Berati në kohën osmane : (shek. XVI-XVIII)
Libri: Berati në kohën osmane: (shek. XVI-XVIII)
Autor: Ferit Duka
Botues: Toena, Tiranë, 2001
ISBN: 9992714069
Fizikisht: 334 faqe, 20 cm
Libri Berati në kohën osmane: (shek. XVI-XVIII) [1] , i shkruar nga historiani i njohur shqiptar Ferit Duka, ofron një analizë të thellë të zhvillimeve historike, shoqërore, dhe ekonomike të qytetit të Beratit gjatë periudhës osmane. Duke u bazuar në burime të shumta arkivore, përfshirë Defterin Osman të vitit 1520, si dhe dokumente të tjera autentike, vepra përbën një kontribut të rëndësishëm për historiografinë shqiptare.
Libri ndan informacionin në disa tema kryesore:
1. Konteksti historik: Studimi fillon me integrimin e Beratit në Perandorinë Osmane në vitin 1479 dhe vazhdon me analizën e zhvillimeve politike dhe administrative deri në fund të shekullit XVIII.
2. Organizimi administrativ dhe social: Berati përshkruhet si një qendër e rëndësishme e vilajetit osman. Autori analizon rolin e qytetit si një nyje tregtare dhe administrative, duke përfshirë strukturat qeverisëse dhe shoqërore.
3. Ekonomia dhe sistemi fiskal: Bazuar në të dhënat e regjistrave osmanë (defterë), Duka trajton taksat, tokat, dhe organizimin ekonomik të rajonit. Këto të dhëna ndihmojnë në kuptimin e mënyrës se si jetonin dhe kontribuonin banorët e Beratit në ekonominë perandorake. 4. Kultura dhe feja: Një pjesë e rëndësishme e studimit fokusohet në ndikimin e islamit dhe bashkëjetesën me traditat e krishtera, duke evidentuar një diversitet kulturor dhe fetar.
Një nga veçoritë më të dalluara të librit është përdorimi i burimeve origjinale osmane, veçanërisht Defteri i vitit 1520, i cili përfshin të dhëna të detajuara mbi Beratin dhe rrethinat e tij. Faksimilet e këtyre dokumenteve janë përfshirë në libër (faqet 315-333), duke i dhënë lexuesve mundësinë për të eksploruar drejtpërdrejt burimet historike.
Gjithashtu, në fund të librit gjenden një bibliografi e gjerë (faqet 304-314) dhe një fjalorth për terminologjinë osmane, që e bën këtë vepër të aksesueshme për studiuesit e historisë osmane dhe lexuesit e zakonshëm. Përmbledhja në anglisht shërben për t'i hapur dyert lexuesve ndërkombëtarë.
Studimi i Ferit Dukës përfaqëson një pikë kyçe në kërkimet mbi ndikimin osman në qytetet shqiptare, veçanërisht Beratin. Vepra ndihmon për të kuptuar mënyrën se si periudha osmane formësoi strukturën urbane, organizimin shoqëror dhe zhvillimet ekonomike të qytetit. Ky libër është një burim i çmuar për studiuesit e historisë së Shqipërisë dhe për ata që duan të kuptojnë më mirë marrëdhëniet midis shqiptarëve dhe Perandorisë Osmane.