John Ruskin

John Ruskin

John Ruskin (8 shkurt 1819 – 20 janar 1900) ishte një polimatist anglez, një shkrimtar, profesor, historian arti, kritik arti, hartues dhe filantrop i epokës viktoriane . Ai shkroi për tema të ndryshme si arti, arkitektura, ekonomia politike, arsimi, muzeologjia, gjeologjia, botanika, ornitologjia, letërsia, historia dhe miti.

Biografia

John Ruskin u lind më 8 shkurt 1819 në Londër, dhe u rrit në një familje të pasur, ku prindërit e tij, John James Ruskin dhe Margaret Cox, i siguruan një edukim të gjerë dhe i ushqyen dashurinë për artin dhe letërsinë. Babai i tij ishte një tregtar vere dhe koleksionist arti, i cili e inkurajoi të vizitonte muzetë dhe të studionte veprat e mjeshtërve të mëdhenj, gjë që ndikoi në formimin e tij si kritik arti.

Ruskin u arsimua fillimisht në shtëpi dhe më pas në Universitetin e Oksfordit, ku studioi për letërsi dhe shkenca natyrore. Ai u bë i njohur që në rininë e tij për librin Modern Painters (1843–1860), një vepër në pesë vëllime ku mbrojti talentin e piktorit J. M. W. Turner dhe hodhi themelet e teorisë së tij estetike, duke theksuar rëndësinë e vëzhgimit të natyrës dhe të vërtetës artistike. Kjo vepër e vendosi atë si një nga kritikët më të mëdhenj të artit në epokën viktoriane.

Përveç kritikës së artit, Ruskin ishte një mbrojtës i arkitekturës gotike dhe artizanatit tradicional, siç u shpreh në librin The Stones of Venice (1851–1853), ku argumentoi se arkitektura reflekton moralin dhe shpirtin e një shoqërie. Ai mbështeste konceptin e "punës së ndershme" dhe e kundërshtonte industrializimin dhe prodhimin masiv, të cilat, sipas tij, e çonin njeriun drejt degradimit shpirtëror dhe shoqëror.

Në vitet më vonë, Ruskin u përqendrua më shumë në çështjet sociale dhe ekonomike. Në veprën Unto This Last (1860), ai kritikoi kapitalizmin dhe promovoi një ekonomi më humane, ku puna e njeriut duhet të vlerësohej mbi fitimin material. Idetë e tij influencuan figura të tilla si Mahatma Gandhi dhe lëvizjet e mëvonshme për reformën sociale.

Jeta personale e Ruskinit ishte shpesh e trazuar. Martesa e tij me Effie Gray përfundoi në anulim pas disa vitesh, dhe ai përjetoi periudha të gjata depresioni. Në vitet e fundit të jetës, ai u tërhoq në shtëpinë e tij në Brantwood, pranë liqeneve angleze, ku vazhdoi të shkruante dhe të pikturonte derisa shëndeti i tij u përkeqësua. Ai vdiq më 20 janar 1900, duke lënë pas një trashëgimi të madhe intelektuale që vazhdon të ndikojë në art, arkitekturë dhe filozofi sociale edhe sot.

