Jump to content

Bora Bora

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Bora bora)

Bora Bora

Është një ishull në grupin e ishujve Leeward të Shoqërisë se Ishujve në Polinezinë franceze, një kolektivitet jashtë France në Oqeanin Paqësor. Ishulli ndodhet rreth 230 km në veriperëndim të Papeete. Është i rrethuar nga një lagunë dhe një gumë që shërben si pengesë. Në qendër të ishullit janë mbetjet e një vullkani të shuar me dy maja, malin Pahia dhe malin Otemanu, pika më e lartë deri 727 metra. Emri origjinal i ishullit në gjuhën Tahitiane mund të jetë më mirë te tregohet si Pora Pora, që ka kuptimin e "I linduri i Parë”. Një përkthim i hershem i gjetur në dosjet e shekullit të 18-të dhe shekullit të 19, është Bolabolla ose Bollabolla.

Kolonia më e madhe, Vaitape është në anën perëndimore të ishullit, përballë kanali kryesor në lagunës. Produkte të ishullit janë të kufizuara kryesisht ato që mund të merren nga deti dhe drurët e kokosit, të cilat ishin historikisht me rëndësi ekonomike për Copren. Gjatë regjistrimeve të muajit gusht 2007, popullsia në ishull ishte rreth 8.880 njerëz.

Administrimi i Bora Bora

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ishulli është pjesë administrative e komunës së Bora-Bora, vetë në nënndarjen administrative të Ishujve Leeward. Qeveria franceze, si me të gjitha territoret e Jugut është e qetë, punëson mbi 50 % të popullsisë për të dekurajuar çdo pyetje te pavarësisë. Për fat të keq shumica e punonjësve janë të qeverive franceze, emigrante nga Franca. Popullsia indigjene Polineziane nuk janë në listën e pagave dhe nuk kane asnjë shans për një "zgjidhje demokratike". Komuna e Bora-Borës është e përbërë nga ishulli Bora Bora me ishujt përreth saj që dalin nga gumi koralor (29,3 km² në total) dhe e Atoll e Tupai (11 km²) që ndodhet 20 km në veri të Bora Bora. Atoll e Tupai nuk kanë popullsi të përhershme pavarësisht nga rreth 50 punëtorë që punojnë në plantacione të arave të kokosit. Ish-Presidenti i polinezisë franceze, Gaston Tong Sang është kryetari aktual i Bora Bora.

Ishulli ishte i banuar fillimisht nga kolonët polineziane rreth shekullit të 4. Emri i mëparshëm i tij ishte polinezian dhe ishte Vava'u. Mbërritja e parë Evropiane në ishull është bërë nga Jakob Roggeveen në vitin 1722 ai e vëzhgoi ishullin në 1769 dhe u ul në James Cook te 1777. Një Shoqëri Misionare Londineze arriti në ishull në vitin 1820 dhe themeloi një kishë protestante në 1822. Në 1842 Bora Bora u bë protektorat i Francës duke ndjekur veprimet e admiralit Thouars Abel Aubert Dupetit.

Lufta e Dytë Botërore

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Pas sulmit të 7 dhjetorit 1941 në Pearl Harbor nga Japonia, Shtetet e Bashkuara u bënë pjese e Luftës së Dytë Botërore. ShBA zgjodhi Bora Bora si një bazë në paqësorin e jugut për furnizim ushtarak dhe një depo nafte, piste aviacioni, bazë hidroavion, dhe ishin ndërtuar fortifikime mbrojtëse. Një operacion i njohur si Operacioni "Bobcat", ka mbajtur një forcë furnizimi prej nëntë anijesh, 20.000 ton pajisje dhe rreth 5.000 burra. Shtatë topat masiv te marinës ishin vendosur në pika strategjike rreth ishullit për të mbrojtur atë kundër sulmeve të mundshme ushtarake.

Megjithatë, ky ishull nuk pa asnjë luftim pasi prania amerikane në Bora Bora ishte e pakontestueshme gjatë rrjedhës së luftës. Edhe pse baza u mbyll zyrtarisht në 2 qershor 1946, personeli amerikan e donte shumë ishullin dhe njerëzit sa që ata nuk pranuan të largohen. Pista e aviacionit e Luftës së Dytë Botërore, e cila nuk ishte në gjendje për të akomoduar avionëve të mëdha, ishte aeroporti i vetëm ndërkombëtar deri kur Aeroporti Ndërkombëtar i Faa’a u hap në Papeete, Tahiti në vitin 1962.

Sot ishulli është i varur kryesisht nga turizmi. Gjatë viteve të fundit disa vendpushime janë ndërtuar mbi MOTU (ishuj të vegjël) që rrethojnë lagunën. Tridhjetë vjet më parë, Hoteli i pare Bora Bora u ndërtua në një shtepi njëkateshe mbi ujë në lagune. Edhe sot, këto shtepi njëkateshe të ndërtuara mbi ujë janë një tipar standard i vendpushimet në Bora Bora. Cilësia e këtyre shtëpive fillon nga një çmim i ulët, strehim shume luksoz - dhe i kushtueshëm në vende për të qëndruar. Shumica e destinacioneve turistike janë atraksione ujore por është e mundur edhe të vizitosh bukuritë në tokat të tilla si Kanonet WWII. Linja ajrore Tahiti ka pesë apo gjashtë fluturime ditore me destinacion aeroportin Bora Bora . Edhe pse gjuha frënge dhe Tahitiane janë gjuhët kryesore te folura nga banorët, njerëzit në kontakt me turistët në përgjithësi, kanë disa komanda ne anglisht. Shumica e vizitorëve të Bora Bora janë amerikane, japoneze ose evropiane. Transporti publik në ishull është i kufizuar. Është i përbërë nga një autobus i vetëm qe pershkon gjysmën e rrugës rreth ishullit që shkon rreth ishullit dhe kthehet rreth çdo orë. Biçikleta janë metodë e rekomanduar e transportit. Ka edhe edhe makina te vogla qe mund të merren me qera ne Vaitape. Bora Bora është e njohur për zhytje ne thellësi te ujerave në lagune dhe rreth saj. Shumë lloje të peshkaqenëve dhe rajave janë banorë ne ujerat përreth Bora Bores.T Ka disa operatorë zhytjeje në ishull që ofrojnë zhytet për të veshguar rajat dhe peshkaqenet.

Komuna e Bora-Bora është e përbërë nga ishulli Bora Bora e duhur me ishujt e vegjël përreth saj qe dalin nga një gumë koralore (29,3 km² / sq 11,3 kilometra në total) dhe Atoll e Tupai (11 km²), ndodhet 20 km në veri të Bora Bora. Atoll e Tupai nuk kane popullsi të përhershme pavarësisht nga disa punëtorë në plantacionet e kokosit T Komuna është në nënndarjen administrative te Ishujtve Leeward.

Qendra administrative e komunës është Vaitape, në ishullin Bora Bora.