Harriet Tubman

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Harriet Tubman.

Harriet Tubman (lindur Araminta Ross, rreth  Mars 1822 – 10 Mars 1913) ishte një aktiviste dhe aktiviste sociale amerikane. E lindur në skllavëri, Tubman u arratis dhe më pas bëri rreth 13 misione për të shpëtuar rreth 70 skllevër, duke përfshirë familjen dhe miqtë, duke përdorur rrjetin e aktivistëve kundër skllavërisë dhe shtëpitë e sigurta të njohura si Hekurudha e Nëndheshme. Gjatë Luftës Civile Amerikane, ajo shërbeu si skaut dhe spiune e armatosur për Ushtrinë e Unionit. Në vitet e saj të mëvonshme, Tubman ishte një aktiviste në lëvizjen për të drejtën e votës së grave.

E lindur e skllavëruar në kontenë Dorchester, Maryland, Tubman u rrah dhe u fshikullua nga zotërinjtë e saj të ndryshëm kur ishte fëmijë. Në fillim të jetës, ajo pësoi një plagë traumatike në kokë kur një mbikëqyrës i inatosur hodhi një peshë metalike të rëndë duke synuar të godiste një skllave tjetër, por në vend të kësaj e goditi atë. Lëndimi shkaktoi marramendje, dhimbje dhe periudha të hipersomnisë, të cilat ndodhën gjatë gjithë jetës së saj. Pas lëndimit të saj, Tubman filloi të përjetonte vizione të çuditshme dhe ëndrra të gjalla, të cilat ajo ia atribuoi parandjenjave nga Zoti. Këto përvoja, të kombinuara me edukimin e saj metodist, e bënë atë të bëhej me besim fetar.

Në 1849, Tubman u arratis në Filadelfia, vetëm për t'u kthyer në Maryland për të shpëtuar familjen e saj menjëherë pas. Ngadalë, një grup në një kohë, ajo solli me vete të afërm jashtë shtetit dhe përfundimisht udhëhoqi dhjetëra skllevër të tjerë drejt lirisë. Duke udhëtuar natën dhe në fshehtësi ekstreme, Tubman (ose "Moisiu", siç quhej ajo) "nuk humbi kurrë një pasagjer". Pasi u miratua Akti i skllevërve të arratisur i vitit 1850, ajo ndihmoi të arratisurit t'i drejtonte më në veri në Amerikën e Veriut Britanike (Kanada) dhe ndihmoi skllevërit e sapoliruar të gjenin punë. Tubman u takua me John Brown në 1858 dhe e ndihmoi atë të planifikonte dhe të rekrutonte mbështetës për bastisjen e tij të vitit 1859 në Harpers Ferry.

Kur filloi Lufta Civile, Tubman punoi për Ushtrinë e Unionit, fillimisht si kuzhinier dhe infermiere, dhe më pas si skaut dhe spiun i armatosur. Gruaja e parë që drejtoi një ekspeditë të armatosur në luftë, ajo drejtoi bastisjen në Tragetin Combahee, i cili çliroi më shumë se 700 skllevër. Pas luftës, ajo u tërhoq në shtëpinë e familjes në pronën që kishte blerë në vitin 1859 në Auburn, Nju Jork, ku kujdesej për prindërit e saj të moshuar. Ajo ishte aktive në lëvizjen e grave për të votuar derisa sëmundja e goditi dhe ajo duhej të pranohej në një shtëpi për afrikano-amerikanët e moshuar që ajo kishte ndihmuar për të krijuar vite më parë. Ajo u bë një ikonë e guximit dhe lirisë.

Shiko edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]