Publikime

• Poems (written 1835–46; collected 1850) (Works 2)
• The Poetry of Architecture (serialised The Architectural Magazine 1837–38; authorised book, 1893) (Works 1)
• Letters to a College Friend (written 1840–45; published 1894) (Works 1)
• The King of the Golden River, or the Black Brothers. A Legend of Stiria (written 1841; published 1850) (Works 1)
• Modern Painters (5 vols.) (1843–60) (Works 3–7)
  • Vol. I (1843) (Parts I and II) Of General Principles and of Truth (Works 3)
  • Vol. II (1846) (Part III) Of the Imaginative and Theoretic Faculties (Works 4)
  • Vol. III (1856) (Part IV) Of Many Things (Works 5)
  • Vol. IV (1856) (Part V) Mountain Beauty (Works 6)
  • Vol. V (1860) (Part VI) Of Leaf Beauty (Part VII) Of Cloud Beauty (Part VIII) Of Ideas of Relation (1) Of Invention Formal (Part IX) Of Ideas of Relation (2) Of Invention Spiritual (Works 7)
• The Seven Lamps of Architecture (1849) (Works 8)
• The Stones of Venice (3 vols) (1851–53)
  • Vol. I. The Foundations (1851) (Works 9)
  • Vol. II. The Sea–Stories (1853) (Works 10) – containing the chapter "The Nature of Gothic"
  • Vol. III. The Fall (1853) (Works 11)
• Notes on the Construction of Sheepfolds (1851) (Works 12)
• Pre-Raphaelitism (1851) (Works 12)
• Letters to the Times on the Pre-Raphaelite Artists (1851, 1854) (Works 12)
• Lectures on Architecture and Painting (Edinburgh, 1853) (1854) (Works 12)
• Academy Notes (Annual Reviews of the June Royal Academy Exhibitions) (1855–1859, 1875) (Works 14)
• The Harbours of England (1856) (Works 13)
• The Elements of Drawing, in Three Letters to Beginners (1857) (Works 15)
• 'A Joy Forever' and Its Price in the Market: being the substance (with additions) of two lectures on The Political Economy of Art (1857, 1880) (Works 16)
• The Two Paths: being Lectures on Art, and Its Application to Decoration and Manufacture, Delivered in 1858–9 (1859) (Works 16)
• The Elements of Perspective, Arranged for the Use of Schools and Intended to be Read in Connection with the First Three Books of Euclid (1859) (Works 15)
• Unto This Last: Four Essays on the First Principles of Political Economy (serialised Cornhill Magazine 1860, book 1862) (Works 17)
• Munera Pulveris: Six Essays on the Elements of Political Economy (serialised Fraser's Magazine 1862–63, book 1872) (Works 17)
• The Cestus of Aglaia (serialised Art Journal 1864-64, incorporated (revised) in On the Old Road (1882) (Works 19)
• Sesame and Lilies: Two Lectures delivered at Manchester in 1864 (1865) (i.e., "Of Queen’s Gardens" and "Of King’s Treasuries" to which was added, in a later edition of 1871, "The Mystery of Life and Its Arts") (Works 18)
• The Ethics of the Dust: Ten Lectures to Little Housewives on the Elements of Crystallisation (1866) (Works 18)
• The Crown of Wild Olive: Three Lectures on Work, Traffic and War (1866) (to a later edition was added a fourth lecture (delivered 1869), called "The Future of England") (1866) (Works 18)
• Time and Tide, by Weare and Tyne: Twenty-five Letters to a Working Man of Sunderland on the Laws of Work (1867) (Works 17)
• The Queen of the Air: A Study of the Greek Myths of Cloud and Storm (1869) (Works 19)
• Lectures on Art, Delivered before the University of Oxford in Hilary term, 1870 (Works 20)
• Aratra Pentelici: Six Lectures on the Elements of Sculpture Given before the University of Oxford in Michaelmas term, 1870 (1872) (Works 20)
• Lectures on Landscape, Delivered at Oxford in [Lent term| Lent Term], 1871 (1898) ("Works" 22)
• Fors Clavigera: Letters to the Workmen and Labourers of Great Britain (1871–1884) ("Works" 27–29) (originally collected in 8 vols., vols. 1–7 covering annually 1871–1877, and vol. 8, Letters 85–96, covering 1878–84)
  • Volume I. Letters 1–36 (1871–73) ("Works" 27)
  • Volume II. Letters 37–72 (1874–76) ("Works" 28)
  • Volume III. Letters 73–96 (1877–84) ("Works" 29)
• The Eagle's Nest: Ten Lectures on the Relation of Natural science to Art, Given before the University of Oxford in Lent term, 1872 (1872) (Works 22)
• Ariadne Florentina': Six Lectures on Wood and Metal Engraving, with Appendix, Given before the University of Oxford, in Michaelmas Term, 1872 (1876) (Works 22)
• Love's Meinie: Lectures on Greek and English Birds (1873–1881) (Works 25)
• Val d’Arno: Ten Lectures on the Tuscan Art, directly antecedent to the Florentine Year of Victories, given before the University of Oxford in Michaelmas Term, 1873 (1874) (Works 23)
• The Aesthetic and Mathematic School of Art in Florence: Lectures Given before the University of Oxford in Michaelmas Term, 1874 (first published 1906) (Works 23)

Galeria

• 
  Lion's profile
• 
  View of Amalfi
• 
  Self Portrait with Blue Neckcloth
• 
  River Seine and its Islands
• 
  Falls of Schaffhausen
• 
  Rocks in Unrest
• 
  Fribourg Suisse
• 
  Zermatt
• 
  Naples
• 
  Sunset seen from Goldau (after J. M. W. Turner)
• 
  Aiguille de Blaitière
• 
  Lauffenbourg

Shih edhe

• Ruskin College