Katedralja Sioni në Tbilisi

Katedralja Sioni në Tbilisi
Katedralja Sioni në Tbilisi
Informacion i përgjithshëm
Technical details
Material	Brick
	Stampa:Infobox designation list

Katedralja Sioni në Tbilisi
Katedralja Sioni në Tbilisi
Informacion i përgjithshëm
Technical details
Material	Brick, Stone
	Stampa:Infobox designation list

Katedralja Sioni e Fjetjes është një ndër tërheqjet kryesore të Tbilisit, kryeqytetit të Gjeorgjisë. Emri i saj, i cili sheh origjinën në malin e Shenjtë të Sionit në Jerusalem, rrëfen historinë dhe trashëgiminë mesjetare gjeorgjiane. Në mënyrë stilistike dhe arkitektonike, kjo katedrale ortodokse është një gjysmë e madhe e qytetit, duke treguar një bukuri dhe një thellësi të veçantë. Kjo pjese e rëndësishme e trashëgimisë kulturore dhe fetare të vendit është një vend i shenjtë për besimtarët dhe një pikë referimi e rëndësishme për turistët që vizitojnë Tbilisin.

Katedralja Sioni e Tbilisit është një histori e gjatë e rezistencës dhe rindërtimit, duke treguar krenarinë dhe vendosmërinë e popullit gjeorgjian për të ruajtur trashëgiminë e tyre kulturore dhe fetare. Përballë argjinaturës së lumit Kura, kjo ndërtesë e shenjtë shtron bukurinë dhe frymën e shekujve të kaluar. Me origjinën e saj që daton në shekujt e hershëm dhe me rindërtimet dhe ndryshimet e vazhdueshme që ka pësuar, Katedralja Sioni sjell bashkë fragmete të historisë dhe arkitekturës së Gjeorgjisë. Edhe pse nuk zë më pozitën kryesore, ajo mbetet një simbol i fuqishëm i besimit dhe trashëgimisë së gjeorgjianëve. Çdo gur i saj rrëfen një histori, ndërsa çdo qirinj i saj përcjell një urtësi të lashtë.

Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Historia e Katedrales Sioni është e pasur me legjenda dhe ngjarje të rëndësishme që tregojnë për rëndësinë kulturore dhe fetare të kësaj ndërtese. Nisja e ndërtimit të kishës origjinale nga mbreti Vakhtang Gorgasali dhe përfundimi i strukturës së re nga Guarami dhe pastaj nga Adarnase, tregon përkushtimin e udhëheqësve të hershëm gjeorgjianë ndaj kësaj kishe të shenjtë. Legjendat për varrimin e princave në katedralë shtojnë misterin dhe vlerën historike të vendit.Shkatërrimi i kishës nga arabët dhe rindërtimi i saj më pas, tregon vazhdimësinë dhe rezistencën e popullit gjeorgjian ndaj pushtuesve të huaj dhe vullnetin e tyre për të ruajtur trashëgiminë e tyre. Kjo rrugë e vazhdueshme e rindërtimit dhe forcimit të katedrales shënon një udhëkryq të ngjarjeve historike dhe kuptimi i thellë i rëndësisë së kësaj ndërtese për popullin gjeorgjian. Çdo gurë i saj është një pjesë e rrëfimit të lashtë të kësaj historie të lavdishme.

Historia turbulente e Katedrales Sioni tregon për sfidat dhe shkatërrimet që ka pësuar nëpër shekuj, por gjithashtu për vullnetin dhe përpjekjet për ta rindërtuar dhe mbrojtur atë. Rindërtimi nga Mbreti David Ndërtuesi në vitin 1112 përfshin një periudhë thelbësore për strukturën aktuale të katedrales. Shkatërrimi i kupolës në 1226 dhe riparimet e mëvonshme nga udhëheqësit e ndryshëm, si Mbreti Aleksandër I, tregojnë për rëndësinë kulturore dhe fetare që ka pasur kjo ndërtesë.Pushtimet e Timurit në 1386 dhe persianëve në 1522 dhe në shekullin e 17-të, kanë sjellë dëmtime të mëdha në katedralë, por historikisht ata janë përpjekur të riparojnë dhe të ruajnë trashëgiminë historike. Kjo vazhdueshmëri e rindërtimit dhe riparimeve është simbol i rezistencës dhe vullnetit të popullit gjeorgjian për të mbrojtur dhe ruajtur identitetin e tyre fetar dhe kulturor nëpër shekuj. Katedralja Sioni vazhdon të jetë një simbol i fortë i historisë dhe trashëgimisë së Gjeorgjisë.

Historia e rindërtimit dhe riparimeve të Katedrales Sioni vazhdon të jetë e pasur me sfida dhe përpjekje për ruajtjen e trashëgimisë historike. Restaurimi nga Mitropoliti Elise Saginashvili në vitin 1657, ku u shtua kapela jugore, pikturat dhe dekorimet, tregon angazhimin për pasurimin dhe përforcimin e strukturës së katedrales. Megjithatë, shkatërrimi nga tërmeti në vitin 1668 dëmtoi përsëri ndërtesën.Restaurimi i kupolës dhe pllakave prej guri të mureve nga regjenti Vakhtang në 1710 tregojnë për përpjekjet për ta rindërtuar katedralen pas katastrofave natyrore. Fytyra aktuale e kishës me tufë daton nga kjo periudhë e rindërtimit. Pushtimi i Persianëve në vitin 1795 sjell një tjetër episod të shkatërrimeve dhe sfidave që ka pësuar katedralja.Përseverimi dhe vullneti për të rindërtuar dhe ruajtur Katedralen Sioni gjatë periudhave të turbullta tregojnë për rëndësinë kulturore dhe fetare të kësaj ndërtese për popullin gjeorgjian. Trashëgimia historike e katedrales reflekton një histori të pasur dhe një frymë vazhdimësie në mbrojtjen e identitetit dhe kulturës së tyre nëpër shekuj.

