Nexhashi
| Naxhashi | |
|---|---|
 | |
| Mbreti i Aksumit | |
| Mbretërimi | 614 – 630 |
| Paraardhës | Gersem |
| Pasardhës | Kwestantinos |
| U lind | Rreth 560 Mbretëria e Aksumit |
| Vdiq | 631 (70-71 vjet) Negash, Mbretëria e Aksumit (sot Etiopia) |
Armah (Ge'ez: አርማህ) ose Aṣḥamah (arabisht: أَصْحَمَة),[1] i njohur zakonisht si Naxhashi (arabisht: النَّجَاشِيّ, romanizuar: An-najāshī), ishte sundimtari i Mbretërisë së Aksumit, i cili mbretëroi nga viti 613–66. Ai është i njohur kryesisht përmes monedhave që janë prerë gjatë mbretërimit të tij.[2] Është pajtuar nga studiuesit islam se Naxhashi u dha strehë emigrantëve muslimanë rreth viteve 615-616 në Aksum.[3][4]
Mbretërimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Naxhashiu mbretëroi për 18 vjet nga 614–631 e.s. Gjatë mbretërimit të tij, muslimanët migruan në Abisini dhe u takuan me Naxhashi. Sipas burimeve islame, Xhafer ibn Ebi Talib i tregoi Naxhashi për persekutimin me të cilin ishin përballur nga kurejshët. Naxhashiu pyeti nëse kishin me vete ndonjë gjë që kishte ardhur nga Zoti. Më pas Xhaferi recitoi një fragment nga sureja Merjem. Kur e dëgjoi Naxhashi, ai qau dhe thirri:
Vërtet, ky (Kurani) dhe ajo që solli Isai (Ungjilli) kanë ardhur nga i njëjti burim drite.
— Najashi
Naxhashiu më pas pohoi se ai kurrë nuk do të heqë dorë nga myslimanët.[4] Studiuesi i Etiopisë së lashtë, Stuart Munro-Hay (1947–2004), deklaroi se ose Armah ose Gersem ishin mbreti i fundit Axumit që lëshoi monedha. Monedhat prej bronzi nga mbretërimi i Armahut e paraqesin atë si një figurë të gjatë të vendosur në fron, me motive kryqi të krishterë në të gjithë.[5]
Jeta personale
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Naxhashiu u rrit si i krishterë.[6] Burimet tradicionale myslimane tregojnë se profeti islam Muhamed fali një namaz varimi në mungesë (arabisht: صَلَاة الْغَائِب, romanizuar: Ṣalāt al-Ġāʾib) në Medine, i cili kryhet mbi një musliman të vdekur nëse ata vdesin në një vend ku nuk ka muslimanë për t'u lutur për të vdekurit.[1]
Artefakte
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Monedhat e argjendit të Armahut kanë një mbrapa të pazakontë, duke treguar një strukturë me tre kryqe, të mesit të praruar. Munro-Hay citon W.R.O. Hahn duke sugjeruar se ky është një aludim për Varrin e Shenjtë, si një referencë për pushtimin persian të Jerusalemit në 614.[7]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ a b al-Bukhari, Imam (2013). Sahih al-Bukhari: The Early Years of Islam》Chapter:THE BEGINNINGS OF ISLAM; Section:XIV THE DEATH OF THE NEGUS (në anglisht). Përkthyer nga Muhammad Asad. The Other Press. fq. 179. ISBN 978-967-506-298-8. Marrë më 21 gusht 2020.
- ^ Një letër drejtuar Antoine d'Abbadie, e datës 8 janar 1869, përmend një monedhë të këtij sundimtari. Rubenson, Sven, red. (2 shtator 2000). Acta Aethiopica, Vol. III: Internal Rivalries and Foreign Threats, 1869–1879 (në anglisht). Addis Ababa: Addis Ababa University Press. fq. 3. ISBN 0-765-80728-9.
- ^ M. Elfasi; Ivan Hrbek (1988). Africa from the Seventh to the Eleventh Century (në anglisht). UNESCO. fq. 560. ISBN 9789231017094.
- ^ a b Ibn Ishāq (2004). Sīratu Rasūlillāh (tr. Alfred Guillaume) (në anglisht). Oxford University Press. fq. 150–153.
- ^ Markowitz, Mike (22 korrik 2014). "The Coinage of Aksum". CoinWeek (në anglisht). Marrë më 16 gusht 2017.
- ^ "Najashi: The king who supported Muslim emigrants". Arab News (në anglisht). 2014-03-28. Marrë më 2021-08-11.
- ^ Munroe-Hay, Stuart C. (24 qershor 1991). Aksum: An African Civilization of Late Antiquity (në anglisht). Edinburgh: Edinburgh University Press. fq. 91. ISBN 0748601066.