Arsimi i lartë në Shqipëri : 1945-1968
Arsimi i lartë në Shqipëri: 1945-1968
Libri "Arsimi i lartë në Shqipëri: 1945-1968" [1] i autorit Çlirim Duro është një monografi e detajuar që trajton zhvillimin e arsimit të lartë në Shqipëri gjatë periudhës së sundimit komunist, duke filluar nga pas Luftës së Dytë Botërore deri në vitin 1968. Ky libër është botuar nga UET Press në vitin 2015 dhe është pjesë e serisë "Monografi". Ai përfshin një analizë të thelluar mbi transformimin dhe strukturimin e arsimit të lartë në këtë periudhë të rëndësishme historike për Shqipërinë.
Autori kryesor i këtij libri është Çlirim Duro, ndërsa për recensionet janë angazhuar Ajet Shahu dhe Enriketa Kambo. Redaktimi i tekstit është bërë nga Dhurata Duro. Ky bashkëpunim mes ekspertësh ofron një qasje të plotë dhe gjithëpërfshirëse mbi temat dhe problemet e trajtuara në studim.
Libri mbulon një periudhë kritike të historisë së arsimit të lartë në Shqipëri, periudhë kur regjimi komunist vendosi baza të reja ideologjike dhe strukturoi sistemin e arsimit sipas parimeve të socializmit. Autori trajton me kujdes mënyrën sesi arsimi i lartë u përdor si një mjet për të konsoliduar pushtetin politik dhe për të ndërtuar një elitë intelektuale të përkushtuar ndaj ideologjisë komuniste.
Pas vitit 1945, arsimi i lartë në Shqipëri kaloi nëpër disa faza zhvillimi. Institucionet e para të arsimit të lartë u krijuan me qëllim për të përgatitur kuadro të reja që do të përmbushnin nevojat e ekonomisë socialiste dhe të administratës së shtetit. Universiteti i Tiranës, i themeluar në vitin 1957, u bë institucioni kryesor i arsimit të lartë në vend, duke u shndërruar në një qendër të rëndësishme për formimin e specialistëve në fusha të ndryshme si shkencat natyrore, mjekësia, inxhinieria dhe shkencat shoqërore.
Një aspekt i rëndësishëm i librit është analiza e ndikimit ideologjik në arsimin e lartë. Gjatë kësaj periudhe, arsimi u ideologjizua dhe politizua në mënyrë të ndjeshme, duke u përputhur me direktivat e Partisë së Punës së Shqipërisë (PPSH). Programet mësimore u rishikuan dhe u përshtatën për të promovuar ideologjinë marksiste-leniniste, ndërsa mësimdhënësit dhe studentët që shfaqnin mendime kundër regjimit persekutoheshin.
Reformat në arsimin e lartë u ndikuan fuqimisht nga modeli sovjetik, veçanërisht deri në prishjen e marrëdhënieve me Bashkimin Sovjetik në vitin 1961. Deri atëherë, shumë studentë shqiptarë u dërguan për studime në universitetet sovjetike, ndërsa profesorë dhe këshilltarë sovjetikë asistuan në ndërtimin dhe organizimin e sistemit arsimor shqiptar. Ndikimi i tyre ishte i dukshëm në programet mësimore dhe në strukturën organizative të universiteteve, por pas vitit 1961, Shqipëria e ndryshoi këtë qasje dhe filloi të zhvillonte një model më të pavarur dhe autarkik të arsimit të lartë.
Libri "Arsimi i lartë në Shqipëri: 1945-1968" përfshin një bibliografi të pasur që shtrihet në faqet 315-322, duke siguruar referenca të shumta për studiuesit që dëshirojnë të thellohen më tej në këtë periudhë historike. Po ashtu, në fund të secilës faqe, janë përfshirë shënime dhe referenca të hollësishme që mbështesin analizën e autorit.
Ky studim ofron një pasqyrë të gjerë dhe të mirëorganizuar të zhvillimit të arsimit të lartë në Shqipëri gjatë periudhës 1945-1968, duke ilustruar ndikimin e fortë të ideologjisë komuniste mbi edukimin dhe formimin profesional të brezave të rinj. Libri i Çlirim Duros është një burim i rëndësishëm për historianët, studiuesit e arsimit dhe ata që janë të interesuar për të kuptuar evolucionin e sistemit arsimor shqiptar nën sundimin komunist.
Të dhëna bibliografike
- Titulli: Arsimi i lartë në Shqipëri: 1945-1968
- Autori: Çlirim Duro
- Recensues: Ajet Shahu, Enriketa Kambo
- Redaktori: Dhurata Duro
- ISBN: 9789928190420
- Vendi i Botimit: Tiranë
- Botues: UET Press
- Viti i Botimit: 2015
- Përmasat: VIII, 322 f. ; 20 cm
- Seria: Seria "Monografi"