Instituti i Gjeografisë Vakhushti Bagrationi

Instituti i Gjeografisë Vakhushti Bagrationi është një institucion kërkimor shkencor në Gjeorgji. U themelua në vitin 1933, bazuar në Fakultetin e Gjeografisë të Universitetit Shtetëror të Tbilisit në Tbilisi. Një numër përpjekjesh për të krijuar institucione gjeografike në Gjeorgji janë ndërmarrë më herët, dhe akademiku Aleksander Javakhishvili ishte iniciatori dhe frymëzuesi i këtij aktiviteti. Në vitin e parë të themelimit, instituti botoi 13 punime me 50 harta tematike të ndryshme.Në vitin 1941, u krijua Akademia Gjeorgjiane e Shkencave, dhe në vitin 1945, instituti i Gjeografisë u bashkua me akademinë dhe u riemërua sipas shkencëtarit gjeorgjian Vakhushti Bagrationi. Në fillim, instituti ishte i përqendruar kryesisht në kërkimet fiziko-gjeografike dhe ekonomiko-gjeografike të rajoneve administrative të ndryshme në Gjeorgji dhe krijimin e hartave përkatëse. Gjatë kësaj periudhe, u studiuan karakteristikat kryesore të klimës gjeorgjiane.Në vitin 2010, instituti u integrua në Universitetin Shtetëror të Tbilisit (TSU). Instituti i Gjeografisë Vakhushti Bagrationi vazhdon të luajë një rol të rëndësishëm në kërkime gjeografike në Gjeorgji dhe kontribuon në zhvillimin e njohurive gjeografike në vend.

Nën drejtimin e Institutit të Gjeografisë Vakhushti Bagrationi, u përpiluan dhe u botuan një varg atlasesh të shkëlqyera. Në mes tyre, dallohen "Atlasi i SSR-së Gjeorgjisë" (1964), që shpalosi bukurinë e territorit gjeorgjian, "Resortet dhe burimet turistike të SSR-së së Gjeorgjisë" (1989), që frymëzoi dëshirën për të eksploruar vendin, si dhe "Atlasi Arsimor-Gjeografik i Gjeorgjisë" (1992), që ndihmoi në edukimin dhe ngritjen e vetëdijes gjeografike të gjeneratave të reja.Në vitin 1997, u botua "Atlasi i Vakhushti Bagrationi", një përkujtim i përsosur për shkencëtarin e shquar gjeorgjian. Kjo krijimtari e lavdërueshme u pasua nga një numër i madh punimesh shkencore, monografish dhe hartash tematike për shkollat e mesme dhe të larta, duke kontribuar në ngritjen e njohurive dhe interesit për gjeografinë.Në vitin 2018, Institutit i Gjeografisë Vakhushti Bagrationi iu dha nderi të prezantojë "Atlasi Kombëtar i Gjeorgjisë" në Panairin e Librit në Frankfurt. Gjeorgjia si vend ishte i nderuar për të qenë përfaqësuar në këtë ngjarje të rëndësishme. Në vazhdim, më 10 nëntor 2023, Akademia Kombëtare e Shkencave e Gjeorgjisë vlerësoi kontributin e shkëlqyeshëm të institutit duke i dhënë "Atlasit Kombëtar të Gjeorgjisë" Çmimin Kombëtar Vakhushti Bagrationi, duke e nderuar në mënyrë të veçantë me Diplomën Laureate.Këto arritje të lavdishme tregojnë përkushtimin e Institutit të Gjeografisë Vakhushti Bagrationi në promovimin e njohurive gjeografike, kulturës dhe historisë së Gjeorgjisë, duke ndihmuar në rritjen e vetëdijes kombëtare dhe ndërkombëtare për pasurinë e vendit dhe trashëgiminë e tij të shkëlqyeshme.

Në periudha të ndryshme, Instituti i Gjeografisë Vakhushti Bagrationi ishte drejtor nga: Alexander Javakhishvili (1945–62), Feofan Davitaia (1962–79), Alexander Aslanikashvili (1980–81), Tamaz Kiknadze (1982–1991), Roman Kverenchkhiladze (1991), Zurab Tatashidze (1993–2005), Ramin Gobejishvili (2005–07), Nana Bolashvili (2007-tani).

Struktura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Instituti i Gjeografisë Vakhushti Bagrationi përfshinte Departamentin e Gjeomorfologji-Gjeoekologjisë, Departamentin e Hidrologjisë dhe Klimatologjisë, Departamentin e Gjeografisë Fizike,Departamentin e Gjeografisë Sociale dhe Hartografisë dhe Laboratorin GIS.

