Daphne Caruana Galizia
Dapne Anne Caruana Galizia | |
---|---|
Lindi më | 26 Gusht 1964 |
Vendlindja | Siljema.Malta |
Vdiq më | 16 Tetor 2017 |
Vendvdekja | Bidnija,Malta |
Kombësia | Maltese |
Nënshtetësia | Maltese |
Arsimimi | Universiteti i Maltës |
Shkolla e kryer | Arkeologji |
Profesioni | Gazetare |
Vitet aktiv | 1987-2017 |
Kompania | /https://daphnecaruanagalizia.com/ |
Bashkëshorti | Peter Caruana Galizia |
Fëmijë | 3 |
Daphne Anne Caruana Galizia (lindur Vella: 26 Gusht 1964 – 16 Tetor 2017) ishte një gazetare malteze, shkrimtare dhe aktiviste kundër korrupsionit, e cila raportonte mbi gjendjen poltike të Maltës. Në veçanti ajo ishte e fokusuar në raportimet investigative, nepotizmin, patronazhin, akuzat për pastrimit të parave midis industrisë së lojrave të fatit dhe krimit të organizuar në Maltë.[1] Shitja e nënshtetësisë Malteze në saj të skemës së investimeve dhe pagesave nga qeveria e Azerbajxhanit. Reputacioni kombëtare dhe ndërkombëtarë ishte krijuar nga raportimet e saj të rregullta mbi keq-drejtimin nga poltikanët maltezë dhe personave të ekspozuar poltikisht. Për dekada ajo refuzoi të hiqte dorë megjithëse kishte marrë shumë kërcënime dhe paralajmërime.
Aksesi më i madhë për lexuesit e saj ishte nëpërmejt blogut të saj personal Running Commentary, të cilën ajo e kishte krijuar në 2008. Ajo gjithëashtu ishte gazetare e rregulltë për The Sunday Times of Malta dhe më pas The Malta independent.[2]
Më 16 tetor 2017, Caruana Galizia vdiq në një sulm me bomb në makinën e saj, pranë shtëpisë. Duke tërhequr vëmendjen e mbarë botës. Në dhjetor 2017 tre burra u arrestuan në lidhje me vrasjen e saj. Në prill 2018 një grup ndërkombëtar gazetarësh publikuan atë që quhet “Daphne project” , një bashkëpunim për të përfunduar punën e saj investigative.
Jeta dhe Edukimi. Daphne Anne Vella lindi më 26 Gusht 1964 në Sliema. Ajo ishte fëmija i madh e tre vajzave të lindura. Fëmija e bisnesmenit Micheal Alfred Vella dhe gruas së tij Rose Marie Vella.[3] Në 1985 ajo u martua me avokatin Peter Caruana Galizia me të cilin kishte 3 fëmijë. Ajo ndoqi studimet e saj në konventën e St Dorothy dhe St Aloysius’ College, Birkirkara. Më pasi ajo ndoqi studimet e saj bachelor në Arekologji dhe andropologji në vitin 1997 në Universitetin e Maltës
Karriera si Gazetari
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Caruana filloi të punonte si gazetare që nl 1987. Në fillim ajo punonte rregullisht për The sunday Time e lidhur me The Malta Independent. Ajo githënjë mbreti një gazetare për The Malta independent on sunday. Në 2008 Caruana Galizia të saj të titulluar Running Commentary, e cila përfshinte shenja investigative dhe komente persone. Blogu i saj ishte një nga sitet më popullor në Maltë. Për shkak të blogut të saj , ajo kaloi një sërë betejash ligjore. Në 2010 e kritikuar nga gjykatësi Consuelo Scerri Herrera i cili më pas hapi një çështje duke e akuzuar për shpifje. Rasti u arkivua në nëntor të 2011. Më 8 mars Daphne u arrestua sepse kishte thyer heshtjen një ditë përpara zgjedhjeve duke publikuar një video në të cilën përqeshte kryetarin e opozitës Joseph Muscat. Ajo u morrë në pyetje nga policia edhe më pas u lirua pas disa orëve.
Vrasja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Caruana Galizia mbeti e vrarë në moshën 53 vjeçare në një shpërthim të makinës së saj Peugeot 108 pranë shtëpisë së saj rreth orës 14:58 të 16 tetorit 2017. Ishte i biri i saj Matthew i cili dëgjoi shpërthimin e dhunëshëm. Daphne kishte dy javë që kishte lëshuar një denoncim në polici për kërcënime me vdekje. Funerali i saj u mbajt në Rotonda di Mosta e drejtuar nga arqiveskovi maltez Charles_Scicluna Charles Scicluna, në ceremoni ishin present: ish presidenti i Republikës Malteze Eddie Fenech Adami Eddie Fenech Adami, ish kryeministri Lawrence Gonzi dhe ish kryetari i partisë nacionaliste Simon Busttil dhe presidenti i parlamentit europian Antonio Tajani dhe Harlem Desir si raprezentatues i OSCE për lirinë e shtypit. Ndërsa Joseph Moscat dhe presidentja e repubikës Marie Louise Coleiro Preca nuk ishin të ftuar nga familja Galizia. Të gjitha institucionet dhe zyrat publike shpallën atë ditë zie duke vendosur flamurin në gjysëm shtizë.
Reagimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Vrasja ishte shpallur nga Joseph Muscat i cili deklaroi të mos pushtonin hetimet derisa të bëhej drejtësia, pavarsishtë se Caruana e kishte kritikuar shpesh herë në blogun e saj. Presidentja e Republikës [Louise Coleiro Preca dhe arqivesku Charles Sclicluna shprehën solidaritetin e tyre.
Presidenti i parlemantit europian e përkufizoi vdekjen e Galizias si një shembull tragjik një një gazetareje e cila sakfrifikoi jetën e saj në kërkim të së vërtetës.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ https://www.thetimes.co.uk/article/daphne-caruana-galizia-obituary-jktvv3sfl
- ^ https://www.theguardian.com/world/2017/oct/17/murdered-panama-papers-journalist-son-malta-crooks-daphne-caruana-galizia
- ^ https://www.maltatoday.com.mt/comment/blogs/81430/execution_of_a_controversial_bold_and_irreverent_maltese_journalist#.XB1IBFxKjIW