Dervish Rozhaja

Dervish Rozhaja lindi në Pejë më 1934. ishte Akademik shqiptar nga Kosova.

Jeta

Dervish Rozhaja shko­llën fillore e kreu në vend­lindje, të mesmen më 1949 në Gja­kovë, kurse biologjinë në Fakultetin e Shkencave Natyrore të Beogradit më 1954.

Gjatë vitit shkollor 1954/55 shërbeu si profesor i biologjisë në Shko­llën Normale të Prishtinës. Në vitet 1955-1959 punoi si doktorant në Entin Fiziologjik të Fakultetit të Shkencave Natyrore të Be­ogradit. U doktorua me temën Aspekti bioenergjetik i adaptimit termik të anurave.

Puna

Nga 1960 ligjëroi Fiziologjinë krahasuese në Katedrën e Biologjisë të Fakultetit të Shkencave Natyrore të Prishtinës, si docent, profesor inordinar dhe profesor ordinar. Ka qenë në specializime në Institutin Fiziologjik të Akademisë së Shkencave të BRSS në Leningrad (1962/63) dhe në Institutin Neurologjik të Fakultetit të Mjekësisë të Universitetit të Kalifornisë në Los Anxhelos (1973/74).

Ka botuar në revistat shkencore të vendit dhe të jashtme 15 punime shkencore nga fusha e adaptimit termik të shtazëve poikiloterme dhe ter­moregulacionit dhe hipotermisë së shtazëve homeoterme dhe heteroterme.

Ka ushtruar funksionin e prodekanit (1960/62 dhe 1967/68), të dekanit të Fakultetit Filozofik (1968/69). Ka qenë rektor i Universitetit të Prishtinës (1970/73) dhe kryetar i Bashkësisë së Universiteteve të Jugo­sllavisë. Ishte delegat në Dhomën e Kombeve të Kuvendit të RSFJ-së dhe anëtar i redaksive të revistave Dialektika dhe Acta physiologica Yugo­slavica.

Ishte nënkryetar dhe kryetar i ASHAK, laureat i Çmimit të Dhjetorit të Kosovës dhe i Shpërblimit 7 Korriku të RS të Serbisë.

Vdiq në Prishtinë më 1996.

Punimet profesionale-shkencore

Rozhaja, D. 1960, Temperatura dhe jeta, Përparimi, Prishtinë, nr. 10, f. 682-691, nr. 11, f. 110-118.

Rozhaja, D. 1962, Adaptimi termik i qenieve të gjalla, Përparimi, Prishitnë, nr. ½, f. 27-34.

Rozhaja, D. 1963, The physiological meaning of thermal adaption phenomena, Buletin i Fakultetit Filozofik, Prishtinë, 1, 251-263.

Rozhaja, D. 1964, Prilog izu?avanju termogeneze kornja?a u odnosu na termi?ku sredinu prilagodjavanja, Buletin i Fakultetit Filozofik, Prishtinë, 2. 335-341.

Rozhaja, D. (1967), Zakon, površine u termogenezi organizama, Përparimi (numri jubilar), Prishtinë, 215-221.

Rozhaja, D. dhe Rizvanolli, Sh. (1967), Dinamika normalizacii i hemicheskoj termoregulyacii depilirovanyh krys, In: III. Vsesojuznaya konferenciya ekologicheskoj fiziologiji (razdel obschie voprosoy adaptacii), Novosibirsk 1967, f. 59-61.

Rozhaja, D.A. dhe Maslennikova, L.S. (1968), O voznikonovenii himicheskoy termoregulyacii u zolotistyn homyakov v ontogeneze in: Sravnitelnaya i vozrastnaya fiziologya, Nauka, Leningrad, f. 277-282.

Rozhaja, D.A., Rizvanolli, Sh. dhe Berisha, A. (1976): Gaseous exchange in turties Emys orbicularis L. and Testudo hermanni Gmel in Hypoxia and Hypercapnia under confinement conditions, Acta Biol. Med. Exper. 1-2, 47-49.

Rozhaja, D.A., Rizvanolli, Sh. dhe Berisha, A. (1977): Nitrogen gaexchange in turties in hypoxia and hypercapnia under cofinement conditions, Acta Biol. Med. Exper., 2, 33-35.

Rozhaja, D.A., Rizvanolli, Sh. dhe Berisha, A. (1977): Posthypoxy-hypercapnic gas exchanges in turtles species. E. orbicularis L. and T. hermani Gmel., Acta Biol. Med. Exper., 2, 115-116.

Rozhaja, D.A., Halili, F., Dërmaku, S., Berisha, A. dhe Rizvanolli, Sh. (1978), Blood catalase activity, in rats exposed to industrial air pollution, Acta Biol. Med. Exp. 3, 93-94.