Departamenti i Gjeomorfologjisë i Institutit të Gjeografisë Vakhushti Bagrationi u themelua në vitin 1953 dhe ka pasur një histori të gjatë dhe të rëndësishme në fushën e gjeografisë fizike në Gjeorgji. Ai ka kaluar disa ndryshime emërtime gjatë kohës, duke pasur emrat Departamenti i Gjeomorfologjisë në periudhat 1956-1980 dhe 1992-2006, Departamenti i Gjeomorfologjisë dhe Paleogjeografisë gjatë viteve 1980-1992, dhe nga viti 2006 quhet Departamenti i Gjeomorfologjisë-Gjeoekologjisë.Në Departamentin e Gjeomorfologjisë kanë punuar dhe kanë dhënë kontribut të rëndësishëm në fushën e gjeografisë fizike disa personalitete të njohura si Levan Maruashvili, David Tsereteli, Shalva Kipiani, Nikoloz Astakhov, Giorgi Changashvili, Zurab Tatashidze, Demur Tabidze, Igor Bondirev, Ramin Gobejishvili dhe shumë të tjerë. Levan Maruashvili ka qenë drejtori i departamentit në periudhën 1956-1992 dhe ka pasur një ndikim të madh në zhvillimin e gjeomorfologjisë në Gjeorgji.Departamenti i Gjeomorfologjisë ka luajtur një rol të rëndësishëm në kërkimin dhe studimin e formave të relievit, proceseve gjeomorfologjike dhe paleogjeografisë në Gjeorgji. Kontributi i tij në fushën e gjeografisë fizike ka ndihmuar në kuptimin e formimit të peisazheve dhe tërësisht ka pasur impakt në zhvillimin e njohurive gjeografike në vend.

Departamenti i Hidrologjisë dhe Klimatologjisë i Institutit të Gjeografisë Vakhushti Bagrationi u krijua në vitin 1958 dhe ka pasur një rol të rëndësishëm në studimin e ujërave dhe klimës në Gjeorgji. Në fillim, departamenti drejtohej nga profesori Lev Vladimirov deri në vitin 1980. Në vitin 1980, departamenti u nda në dy departamente të veçanta, ato të hidrologjisë dhe klimatologjisë, për të theksuar specializimet e tyre të ndryshme.Megjithatë, në vitin 2006, si rezultat i riorganizimit të Institutit të Gjeografisë, u krijua "Departamenti i Burimeve Natyrore, Planifikimit të Peizazhit dhe Ekspertizës", duke kombinuar disa departamente ekzistuese, duke përfshirë edhe departamentin e hidrologjisë dhe klimatologjisë. Kjo organizim zgjati vetëm për tre vjet.Në tetorin e vitit 2009, Departamenti i Hidrologjisë dhe Klimatologjisë u restaurua, duke u rikthyer në formën e tij të mëparshme. Departamenti kishte një ekip të përzier të shkencëtarëve të njohur si Feofan Davitaia, Lev Vladimirov, Mitrofane Kordzakhia, Givi Gigineishvili, Vladimer Gvakharia, Ilia Apkhazava, Sandro Javakhishvili, Nana Bokhishvili dhe shumë të tjerë. Kontributi i tyre në fushën e hidrologjisë dhe klimatologjisë ka ndihmuar në kuptimin dhe monitorimin e burimeve ujore, klimës dhe ndryshimeve të saj në Gjeorgji.Departamenti i Hidrologjisë dhe Klimatologjisë vazhdon të luajë një rol të rëndësishëm në studimin dhe monitorimin e resurseve ujore dhe klimës në Gjeorgji, duke sjellë njohuri të rëndësishme për zhvillimin e politikave dhe praktikave të menaxhimit të këtyre burimeve të çmuara natyrore.

Fjala "Gjeografia Fizike" përdoret për të përshkruar fushën e gjeografisë që përqendrohet në studimin e proceseve natyrore dhe karakteristikave fizike të mjedisit gjeografik. Departamenti i Gjeografisë Fizike i Institutit të Gjeografisë Vakhushti Bagrationi në Gjeorgji ka një histori të gjatë dhe ka kaluar disa ndryshime organizative në vitet e tij.Në fillim, departamenti u formua si Grupi i Shkencave të Peizazhit dhe ishte nën drejtimin e David Tseretelit deri në vitin 1962. Pas tij, David Ukleba mori drejtimin deri në vitin 1973. Më pas, në vitin 1981, departamenti u reformua dhe u quajt Laboratori i Shkencave të Peizazhit, dhe më vonë, në të njëjtën vit, u kthye në Departamentin e Gjeografisë Fizike.Qëllimi kryesor i këtij departamenti ishte hetimi i komplekseve natyrore-territoriale të mjedisit gjeografik, të cilat quhen edhe peizazhe. Ky departament kishte përgjegjësi për identifikimin e rregullarisë së formimit, strukturës, zhvillimit dhe shpërndarjes së peizazheve. Kërkimet komplekse fiziko-gjeografike ishin gjithmonë një pjesë e rëndësishme e veprimtarisë shkencore të Institutit të Gjeografisë.Në periudhat e ndryshme, Departamenti i Gjeografisë Fizike u drejtua nga persona të ndryshëm, si David Ukleba, Zurab Seperteladze, Koba Kharadze, Nana Sulkhanishvili, Igor Bondirev, Giorgi Lominadze dhe shumë të tjerë. Këta shkencëtarë kanë dhënë kontribut të rëndësishëm në studimin e peizazheve dhe proceseve fizike të mjedisit gjeografik në Gjeorgji.

