Çamëria kërkon drejtësi
Libri: Çamëria kërkon drejtësi: (refleksione historike)
Autori: Syrja Rexha
Redaktorë: Hilmi Saqe, Ahmet Mehmeti
ISBN: 9789994350261
Vendi i botimit: Tiranë
Botuar nga: Arbëria
Viti i botimit: 2009
Përmasa: 319 faqe, me ilustrime; 20 cm
Çamëria kërkon drejtësi [1] është një libër refleksiv historik, i shkruar nga Syrja Rexha dhe i redaktuar nga Hilmi Saqe dhe Ahmet Mehmeti. Ky libër përmbledh trajtimin historik të çështjes së Çamërisë, një rajon historik që përfshin pjesë të Epirit dhe që ka qenë shtëpia e komunitetit çam, shqiptarë myslimanë dhe ortodoksë. Botuar në vitin 2009 në Tiranë nga shtëpia botuese Arbëria, libri përpiqet të shpjegojë rrënjët historike të problematikave etnike dhe politike që përballon ky komunitet, duke ndriçuar aspektet e shpërnguljes me forcë dhe ngjarjeve të dhimbshme që kanë ndikuar jetën e çamëve.
Në këtë vepër, Syrja Rexha bën një analizë të hollësishme të vuajtjeve të popullit çam, duke u përqendruar te dhuna, shpërnguljet e detyruara dhe genocidi që ndodhi gjatë dhe pas Luftës së Dytë Botërore. Kjo tematikë trajtohet në kontekstin e ndryshimeve politike që përfshinë Shqipërinë dhe Greqinë gjatë periudhës së komunizmit dhe ndikimin e politikave ndërkombëtare mbi marrëdhëniet mes këtyre dy vendeve.
Libri përshkruan peripecitë e çamëve që, të përndjekur dhe të detyruar të largohen nga trojet e tyre, u përballën me vështirësi të shumta në përpjekjen për të ruajtur identitetin dhe kulturën e tyre. Autori diskuton përpjekjet për drejtësi, si në kontekstin historik, ashtu edhe në atë bashkëkohor, duke trajtuar çështjen çame në dritën e të drejtave të njeriut dhe të drejtës ndërkombëtare. Për më tepër, autori i drejtohet lexuesit me apel për njohjen dhe përpjekjen për të zgjidhur çështjet e pazgjidhura që kanë lënë pasoja të rënda në këtë komunitet.
Libri është i organizuar në disa kapituj, të cilët ndjekin linjën historike të ngjarjeve dhe analizojnë faktorët politikë dhe shoqërorë që kanë çuar në tensionet mes popullsisë çame dhe autoriteteve greke. Struktura e librit përfshin:
- Kapituj historikë: që eksplorojnë marrëdhëniet e hershme ndërmjet popullit shqiptar dhe grek, përfshirë periudhën e sundimit osman dhe rënien e Perandorisë Osmane.
- Pasojat e genocidit: përqendrohet në masakrat ndaj popullit çam dhe dëbimin e tyre nga trojet e tyre të origjinës, duke përshkruar ndikimin e këtyre ngjarjeve në strukturën shoqërore dhe ekonomike të Çamërisë.
- Shpërngulja dhe ndarjet etnike: që përshkruan shpërnguljet me forcë dhe politikat e asimilimit që u ndërmorën gjatë dhe pas Luftës së Dytë Botërore.
- Reflektimet politike: që trajtojnë ndikimin e sundimit komunist në Shqipëri, si dhe marrëdhëniet ndërkombëtare të Shqipërisë me Greqinë dhe vendet e tjera të Evropës në lidhje me çështjen çame.
Ky libër shërben si një burim i rëndësishëm për studiuesit dhe lexuesit e interesuar për historinë dhe çështjet etnike të rajonit të Ballkanit. Duke shfrytëzuar burime historike dhe dokumente arkivore, Syrja Rexha ofron një pasqyrë të gjallë dhe të dokumentuar të një prej periudhave më të errëta të popullit çam. Libri thekson gjithashtu rëndësinë e kërkimit të drejtësisë për çamët dhe zgjidhjen e çështjes çame në dritën e ligjeve dhe të drejtave ndërkombëtare.
Çamëria kërkon drejtësi i Syrja Rexhës mbetet një kontribut i vlefshëm për literaturën shqiptare dhe atë ndërkombëtare mbi temat e të drejtave etnike dhe konfliktet historike në Ballkan. Ai synon të sensibilizojë lexuesit për dhimbjen dhe sfidat e përjetuara nga komuniteti çam dhe të promovojë nevojën për njohjen dhe drejtësinë për çështjet e pazgjidhura që ende ndikojnë në jetën e shumë njerëzve.