Instituti i Lartë Pedagogjik "Aleksandër Xhuvani"
Instituti i Lartë Pedagogjik "Aleksandër Xhuvani"
Instituti i Lartë Pedagogjik "Aleksandër Xhuvani"[1] ishte një institucion i lartë arsimor shqiptar, i cili luante një rol të rëndësishëm në përgatitjen e mësuesve për shkollat 8-vjeçare dhe të mesme në Shqipëri. Ky institut u themelua në vitin 1971 në qytetin e Elbasanit, duke vazhduar traditën arsimore të këtij qyteti me një historik të gjatë në fushën e edukimit.
Para vitit 1971, në Elbasan ekzistonte një degë e Institutit të Lartë Pedagogjik pa shkëputje nga puna, që shërbente për formimin e mësuesve të ardhshëm. Me rritjen e kërkesës për arsimim të lartë pedagogjik dhe për të plotësuar nevojat e sistemit arsimor shqiptar, u vendos krijimi i një institucioni të dedikuar, i cili mori emrin "Aleksandër Xhuvani", në nder të gjuhëtarit të shquar shqiptar.
Në fillimet e tij, deri në vitin 1981, Instituti i Lartë Pedagogjik "Aleksandër Xhuvani" ofronte dy programe kryesore studimi: dega e Gjuhë-Letërsisë dhe dega e Matematikë-Fizikës. Përveç këtyre, pranë institutit ekzistonin dhe degë të tjera të inxhinierisë dhe të ekonomisë, të cilat ishin filialë të Universitetit të Tiranës dhe ofronin studime pa shkëputje nga puna.
Në vitin 1981, me synimin për të përgatitur mësues me arsim të lartë për klasat V-VIII të shkollës 8-vjeçare, u hap një degë e re. Kjo iniciativë erdhi si përgjigje ndaj nevojës për mësues të kualifikuar që do të shërbenin në arsimin fillor dhe të mesëm të ulët. Në vitin 1982, kohëzgjatja e studimeve në institut u shty nga tre në katër vjet, për të ofruar një program më të plotë dhe të thelluar të arsimimit.
Instituti i Lartë Pedagogjik "Aleksandër Xhuvani" operonte me pesë departamente kryesore, që mbulojnë fusha të ndryshme të studimit dhe kërkimit:
1. Departamenti i Gjuhë-Letërsisë - Përqendrohet në studimet e gjuhës shqipe, letërsisë dhe kulturës kombëtare, duke përgatitur mësues për arsimin e mesëm.
2. Departamenti i Matematikës dhe Fizikës - Synonte formimin e mësuesve me një bazë të fortë teorike dhe praktike në matematikë dhe shkencat natyrore.
3. Departamenti i Biologjisë dhe Kimisë - Ofronte programe që përgatitin mësues për disiplinat e shkencave të natyrës, si biologjia dhe kimia.
4. Departamenti i Pedagogjisë dhe Psikologjisë - Mbështeste formimin pedagogjik dhe psikologjik të mësuesve, duke ofruar trajnime dhe kurse për metodat e mësimdhënies dhe menaxhimin e klasës.
5. Departamenti i Lëndëve të Përgjithshme - Përgjigjej për ofrimin e kurseve në lëndë të ndryshme, të nevojshme për një formim të plotë akademik të studentëve.
Instituti i Lartë Pedagogjik "Aleksandër Xhuvani" ka luajtur një rol të rëndësishëm në zhvillimin e arsimit shqiptar, duke përgatitur mësues të kualifikuar për shkollat fillore dhe të mesme në mbarë vendin. Ky institucion ka qenë një qendër e rëndësishme e kërkimit shkencor dhe pedagogjik, duke kontribuar në përmirësimin e cilësisë së arsimit në Shqipëri.