Përgjegjësia e përbashkët
Përgjegjësia kolektive ose faji kolektiv, është përgjegjësi e organizatave, grupeve dhe shoqërive.[1][2] Përgjegjësia kolektive në formën e dënimit kolektiv përdoret shpesh si masë disiplinore në institucionet e mbyllura, p.sh. shkollat me konvikt (dënimi i një klase të tërë për veprimet e një nxënësi të njohur ose të panjohur), njësitë ushtarake, burgjet (të miturit dhe të rriturit), objektet psikiatrike, etj. Efektiviteti dhe ashpërsia e kësaj mase mund të ndryshojnë shumë, por shpesh ushqen mosbesim dhe izolim mes anëtarëve të tyre. Historikisht, dënimi kolektiv është një shenjë e tendencave autoritare në institucionin ose shoqërinë e tij.[3][4]
Në etikë, si individualistët metodologjikë ashtu edhe individualistët normativë vënë në dyshim vlefshmërinë e përgjegjësisë kolektive.[5] Normalisht, vetëm aktori individual mund të grumbullojë fajin për veprimet që ai i shkakton lirisht. Nocioni i fajësisë kolektive duket se mohon përgjegjësinë morale individuale.[6] Sistemet bashkëkohore të së drejtës penale pranojnë parimin se fajësia duhet të jetë vetëm personale.[7] Sipas studiuesit të gjenocidit A. Dirk Moses, "Akuza kolektive e fajit është e papranueshme në studime, e lëre më në diskursin normal dhe është, mendoj, një nga përbërësit kryesorë në të menduarit gjenocidal."[8]
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Collective Responsibility in Stanford Encyclopedia of Philosophy
- ^ Gregory Mellema (1997). Collective Responsibility (në anglisht). Rodopi. ISBN 90-420-0311-1.
- ^ "Personality traits predict authoritarian tendencies, study finds". PsyPost (në anglishte amerikane). 2017-09-29. Marrë më 2019-03-06.
- ^ Alexopoulos, Golfo (janar 2008). "Stalin and the Politics of Kinship: Practices of Collective Punishment, 1920s–1940s". Comparative Studies in Society and History (në anglisht). 50: 91–117. doi:10.1017/S0010417508000066. S2CID 143409375.
- ^ Smiley, Marion (1 janar 2011). Zalta, Edward N. (red.). The Stanford Encyclopedia of Philosophy (në anglisht). Metaphysics Research Lab, Stanford University – nëpërmjet Stanford Encyclopedia of Philosophy.
- ^ Larry May; Stacey Hoffman (27 tetor 1992). Collective Responsibility: Five Decades of Debate in Theoretical and Applied Ethics (në anglisht). Rowman & Littlefield Publishers. fq. 36–. ISBN 978-0-7425-7402-1.
- ^ Edwards, James (2018), "Theories of Criminal Law", përmbledhur nga Zalta, Edward N. (red.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (në anglisht) (bot. Fall 2018), Metaphysics Research Lab, Stanford University, marrë më 2019-03-06
- ^ Anderson, Margaret Lavinia; Reynolds, Michael; Kieser, Hans-Lukas; Balakian, Peter; Moses, A. Dirk; Akçam, Taner (2013). "Taner Akçam, The Young Turks' crime against humanity: the Armenian genocide and ethnic cleansing in the Ottoman Empire (Princeton, NJ: Princeton University Press, 2012)". Journal of Genocide Research (në anglisht). 15 (4): 463–509. doi:10.1080/14623528.2013.856095. S2CID 73167962.
This is a telling slip; Lewy is talking about 'the Armenians' as if the defenceless women and children who comprised the deportation columns were vicariously responsible for Armenian rebels in other parts of the country. The collective guilt accusation is unacceptable in scholarship, let alone in normal discourse and is, I think, one of the key ingredients in genocidal thinking. It fails to distinguish between combatants and non-combatants, on which international humanitarian law has been insisting for over a hundred years now.