Departamenti i Gjeografisë Sociale është një nga departamentet e vjetra të Institutit të Gjeografisë Vakhushti Bagrationi në Gjeorgji. Fillimisht u krijua si Departamenti i Gjeografisë Ekonomike Rajonale dhe më pas u quajt Departamenti i Gjeografisë Ekonomike në vitin 1945, në momentin e hyrjes së Institutit të Gjeografisë në sistemin e Akademisë së Shkencave të Gjeorgjisë.Në fillim, Departamenti i Gjeografisë Ekonomike drejtohej nga personalitete si Nadim Nizharadze, Giorgi Gekhtman, Luarsab Karbelashvili. Megjithatë, nga viti 1953 për një periudhë 25-vjeçare, departamenti u drejtua nga Giorgi Gvelesiani. Laboratori i Gjeografisë Rajonale u krijua nga Roman Kverenchkhiladze dhe u përqendrua në studimin e rajoneve gjeografike të veçanta.Departamenti i Gjeografisë Sociale kishte përgjegjësi të veçanta, si hetimi i popullsisë dhe qyteteve. Këto hetime u kryen nën mbikëqyrjen e Vakhtang Jaoshvilit. Në vitin 1977, me iniciativën e Emil Kobakhidze, u krijua një grup tematik i quajtur Gjeografia e Rekreacionit, i cili fokusohet në studimin e zonave të përdorura për rekreacion.Departamenti i Gjeografisë Sociale ka luajtur një rol të rëndësishëm në zhvillimin e njohurive gjeografike, veçanërisht në fushën e gjeografisë ekonomike dhe sociale në kontekstin rajonal dhe urban të Gjeorgjisë. Kërkimet e këtij departamenti kanë kontribuar në kuptimin e proceseve sociale, ekonomike dhe të zhvillimit të qytetërimin në vend.

Departamenti i Hartografisë dhe Laboratori GIS kanë qenë pjesë e aktiviteteve kërkimore-shkencore të Institutit të Gjeografisë Vakhushti Bagrationi në Gjeorgji. Këto departamente kanë luajtur një rol të rëndësishëm në hartimin dhe përpunimin e të dhënave gjeografike.Në procesin e zhvillimit të lëndës së hartografisë, janë hartuar 72 harta të veçanta të shkallëve të ndryshme për Gjeorgjinë perëndimore dhe rajonin e Adjares. Kjo punë ka kontribuar në krijimin e një bazë të fortë hartografike për vendin. Manuali i Hartografisë u botua në gjuhën gjeorgjiane nga Sergi Tskhakaia.Gjatë vitit 1945 deri në vitin 1949, u studiua trashëgimia hartografike e Aleksandër Aslanikashvilit, duke përfshirë veprat "Çështje të teorisë së përgjithshme" dhe "Metakartografia" (1968, 1974). Puna e departamentit ka kontribuar gjithashtu në krijimin e disa atlasëve të rëndësishëm, si "Atlasi i SSR-së Gjeorgjisë" (1964), "Atlasi Kombëtar i Kubës" (1970), "Atlasi Turistik i Kaukazit" (1989), "Studimi - Gjeografik Atlasi i Gjeorgjisë" (1992), dhe "Atlasi i Vakhushti Bagrationi" (1997).Në periudhat e ndryshme, Departamenti i Hartografisë ka qenë nën drejtimin e personaliteteve të tilla si Sergi Tskhakaia, Alexander Aslanikashvili, Rostom Chekurishvili, Ioseb Kartvelishvili, dhe Jansug Kekelia. Këta drejtues kanë kontribuar në zhvillimin e hartografisë dhe përpunimin e të dhënave gjeografike në Gjeorgji.

Linqe te jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Jaoshvili V., Bolashvili N., Vashakidze, Ts., Encyclopedia GEORGIA : A-Gildia (1997). Vol. 1. Tbilisi, pp. 624

http://science.org.ge/old/Documents/saqarvelos%20mecnierebata%20akademia%20eng.pdf