Hokej mbi akull
 Një lojë hokej mbi akull në divizionin e dytë suedez. | |
| Organi më i lartë qeverisës | IIHF |
|---|---|
| Luajtur së pari | 1875, Montreal, Kebek, Kanada |
| Karakteristika | |
| Anëtarët e ekipit |
|
| Gjini e përzier | Jo |
| Pajisje |
|
| Vendi |
|
| Prezenca | |
| Olimpike |
|
| Paralimpik | Po |
Hokeji mbi akull është një sport ekipor që luhet në patina akulli, zakonisht në një pistë patinazhi në akull me vija dhe shenja specifike për sportin. I përket një familjeje sportesh të quajtur hokej. Dy ekipe kundërshtare përdorin shkopinj të hokejit mbi akull për të kontrolluar, për të avancuar dhe për të qëlluar një puck hokeji prej gome të vullkanizuar në rrjetën e ekipit tjetër. Çdo gol vlen një pikë. Ekipi me rezultatin më të lartë pas një ore kohë loje shpallet fitues; barazimet zgjidhen në kohë shtesë ose në një gjuajtje penalltish. Në një ndeshje zyrtare, secila ekip ka gjashtë patinatorë në akull në të njëjtën kohë, përveç çdo penalltie, përfshirë një portier. Është një lojë me kontakt të plotë dhe një nga sportet ekipore më të kërkuara fizikisht.[1][2]
Sporti modern i hokejit mbi akull u zhvillua në Kanada, më së shumti në Montreal, ku loja e parë në ambiente të mbyllura u luajt më 3 mars 1875. Ai merr ndikim nga shinty që e ka prejardhjen në Skoci, si dhe hokeji në fushë që e ka prejardhjen në Angli.[3] Disa karakteristika të hokejit mbi akull, të tilla si gjatësia e pistës së akullit dhe përdorimi i një hokeji, janë ruajtur deri më sot. Ligat amatore të hokejit mbi akull filluan në vitet 1880, dhe hokeji profesional mbi akull e ka origjinën rreth vitit 1900. Kupa Stanley, emblematike e supremacisë së klubeve të hokejit mbi akull, u porosit fillimisht në vitin 1892 si "Dominion Hockey Challenge Cup" dhe u dha për herë të parë në vitin 1893 për të njohur kampionin amator kanadez dhe më vonë u bë trofeu i kampionatit të Ligës Kombëtare të Hokejit (NHL). Në fillim të viteve 1900, rregullat kanadeze u miratuan nga Ligue Internationale de Hockey sur Glace, në Paris, Francë, pararendësja e Federatës Ndërkombëtare të Hokejit mbi Akull (IIHF). Sporti u luajt për herë të parë në Lojërat Olimpike gjatë Lojërave Olimpike Verore 1920—sot është një shtyllë kryesore në Lojërat Olimpike Dimërore. Në vitin 1994, hokeji mbi akull u njoh zyrtarisht si sporti dimëror kombëtar i Kanadasë.[4]
Ndërsa femrat luanin edhe gjatë viteve të hershme formuese të lojës, vetëm kur organizatorët filluan ta hiqnin zyrtarisht kontrollin e trupit nga hokeji mbi akull për femra duke filluar nga mesi i viteve 1980, kjo filloi të fitonte popullaritet më të madh, i cili deri atëherë ishte përhapur në Evropë dhe në një sërë vendesh të tjera. Kampionati Botëror i Hokejit mbi Akull për Femra u mbajt në vitin 1990 dhe loja e femrave u fut në Lojërat Olimpike në vitin 1998.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Cox, M. H.; Miles, D. S.; Verde, T. J.; Rhodes, E. C. (1995). "Applied Physiology of Ice Hockey" (PDF). Sports Med. (në anglisht). 19 (3): 184–201. doi:10.2165/00007256-199519030-00004. ISSN 0112-1642. PMID 7784758. S2CID 26998630. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 9 janar 2023. Marrë më 9 janar 2023.
- ^ Dillman, Charles J.; Stockholm, Alan J.; Greer, Nancy (1984). "Movement of ice hockey players". Isbs – Conference Proceedings Archive (në anglisht). ISBS.
- ^ "Scots skate on thin ice with hockey claim". The Scotsman (në anglisht). 31 janar 2009. Marrë më 31 dhjetor 2024.
- ^ "National Sports of Canada Act, S.C. 1994, c. 16". Government of Canada, Justice Laws (në anglisht). 31 dhjetor 2002. Arkivuar nga origjinali më 6 nëntor 2021.