Kryqëzata e Tretë

Hartë që tregon rrugët e ushtrive kryqtare.

Kryqëzata e Tretë (1189-1192) ishte një përpjekje e udhëhequr nga 3 monarkë evropianë të krishterimit perëndimor (Filipi II i Francës, Rikardi I i Anglisë dhe Frederiku I, Perandori i Shenjtë Romak) për të ripushtuar Tokën e Shenjtë pas pushtimit të Jeruzalemit nga sulltani Ejubid Saladini në vitin 1187. Për këtë arsye, Kryqëzata e Tretë njihet edhe si Kryqëzata e Mbretërve.

Ajo ishte pjesërisht e suksesshme, duke rimarrë qytetet e rëndësishme të Akës dhe Jaffës, dhe duke përmbysur shumicën e pushtimeve të Saladinit, por nuk arriti të rimarrë Jeruzalemin, që ishte qëllimi kryesor i kryqëzatës dhe fokusi i saj fetar.

Pas dështimit të Kryqëzatës së Dytë të 1147–1149, dinastia Zengid kontrolloi një Siri të bashkuar dhe u përfshi në një konflikt me sundimtarët Fatimid të Egjiptit. Saladini përfundimisht i solli forcat egjiptiane dhe siriane nën kontrollin e tij dhe i përdori ato për të zvogëluar shtetet kryqtare dhe për të rimarrë Jerusalemin në vitin 1187. I nxitur nga zelli fetar, Mbreti Henri II i Anglisë dhe Mbreti Filipi II i Francës (më vonë i njohur si " Philip Augustus") i dhanë fund konfliktit të tyre me njëri-tjetrin për të udhëhequr një kryqëzatë të re. Vdekja e Henrit (6 korrik 1189), megjithatë, do të thoshte se kontigjenti anglez ra nën komandën e pasuesit të tij, mbretit Richard I të Anglisë. Thirrjes për armë iu përgjigj edhe perandori i moshuar gjerman Frederick Barbarossa, duke udhëhequr një ushtri masive në të gjithë Ballkanin dhe Anadoll. Ai arriti disa fitore kundër Sulltanatit Selxhuk të Rum, por ai vdiq ndërsa kalonte një lumë më 10 qershor 1190 përpara se të arrinte në Tokën e Shenjtë. Vdekja e tij shkaktoi pikëllim të jashtëzakonshëm midis kryqtarëve gjermanë dhe shumica e trupave të tij u kthyen në shtëpi.

Pasi kryqtarët e kishin përzënë ushtrinë ejjubide nga Akra, Filipi - në shoqëri me pasardhësin e Frederikut në komandën e kryqtarëve gjermanë, Leopold V, Duka i Austrisë - u largua nga Toka e Shenjtë në gusht 1191. Pas një fitoreje të madhe nga kryqtarët në betejë të Arsufit, pjesa më e madhe e vijës bregdetare të Levantit u kthye në kontrollin e krishterë. Më 2 shtator 1192, Richard dhe Saladin finalizuan Traktatin e Jaffës, i cili njihte kontrollin mysliman mbi Jerusalemin, por lejoi pelegrinët dhe tregtarët e krishterë të paarmatosur të vizitonin qytetin. Rikardi u largua nga Toka e Shenjtë më 9 tetor 1192. Sukseset ushtarake të Kryqëzatës së Tretë i lejuan të krishterët të mbanin shtete të konsiderueshme në Qipro dhe në bregdetin sirian, duke rivendosur Mbretërinë e Jeruzalemit në një rrip të ngushtë nga Tiri në Jaffa.

Dështimi për të rimarrë Jeruzalemin frymëzoi kryqëzatën e katërt pasuese të 1202-1204, por evropianët do ta rifitonin qytetin vetëm - dhe vetëm shkurt - në kryqëzatën e gjashtë në 1229.

Shiko edhe

• Kryqëzata e Dytë
• Kryqëzata e Katërt