Shihni burimin për Globi

[[Skeda:MEK_II-14.jpg|parapamje| Globi qiellor në Muzeun e Kulturës Evropiane në Berlin, Gjermani ]]
'''Globi''' është një model sferik i [[Toka|Tokës]], i një [[Objektet astronomike|trupi]] tjetër [[Objektet astronomike|qiellor]] ose i sferës qiellore. Globet shërbejnë për qëllime të ngjashme me disa [[harta]], por ndryshe nga hartat, nuk shtrembërojnë sipërfaqen që ata portretizojnë përveç që e zvogëlojnë atë. Një model besnik i Tokës zakonisht quhet ''glob tokësor''. Një glob model i sferës qiellore quhet ''glob qiellor''. 

Një glob tregon detaje të temës së tij. Një glob tokësor tregon forma tokësore dhe sipërfaqe ujore. Mund të tregojë edhe shtetet dhe qytetet e mëdha si dhe rrjetin e [[Koordinatat gjeografike|linjave të gjerësisë dhe gjatësisë]] gjeografike dhe nganjëherë [[Mali (gjeografi)|male]] dhe forma të tjera të mëdha tokësore. Një glob qiellor tregon yje të dukshëm, dhe gjithashtu mund të tregojë pozicione të objekteve të tjera të spikatura astronomike.  

Fjala ''glob'' vjen nga fjala [[Gjuha latine|latine]] ''globus'', që do të thotë "[[Sfera|sferë]]". Globet kanë një histori të gjatë të përdorimit. Përmendja e parë e njohur e një globi është bërë nga [[Straboni]], duke përshkruar Globe of Crates nga viti rreth 150 p.e.s.. Globi më i vjetër tokësor që mbijeton është Erdapfel, i punuar nga Martin Behaim në vitin 1492. Globi më i vjetër i mbijetuar qiellor ndodhet në Atlasin Farnese, i gdhendur në kohën e [[Perandoria Romake|Perandorisë Romake]]. <ref>The Earth’s circumference is 40&nbsp;million&nbsp;m because the [[metre]] was originally defined to be one 10-millionth of the distance between the poles and the equator.</ref> <ref>Arc length#Arcs of great circles on the Earth</ref> <ref>[https://twitter.com/MapScaping/status/1094493425095856128 MapScaping på Twitter: "3D topographic globe at Stanford's Branner Library."]</ref> <ref>[https://www.1worldglobes.com/1WorldGlobes/classroom_relief_globe.htm The GEO One 25" Extreme Raised Relief Classroom Floor Globe]</ref> 
[[Skeda:Behaims_Erdapfel.jpg|djathtas|parapamje| Globi "Erdapfel" i Martin Beheim është globi tokësor më i vjetër i mbijetuar, i punuar midis viteve 1491 dhe 1493; Amerikat nuk janë përfshirë ende. Germanisches Museum National, Nuremberg (2006) ]]

== Galeria ==
<gallery mode="packed" heights="160">
Skeda:Terrestrial globes.jpg|Projeksionet e Shekullit XIX [http://digitalcollections.library.ubc.ca/cdm/singleitem/collection/mccormick/id/63/rec/119 globit tokësor], nga [http://digitalcollections.library.ubc.ca Koleksionet Dixhitale të Bibliotekës UBC] 
Skeda:Martin Behaim.jpg|Martin Behaim me Erdapfel-in e tij 
Skeda:Topview 1765globe.jpg|Pamja e globit - 1765 de l'Isle 
Skeda:Unisphere-cc.jpg|Unisfera, që i atribuohet Uri Baruchin 
Skeda:JostBurgi-MechanisedCelestialGlobe1594.jpg|Globi i mekanizuar 1594
Skeda:Voskhod spacecraft IMP 'Globus' navigation instrument, full view.jpg|Një instrument navigimi ''Globus'' IMP nga një anije kozmike Voskhod. 
Skeda:Eartha from outside.jpg|''Eartha,'' globi më i madh rrotullues në botë. 
Skeda:Niesten Mars globe segments.jpg|Një hartë e Marsit që qarkullonte komercialisht në shekullin XIX, paraqet një shembull të mënyrave se si janë shtypur hartat në mënyrë që pastaj të palosen rreth një sfere për të formuar një glob. 
Skeda:Interactive-Globus.jpg|Globe sferike [http://www.multi-touch-solution.com multitouch] me EARTH dixhitale bazuar në [http://www.multi-touch-solution.com programin multitouch] 
Skeda:Naturalis Biodiversity Center - Museum - Exhibition Earth 08 - Huge globe with Africa showing, overview.jpg|Globi siç shihet nga hapësira, Naturalis Biodiversity Center, Leiden (1998) 
</gallery>

== Shih edhe ==
{{div col}}
* [[Bota]] 
* [[Toka]] 
* [[Sfera]] 
* [[Harta]] 
* [[Planeti]] 
* [[Shkenca]] 
* [[Gjeografia]] 
* [[Hartografia]] 
* [[Planetariumi]] 
* [[Harta e Botës]] 
* [[Lista e shteteve]] 
{{div col end}}
== Referimet ==
{{reflist|2}}

== Lidhje të jashtme ==
* [http://netpbm.sourceforge.net/doc/ppmglobe.html ppmglobe – generate strips to glue onto a sphere]
* [http://www.ibiblio.org//e-notes/VRML/Globe/Globe.htm 3D VRML globe]
* [https://web.archive.org/web/20190307065631/http://objetoseducacionais2.mec.gov.br/bitstream/handle/mec/18967/earth_en.html 3D Java Globe with coastlines, parallels, meridians, etc.]
* [http://www.globolocal.net/eng/index_eng.html How to orient a globe in homothetic position to the Earth] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200128141943/http://www.globolocal.net/eng/index_eng.html |date=28 janar 2020 }}
* [http://www.ultimateglobes.com/world-globe-term-glossary_a/332.htm Glossary to World Globe Terms] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200625171614/https://www.ultimateglobes.com/world-globe-term-glossary_a/332.htm |date=25 qershor 2020 }}
* [https://www.theguardian.com/travel/2017/aug/18/maps-legends-behind-the-scenes-london-globe-maker-workshop-bellerby Behind the scenes at London's globe-making workshop – a photo essay] (August 2017), ''The Guardian''
[[Kategoria:Hartografi]]