Rozhaja, D.A., Dërmaku, S., Berisha, A., Rizvanolli, Sh. dhe Halili, F., (1978), Blood reticulocytes and serum transaminias activitetes in rats exposed to industrial air pollution, Acta Biol. Med. Exp. 3, 95-98.

Rozhaja, A.D., Halili, F., Dërmaku, S. dhe Berisha, A. (1979), Total lipids and chkolesterol in serum of rast expased to industrial lead contaminated conditions, Acta Biol. Et Med. Exper. V 4, f. 91-93.

Papovi?, R. dhe Rozhaja, D. (1979): Effect of industrial pollutants on intestinal protist parasitic frog (R. ridibunda) fauna in the region of Kosovska Mitrovica town, Acta Biol. Et Med. Exper. 4, 89-92.

Rozhaja, D.A., Dërmaku, S., Halili, F. dhe Berisha, A. (1980): Some biochemical characteristics of the blood sera of the turtle Testudo hermanni, Gmel. from the immediate surrounding of lead and zinc foundry in Zve?an, Acta Biol. Et Med. Exper. V. 5, 43-45.

Rozhaja, D. (1980), ?ovek i biosfera – ?ovek u biosferi, Dijalektika nr. 3-4, f. 23-32.

Rozhaja, D. dhe Halili, F. (1981): Histopathological changes of the testes of the laboratory rats exposed to air pollutants from lead metallurgy, Acta Biol. et Med. Exper. V. 6. 67-69.

Rozhaja, D., Jablanovi?, M. (1982): Zagadjivanje i zaštita životne sredine (tekst universitar), Enti për Botimin e Teksteve, Prishtinë.

Rozhaja, D.A., Elezaj, I., Halili, F. dhe Berisha, A. (1983): The effect of lead metalurgy pollutants on blood reticulocyte number and serum glutamate oxal – acetate transaminase activity of the turtles (testudo hermani Gmel.), Acta Biol. et Med. Exper. v. 8 25-27.

Rozhaja, D.A., Halili, F., Elezaj, I. dhe Panti?, V. (1983): Examiniation of kidneys of the local population of rats in the region of the Trep?a plant. In current research in Endemic (Balkan) nephropathy, f. 371-375 (Materials of Proceedings of the 5 th Symposium on endemic (Balkan) nephropathy, Nish 1983).

Rozhaja, D.A., Halili, F. dhe Elezaj, I. (1984): Catalase activity in snails (Helix opmatia L.) Exposed to the pollutants of lead metallurgy, Acta Biol. et Med. Exper. v. 9, 27-30.

Rozhaja. D. A: Fiziologjia krahasuese, ASHAK, Seksioni i Shkencave të Natyrës, Prishtinë, 2000.

Isaakjan, L.A., Rozhaja, D.A., i Maslenkova, L. S. (1965), Videvye osobenosti termogeneza posle gipotermii i gryzunov, zh. evol. Biohim, i fiziol. 1, Nr. 5. 419-422.

Rizvanolli Sh. dhe Rozhaja, D. 1966, Prilog poznavanju potrošnje kiseonika u žaba R. Greaca u odnosu na termi?ku sredinu prilagodjavanja, Buletin i Fakultetit Filozofik, Prishtinë, 3. 465-469.

Isaakjan, L. A., Rozhaja, D.A. dhe Trubicina, G.A. (1968), Ob. Osobenostjah termogeneza v perioda vostanovienya posle mnogokratno perenesenyh gipotermii u nekotoryh vidov hryzonov in: Stavnitelnaya i vozrastnaya fiziologiya, Nauka, Leningrad, f. 65-70.

Papovi?, R., Rozhaja, D. dhe Jablanovi?, M., (1978): Behavoiour of Paramecium caudatum population under conditions of experimental lead poisoning, Acta Biol. Et Med. Exp. 3, 83-99.

Jablanovi?, M., Mihajlovi? R., Rozhaja D., Hoxha Y. dhe Ljiljana Mihajlovi? (1978): Accumulation and distribution of lead and cadmium in some hihger plants cultivated in industrial region of Kosovska Mitrovica, Acta Biol. Med. Experi. 3, 47-50.

Papovi?, R. dhe Rozhaja, D. (1980): Effekt of pollutants from industrial coal treatment on the aboundance of parasitic populations O. ranarum and B. entozoon in frog R. ridibunda, Acta Biol. Et Med. Exper. V. 5 23-26.

Elezaj, I., Halili, F. dhe Rozhaja, D.A. (1983): Changes in blood catalase and perio­xidase activities of land turtles (Testudo hermanni Gmel.) living under condi­tions of industrial lead contamination, Acta Biol. et Med. Exper. v. 8, 29-1.

Halili, F., Rozhaja. D.A. dhe Elezaj, I. (1984): Activity of aspartate aminotran­sferase in the hemolymph of snails (helix pomatia L.) exposed to pollutants of lead metallurgy, Acta Biol. Med. Exper. v. 9, 5-7.