhe Fëmija i Mallkuar
• Faqja zyrtare për këngët e pjesës teatrale muzikale A very Potter Musical
• Faqja zyrtare për serinë me kukulla lecke Potter Puppet Pals
• Faqja zyrtare e Bota Magjike e Harry Potter
• Faqja zyrtare e Krijimi i Harry Potter
• Faqja zyrtare e Portkey Games
• Faqja zyrtare e MuggleNet
• Faqja zyrtare e The-Leaky-Cauldron
• Faqja zyrtare e The Harry Potter Alliance Arkivuar 16 mars 2018 tek Wayback Machine
• Faqja zyrtare e Harry Potter Fans Albania