Arkeologjia industriale : një vlerësim i trashëgimisë industriale në Shqipëri
Arkeologjia industriale: Një vlerësim i trashëgimisë industriale në Shqipëri
Autor: Ilir Parangoni
Redaktor: Thoma Dhima
Botuar nga: Mali Pleshti, Tiranë, 2012
ISBN: 9789928147127
Përmbledhje fizike: XIII, 170 faqe, ilustruar, 24 cm
Arkeologjia industriale [1] është një disiplinë që studion mbetjet dhe strukturat e periudhës industriale, duke përfshirë fabrikat, minierat, makineritë dhe infrastrukturën e ndërtuar gjatë fazave të ndryshme të zhvillimit industrial. Kjo fushë përfshin vlerësimin e këtyre mbetjeve si elemente të trashëgimisë kulturore dhe historike, të cilat ndihmojnë në dokumentimin dhe kuptimin e zhvillimeve teknologjike dhe shoqërore të një kombi apo rajoni.
Libri "Arkeologjia industriale: një vlerësim i trashëgimisë industriale në Shqipëri" nga Ilir Parangoni, me redaktim nga Thoma Dhima, është një studim i detajuar mbi trashëgiminë industriale të Shqipërisë. Publikuar në Tiranë në vitin 2012 nga botuesi Mali Pleshti, ky libër përfshin një analizë të thellë të strukturave industriale që kanë ndikuar në zhvillimin ekonomik dhe social të Shqipërisë, që nga fillimet e industrializimit në vend deri në kohët moderne.
Pikat kryesore
1. Analiza Historike dhe Gjeografike: Libri përqendrohet në periudhat kyçe të industrializimit në Shqipëri, duke përfshirë periudhën e mbretërisë, komunizmin dhe pas periudhës së tranzicionit. Parangoni analizon se si këto periudha kanë ndikuar në ndërtimin e fabrikave, uzinave, hekurudhave dhe minierave që janë sot pjesë e trashëgimisë industriale.
2. Studime mbi Strukturat dhe Objektet Industriale: Parangoni përdor arkeologjinë industriale për të vlerësuar ndërtesat e vjetra të fabrikave, pajisjet e minierave dhe infrastrukturën e ndërtuar gjatë periudhës komuniste. Kjo analizë fokusohet në ruajtjen dhe interpretimin e këtyre objekteve për të kuptuar zhvillimin teknologjik dhe ekonomik të vendit.
3. Vlerësimi dhe Ruajtja e Trashëgimisë Industriale: Libri propozon një qasje për ruajtjen dhe restaurimin e strukturave të trashëgimisë industriale në Shqipëri. Autorët theksojnë rëndësinë e këtyre strukturave jo vetëm si dëshmi e zhvillimit ekonomik, por edhe si asete kulturore që mund të promovojnë turizmin industrial dhe të kontribuojnë në zhvillimin e qëndrueshëm të rajoneve ku këto struktura ndodhen.
4. Kontributi i Autoriteteve dhe Institucioneve Shqiptare: Libri përfshin një analizë të përpjekjeve nga autoritetet lokale dhe qendrore për të mbrojtur trashëgiminë industriale, si dhe sfidat me të cilat përballet Shqipëria në ruajtjen e këtyre vlerave për shkak të zhvillimeve të vrullshme urbane dhe mungesës së fondeve.
Libri përmban një sërë ilustrimesh dhe fotografish që dokumentojnë strukturat dhe objektet kryesore të trashëgimisë industriale në Shqipëri, duke përfshirë minierat e vjetra të kromit në Bulqizë, uzinat metalurgjike të Elbasanit dhe hekurudhat e ndërtuara gjatë periudhës komuniste. Për më tepër, bibliografia e gjerë që shoqëron librin, me referenca nga faqet 162-165, ofron një bazë të fortë për studiuesit dhe historianët që dëshirojnë të thellojnë njohuritë në këtë fushë.
Parathënia është shkruar nga Brian Ayers, një ekspert ndërkombëtar në fushën e arkeologjisë industriale, i cili thekson rëndësinë e këtij libri si një kontribues i madh në fushën e studimeve arkeologjike industriale në Shqipëri dhe rajon. Ayers përmend se ky libër shërben si një shembull i mirë i studimeve të hollësishme të trashëgimisë industriale në një vend me histori komplekse të industrializimit dhe tranzicionit politik.
"Arkeologjia industriale: një vlerësim i trashëgimisë industriale në Shqipëri" është një libër i rëndësishëm për studiuesit e historisë, arkeologjisë dhe zhvillimit ekonomik. Ai ofron një panoramë të qartë dhe të plotë të ndikimit të industrisë në formimin e peizazhit dhe shoqërisë shqiptare, duke theksuar rëndësinë e mbrojtjes së trashëgimisë industriale për brezat e ardhshëm.