Në vitet 1850-1860,Katedralja mori një pamje të re, kur Knyaz Grigory Gagarin,një artist rus dhe gjenerali,krijoi një seri muralesh interesante.Megjithatë, disa afreske mesjetare u shkatërruan në proces.Në vitet 1980,artisti gjeorgjian Levan Tsutskiridze ekzekutoi një pjesë të muraleve në murin perëndimor.

Ikonostasi prej guri i vitit 1850, i dizajnuar nga G. Gagarin, është një veprë e rëndësishme që zëvendësoi ikonostasin prej druri të djegur gjatë pushtimit Persian në 1795. Kryqi i nderuar i Rrushit në të majtë të altarit, i farkëtuar nga Shën Nino, është një simbol i rëndësishëm i besimit dhe historisë së krishterimit në Kaukaz. Reliku i dhuruar nga Mbreti Vakhtang III në fillim të shekullit të 14-të tregon një trashëgimi të rëndësishme të besimit në këtë rajon.

Manifesti perandorak rus i aneksimin e Gjeorgjisë u botua për herë të parë në Katedralen Sioni më 12 prill 1802.Komandanti i përgjithshëm rus në Gjeorgji, gjenerali Karl von Knorring, mblodhi fisnikët gjeorgjian në katedralen dhe i detyroi ata të bënin një betim për kurorën Perandorake Ruse.Fisnikët që refuzuan u arrestuan, ndërsa katedralja u rrethua nga trupat ruse.Ishte një ngjarje e rëndësishme për historinë e Gjeorgjisë dhe për raportet me Imperatorërinë Ruse në atë periudhë.

Katedralja Sioni mbeti funksionale gjatë kohës sovjetike dhe u rinovua pjesërisht midis 1980 dhe 1983.

Arkitekturë[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Katedralja Sioni është një shembull i bukur i arkitekturës mesjetare të kishës gjeorgjiane. Dizajni i saj i veçantë me kryq në katror dhe absida poligonale e bën atë të dallohet nga katedraljet e tjera të kohës së saj. Kupola e saj e mbështetur në shtyllat e shumta tregon një dizajn të avancuar për kohën kur është ndërtuar. Fasadat e saj të thjeshta tregojnë një formë të rafinuar të arkitekturës gjeorgjiane të kohës së mesme. Gdhendjet e detajuara në fasada dhe dritaret e zbukuruara me korniza tregojnë punën e kujdesshme dhe detajet e përkujdesura të ndërtimit të kësaj katedrale të shenjtë.

Kambanoret[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në veri të katedrales, brenda oborrit,ndodhet një kambanore trekatëshe e pavarur që daton nga rindërtimi i vitit 1425 nga Mbreti Aleksandër I.E shkatërruar kryesisht nga shahu pers Agha Mohammad Khan Qajar në 1795,ajo u rivendos në gjendjen e saj aktuale në 1939.

Përtej rrugës qëndron një tjetër kambanore trekatëshe; një nga shembujt më të hershëm të arkitekturës neoklasike ruse në rajon.E përfunduar në 1812, kulla e këmbanave u vu në punë nën drejtimin e Pavel Tsitsianov duke përdorur paratë e dhëna në njohjen e pushtimit të Ganjës nga Perandoria Ruse.

Muralet,të pikturuara nga G. Gagarin,dhe ikonostasi, gjithashtu i projektuar prej tij në vitet 1950-1960,ndryshonin nga tradita tradicionale gjeorgjiane.

Varrimet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Katedralja Sioni shërben si vendvarrimi për disa besimtarë të shquar kishtarë,duke përfshirë Patriarkët Katolikë të Gjeorgjisë të shekullit të 20-të dhe figurën ekonomike dhe politike Giorgi Maisashvili:

Kyrioni II ,
Leonid ,
Ambrose ,
Kristofori III ,
Kalistrati ,
Melkisedeku III ,
Efraimi II ,
Patriarku David V i Gjeorgjisë
Giorgi Maisashvili
Pavel Tsitsianov

Referencat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Klaproth, J. (2005), Travels in the Caucasus and Georgia. Performed in the years 1807 and 1808, by command of the Russian government, Adamant Media Corporation, ISBN 1-4021-8908-7, p. 220 (Replica of 1814 edition by Henry Colburn, London)

Villari, L. (1906), Fire and Sword in the Caucasus, T. F. Unwin, London, p. 32 (Online version )

Утверждение Русскаго владычество на кавказе, Время Кнорринга, Цицианова и Гудовича. 1801–1809 гг, A. I Liberman: 1901. Volume 1

Linqe te jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Commons: Sioni Cathedral – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale