Çamëria (Genocidi çam në Epir)

Genocidi çam në Epir është një libër i autorit Xhevat Muhedini, i cili trajton një nga ngjarjet më tragjike në historinë moderne të popullsisë shqiptare, ato të dëbimeve dhe masakrave që përjetuan shqiptarët çamë në rajonin e Epirit, pas Luftës së Dytë Botërore. Ky libër është një studim i detajuar mbi genocidin e kryer ndaj popullsisë çame, duke ofruar një përmbledhje të fakteve historike, dokumenteve dhe ngjarjeve që shoqëruan këtë periudhë.

Pas mbarimit të Luftës së Dytë Botërore, Greqia u përball me pasojat e një lufte civile dhe tensioneve etnike që vazhduan për shumë vite. Një nga grupet që u vu nën presionin e përgjakshëm të këtij periudhe ishte popullsia çame, e cila banoi kryesisht në rajonin e Epirit, një territor që përfshin pjesën jugore të Shqipërisë dhe jugperëndimore të Greqisë. Pas kapitullimit të fashizmit dhe pas Luftës së Dytë Botërore, Greqia nisi një politikë të asimilimit dhe spastrimit etnik, duke filluar një fushatë masive të dëbimit dhe likuidimit të shqiptarëve çamë.

Libri "Genocidi çam në Epir", i botuar në vitin 2014, është një kontribut i rëndësishëm për historianët dhe studiuesit që merren me historinë e shqiptarëve të Epirit. Ky libër përballet me të vërtetën e hidhur të genocidit ndaj çamëve, duke përfshirë dëbimet masive, vrasjet, përdhunimet dhe përndjekjen sistematike të popullsisë shqiptare çame nga forcat greke. Muhedini përdor një qasje shkencore, mbështetur nga dëshmi të shumta dhe dokumente historike, për të ilustruar si ky genocid u realizua dhe cilat ishin pasojat për këtë popullsi.

Në veçanti, autori trajton edhe rolin e shoqërisë ndërkombëtare dhe ndikimin që pati Lufta e Dytë Botërore në formimin e kushteve për këtë masakër. Libri i Muhedinit ofron një panoramë të gjerë të kushteve shoqërore, politike dhe etnike të rajonit, duke theksuar dimensionin tragjik të genocidit që ndodhi ndaj çamëve.

Libri është i mbushur me burime të shumta dokumentarë dhe të dhëna historike, të cilat mbështesin pohimet e autorit mbi ngjarjet. Ka gjithashtu ilustrime dhe harta që ndihmojnë lexuesin të kuptojë më mirë gjeografinë dhe rrethanat ku ndodhën këto ngjarje të tmerrshme. Ndër të tjera, libri përmend disa prej dëshmitarëve dhe të mbijetuarve të genocidit, të cilët kontribuojnë me kujtime të vlefshme për periudhën e pasluftës dhe për persekutimin e çamëve nga forcat greke.

Një nga aspektet më të rëndësishme të librit është analiza e pasojave të genocidit për popullin çam. Mijëra shqiptarë çamë u detyruan të braktisin tokat e tyre, duke u shpërngulur kryesisht në Shqipëri, ku shumë prej tyre jetuan në kushte të vështira dhe të pasigurt. Historia e dhunshme e shpërnguljes çame vazhdon të jetë një plagë e hapur në marrëdhëniet midis Shqipërisë dhe Greqisë. Edhe sot, kërkesat për njohjen e genocidit dhe për kthimin e pasurive të konfiskuara mbeten tema të diskutueshme në politikën ndërkombëtare.

"Genocidi çam në Epir" është një libër i domosdoshëm për ata që duan të kuptojnë tragjedinë e popullsisë çame dhe përpjekjet për të ruajtur kujtimin dhe drejtësinë për të mbijetuarit dhe pasardhësit e viktimave. Me theks të veçantë në historinë e çështjes çame dhe pasojat e genocidit, ky libër mbetet një burim i rëndësishëm informacioni për studiuesit dhe të gjithë ata që janë të interesuar në historinë e shqiptarëve dhe çështjen e të drejtat e njeriut.

Të dhëna fizike për librin

Genocidi çam në Epir me autor Xhevat Muhedini dhe Ismet Kulli (red.). Botuar në Tiranë nga "Edlora", në vitin 2014. Faqe 404.