Përdoruesi:Denskonaste/sandbox
Apollonia është një qytet antik në Shqipëri; ndër më të mëdhenjtë në pellgun e Adriatikut dhe më i përmenduri ndër 30 qytetet e tjera, me të njëjtin emër, të kohës antike, me vlera historike e kulturor. Apollonia, pas Dyrrahut, ishte qyteti më i rëndësishëm në pellgun e Adriatikut dhe më i përmenduri ndër 30 qytetet e tjera që mbanin të njëjtin emër në kohën antike.

Parku Arkeologjik i Apolonisë
Të vendosura 12 km larg qytetit të Fierit dhe gjithashtu nga deti, rrënojat e Apolonisë janë ndër vendet më të vizituara arkeologjike në Shqipëri. Apolonia u themelua pranë lumit Vjosa në vitin 588 para Krishtit nga kolonitë greke të Korfuzit dhe Korintit. Zona ishte e banuar edhe nga fisi Taulantii, fisi vendas ilir që për shekuj jetoi së bashku me kolonitë greke. Apolonia ishte një nga 30 qytetet e ndërtuara për nder të mirësisë së Apollonit, mirësisë së diellit, poezisë dhe muzikës. Shumë shpejt u bë një port i rëndësishëm plot jetë. Qyteti u pasurua falë aktiviteteve tregtare dhe portit që mund të ankoronte rreth 100 anije. Në fakt, konfirmohet se atje jetonin 60,000 njerëz. Ajo u bë e begatë derisa një tërmet shkatërroi pothuajse të gjitha ndërtesat, duke i lënë kështu dalëngadalë vendin braktisjes. Sot, zona e lashtë arkeologjike e Apolonisë është një nga vendet më të njohura në Shqipëri. Tani është një destinacion i rëndësishëm për turizmin kulturor në vend, i aftë për të tërhequr gjithnjë e më shumë vizitorë çdo vit dhe një burim potencial për të përmirësuar ekonominë lokale.
Ka disa vende arkeologjike në zonën e Mesdheut që ofrojnë një peizazh të ngjashëm me arkitekturë dhe natyrë të bukur antike. Dhe romakët e dinin këtë! . Të mos harrojmë faktin se Apolonia është vendi ku u formua perandori August në vitin 47 para Krishtit.

Bylis
Bylisi është një nga qendrat më të rëndësishme arkeologjike në territorin e Shqipërisë.
Kur dilni nga qyteti i Ballshit, në drejtim të rrugës së vjetër për në qytetin e Gjirokastrës, mund të hyni në një rrugë dytësore të asfaltuar, e cila drejton rrugën për në qarkun e Hekalit. Arkeologjia e Bylisit është më shumë se 4 hektarë e historisë së lashtë të Shqipërisë, përgjatë shekujve 1 deri në 4 të mijëvjeçarit të parë. Rrënojat i përkasin arkitekturës rome dhe helenike dhe panorama e bukur e lumit Vjosa deri në detin Adriatik është "qershia mbi tortë". Bylisi zotëron një hapësirë të madhe. Nga aty mund të shohësh gjysmën e territorit të Shqipërisë. Nga aty, syri ta kap Janinën, Tomorrin, Detin Adriatik dhe Fushën e Myzeqesë. Bylisi ka karakter epik. Është një qytet epik i Ilirise. Bylisi, sot për sot mbahet si qyteti rrënojë më i mirë i këtij shekulli i ruajtur në Mesdhe. Thuhet për sot, sepse më vonë mund të ketë gërmime që do të sjellin të tjerë. Akoma nuk është gërmuar një model tjetër si Bylisi, për të parë jetën në mesin e shekullit të VI-të pas Krishtit dhe kjo është veçori e tij. Kjo qendër mund t'iu japë përgjigjen shumë pyetjeve për këtë shekull, mbi jetën, urbanistikën dhe ekonominë. Deri tani, Instituti i Arkeologjisë ka marrë shumë të dhëna mbi objektet e besimit të krishterë.
Stina e pranverës është periudha më e bukur e vitit, sepse jeshilja e natyrës dhe ngjyra nudo në gri e gurëve të lashtë është tabloja madhështore e bërë nga historia dhe natyra në një simbolike mes tyre.