Gurju Khatuni
| Gurju Khatun | |
|---|---|
| E ëma | Rusudan of Georgia |
| U lind | Tamar |
Tamar Gurju Khatun ishte një princeshë mbretërore nga dinastia Bagrationi në Gjeorgji, e cila u bë bashkëshortja kryesore e Sulltanatit të Rumit, si gruaja e preferuar e sulltanit Kaykhusraw II. Ata u martuan pas vdekjes së sulltanit Muhamedit II të Khwarazmit në vitin 1237. Pas vdekjes së Kaykhusraw II në vitin 1246, ajo u martua me një njeri të fuqishëm nga Anadoll, Mu'in al-Din Parwana. Tamar Gurju Khatun ishte nëna e sulltanit Kayqubad II dhe një mbrojtëse e ndjeshme e Rumiut.
Titulli i saj Gurju Khatuni do të thotë "Zonjë Gjeorgjiane" në gjuhët turke.
Jeta
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Tamar Gurju Khatun lindi me emrin Tamar (თამარი), një emër biblik i popullarizuar në Mbretërinë e Gjeorgjisë. Ajo u emërua pas gjyshes së saj, "Tamar e Madhe".
Gurju Khatuni ishte e bija e mbretëreshës Rusudan të Gjeorgjisë dhe princit selxhuk Ghias ad-Din, i cili ishte nip i Kilij Arslan II.
Ajo ishte një nga motrat e mbretit David VI të Gjeorgjisë .
Si shumica e gjeorgjianëve, Tamar fillimisht ishte e krishterë ortodokse lindore, por më vonë u konvertua në Islam. Kjo ndodhi pas akuzave të paprovuara nga nëna e saj për një lidhje të fshehtë mes Tamarës dhe kushëririt të saj, David Ulu. Kjo akuzë ndërpreu marrëdhënien e harmonishme të Tamarës me burrin e saj, dhe raportohet se ajo u rrah nga ai dhe u urdhërua të braktisë besimin e saj të mëparshëm. Përjashtimi i Tamarës u lejua të zgjidhte vetë në cilin besim islam do të konvertohej, dhe ajo zgjodhi sufizmin. Emblema e saj, e njohur si shir-u hurshid (Luani dhe Dielli), u përhap më vonë në botën islame, megjithëse origjina e saj daton në kohë shumë më të hershme. Dielli në monedhat selxhuke simbolizonte Tamarën, ndërsa luani përfaqësonte sulltanin. Pas vdekjes së Kaykhusraw në vitin 1246, qeveria e sulltanatit u kap nga Mu'in al-Din Parwana, i cili u martua me Gurju Khatun.
Dihet se Gurju Khatun ka qenë një mbrojtëse e shkencës dhe artit, duke treguar një interes të veçantë për poezinë dhe kulturën sufi. Ajo pati një marrëdhënie miqësore veçanërisht të ngushtë me poetin e famshëm sufi, Rumi. Gjatë kohës së saj, ajo sponsorizoi dhe mbeshteti ndërtimin e varrit të Rumi në qytetin e Konyasë, duke ndihmuar në tërheqjen e vëmendjes dhe promovimin e trashëgimisë së tij kulturore. Ky veprim u bë një shenjë e dallueshme e patronazhit të saj ndaj artit dhe kulturës sufi.
Familja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Gurju Khatun u martua në vitin 1237 me kushëririn e saj selxhuk, Kajkhusraw II, Sulltan i Rumit. Nga ky martesë ata u bene me një djalë:
- Kayqubad II ( rreth 1238-1239 – 1254/1256), Sulltan i Rumit (1249–1254).
Më pas ajo u martua me Mu'in al-Din Parwana, nga kjo martesë ajo pati një djalë tjetër:
- Mehmed Beu, i cili u bë trashëgimtar i Muin al-Din Parwana.