Dine Hoxha një filozof popullor në oborrin mbretëror

Dine Hoxha një filozof popullor në oborrin mbretëror

Dine Hoxha përbën një figurë të rëndësishme në historinë e kulturës shqiptare, veçanërisht në periudhën e sundimit të Ahmet Zogut (1925–1939). I njohur si një filozof popullor në oborrin mbretëror, ai përfaqëson një ndërmjetësues mes urtësisë tradicionale dhe zhvillimeve socio-politike të kohës. Vepra "Dine Hoxha një filozof popullor në oborrin mbretëror", e shkruar nga Halil Rama dhe Shaqir Skarra, nën redaktimin e Sakip Camit, sjell në dritë kontributet e tij si mendimtar dhe poet.

Dine Hoxha jetoi dhe veproi gjatë një periudhe të rëndësishme të historisë shqiptare, kur vendi kalonte nga sistemi i bejlerëve drejt monarkisë së Ahmet Zogut. Ai njihej për afërsinë me rrethin mbretëror dhe për aftësinë e tij të shquar për të shprehur të vërtetat popullore me një gjuhë të thjeshtë dhe poetike. Kjo e bëri një këshilltar të vyer për mbretin Zog, në një kohë kur filozofia dhe mendimi popullor përdoreshin për të përçuar mesazhe të mençura.

Arkivat dhe burimet historike tregojnë se Dine Hoxha nuk ishte vetëm një poet dhe mendimtar, por edhe një figurë e njohur për ngjarjet dhe polemikat që rrethonin oborrin mbretëror.

Vepra e autorëve Halil Rama dhe Shaqir Skarra është mbështetur në materiale arkivore të ruajtura në fondet kombëtare shqiptare, ku pasqyrohen:

• Dokumente për aktivitetin e Dine Hoxhës në periudhën e sundimit të Ahmet Zogut.
• Kujtime të bashkëkohësve të tij, të cilët e përshkruajnë si një figurë të afërt me njerëzit dhe me mendimet e urta popullore.
• Referenca për përfshirjen e tij në ceremonitë dhe diskutimet në oborrin mbretëror, ku shquhej për batutat dhe mençurinë filozofike që transmetonte.

Në arkivat historike, emri i Dine Hoxhës gjendet shpesh në lidhje me përpjekjet për ruajtjen e identitetit kulturor shqiptar në një kohë të trazirave politike.

Një nga aspektet më të veçanta të Dine Hoxhës ishte prirja e tij për të përçuar filozofinë popullore në vargje poetike. Krijimet e tij shpesh përshkruanin jetën e përditshme, sfidat e shqiptarëve dhe vlerat që ai besonte se duhet të ruheshin. Në poezitë e tij, Dine Hoxha trajtonte:

• Drejtësinë dhe moralin:

"Një mbret pa drejtësi, mbret nuk mund të mbetet,

Populli s'e duron, se vetë gjykon e vret."

• Marrëdhëniet mes njerëzve:

"Mos shiko të madhin, shiko zemrën e tij,

Zoti nderon të mirin, jo fronin as lirinë."

• Urtësinë popullore:

"Fjala e mençur s'ka nevojë për mburojë,

Ajo mbijeton, si dielli në kupë qiellore."

Poezia e tij gërshetonte gjuhën e thjeshtë popullore me thellësinë filozofike, duke u bërë e kuptueshme për të gjithë shtresat e shoqërisë.

Dine Hoxha përfaqësonte një urë të rëndësishme mes traditës dhe modernizimit në Shqipëri. Ai u bë i njohur jo vetëm për mendimet e tij të mençura, por edhe për guximin për të folur për të vërtetat e kohës. Në oborrin mbretëror, figura e tij u vlerësua për ndikimin që kishte te njerëzit e thjeshtë, por edhe te intelektualët dhe politikanët.

Vepra "Dine Hoxha një filozof popullor në oborrin mbretëror" hedh dritë mbi një periudhë të artë të mendimit shqiptar dhe mbi figurën e një filozofi që qëndron në themel të identitetit kulturor kombëtar.

Dine Hoxha mbetet një figurë e rëndësishme në historiografinë shqiptare si një mendimtar dhe poet popullor që ndikoi në periudhën e monarkisë shqiptare. Falë punës së autorëve Halil Rama dhe Shaqir Skarra, kujtimi dhe veprat e tij vazhdojnë të ruhen dhe të vlerësohen si pjesë e trashëgimisë sonë kulturore.

Ky libër është një burim i vyer për studiuesit e historisë shqiptare dhe për të gjithë ata që dëshirojnë të mësojnë më shumë për filozofinë popullore dhe rolin e saj në formësimin e një kombi në kohëra të vështira.

Referenca bibliografike:

• Rama, Halil; Skarra, Shaqir; Cami, Sakip (red.). Dine Hoxha një filozof popullor në oborrin mbretëror. Tiranë: Emal, 2008.

ISBN: 9789995605339