Dedalia dhe katallani : përralla
"Dedalia dhe Katallani" është një vëllim përrallash të përpunuara nga folklori shqiptar, përgatitur nga shkrimtari Ndoc Papleka dhe redaktuar nga Odhise K. Grillo, një emër i njohur në letërsinë për fëmijë në Shqipëri. Vepra është shoqëruar me ilustrime të punuara nga artisti Artur Muharremi, duke i dhënë një dimension artistik të veçantë dhe duke i bërë përrallat tërheqëse për lexuesit e vegjël.
Ky libër është botuar në dy edicione kryesore:
1. Edicioni i parë, i titulluar Dedalia dhe Katallani: Përralla popullore të përpunuara, u botua në vitin 1988 [1] nga shtëpia botuese Naim Frashëri, si pjesë e serisë "Biblioteka e Fatosit". Ky edicion përmban 70 faqe dhe ka një format kompakt prej 20 cm.
2. Edicioni i dytë, i titulluar Dedalia dhe Katallani: Përralla, u botua në vitin 1997 [2]. Ky botim, me 48 faqe dhe një format më të madh prej 24 cm, u pasurua me ilustrime të reja për të plotësuar përvojën vizuale të lexuesit.
"Dedalia dhe Katallani" shfrytëzon motive nga përrallat popullore shqiptare, duke i përshtatur për t'i bërë më të kuptueshme dhe tërheqëse për fëmijët e kohës moderne. Përrallat trajtojnë tema universale si drejtësia, zgjuarsia, guximi dhe triumfi i të mirës mbi të keqen. Figura e Dedalies dhe Katallanit mishëron dualitetin e cilësive njerëzore dhe sfidave që individët përballen në jetë.
Libri kontribuon në ruajtjen dhe përcjelljen e traditave gojore shqiptare, duke ofruar një urë lidhëse midis brezave dhe duke nxitur dashurinë për kulturën kombëtare. Përpunimi nga Papleka dhe redaktimi i Grillos e bëjnë veprën të përshtatshme për lexues të rinj, ndërsa ilustrimet e Muharremit ndihmojnë në gjallërimin e tregimeve.
Roli i krijuesve
- Ndoc Papleka, autor dhe përpunues i përrallave, ka dhënë një kontribut të rëndësishëm në zhvillimin e letërsisë për fëmijë në Shqipëri. Ai ka përdorur njohuritë e tij mbi folklorin shqiptar për të ndërtuar rrëfime edukative dhe argëtuese.
- Odhise K. Grillo, redaktor i veprës, është një figurë e njohur për përkushtimin e tij ndaj letërsisë për fëmijë. Përmes redaktimit të tij, Grillo ka ndihmuar në formësimin e një stili të qartë dhe të qashtër për lexuesit e rinj.
- Artur Muharremi, ilustrues, ka kontribuar me vizatime të gjalla dhe artistikisht të përpunuara që ndihmojnë në krijimin e një përvoje të pasur vizuale për lexuesit.
Pavarësisht ndryshimeve në format dhe përmbajtje midis edicioneve, Dedalia dhe Katallani mbetet një pjesë thelbësore e letërsisë shqiptare për fëmijë. Libri ka qenë i pranishëm në biblioteka dhe shtëpi shqiptare për dekada, duke ndihmuar breza të tërë të njohin dhe vlerësojnë përrallat tradicionale shqiptare.
Puna e Paplekës në këtë vepër thekson rëndësinë e përrallave si një mjet për edukimin dhe argëtimin e fëmijëve, ndërsa ndihmon në ruajtjen e trashëgimisë kulturore shqiptare.