Jump to content

Përdoruesi:Eminemfan14

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Ndryshimet Fizike Gjatë Pubertetit: Vajzat dhe Djemtë

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Puberteti është kohë e ndryshimeve të mëdha brenda dhe jashtë trupit të fëmijës suaj. Ndihmon të dimë për ndryshimet e mëdha fizike në pubertet që mund të presësh për vajzat dhe djemtë dhe kur ndodhin këto ndryshime.

Çfarë është puberteti?

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Puberteti është koha kur fëmija juaj kalon nëpër një seri ndryshimesh të rëndësishme, të natyrshme dhe të shëndetshme. Këto ndryshime fizike, psikologjike dhe emocionale tregojnë se fëmija juaj po lëviz nga fëmijëria në adoleshencë.

Ndryshimet në pubertet përfshijnë:

  • rritjen fizike dhe zhvillimin brenda dhe jashtë trupave të fëmijëve
  • ndryshime në organet seksuale të fëmijëve
  • ndryshimet e trurit
  • sociale dhe emocionale.

Kur fillon puberteti?

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Puberteti fillon kur ndryshimet në trurin e fëmijës bëjnë që hormonet seksuale të fillojnë të lirohen në vezoret e vajzave dhe në testet e djemve.

Kjo zakonisht ndodh rreth 10-11 vjet tek vajzat dhe rreth 11-13 vjet te djemtë.

Por është normale që fillimi i pubertetit varion nga 8-13 vjeç në vajzat dhe 9-14 vjeç në djem. Çdo fëmijë është i ndryshëm.

Nuk ka asnjë mënyrë për të ditur saktësisht se kur fëmija do të fillojë pubertetin. Ndryshimet e hershme në trurin e fëmijës dhe nivelet e hormoneve nuk mund të shihen nga jashtë, prandaj është e lehtë të mendosh se puberteti nuk ka filluar.

Puberteti mund të përfundojë rreth 18 muaj, ose mund të zgjasë deri në pesë vjet. Ky varg është gjithashtu krejtësisht normal.

Vajzat: ndryshimet kryesore fizike në pubertet

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Nëse jeni një vajzë, këto janë ndryshimet kryesore të jashtme fizike në pubertet që mund të prisni.

Rreth 10-11 vjet

Gjoksi do të fillojë të zhvillohet. Kjo është shenja e parë e dukshme që fillon puberteti. Është normale që gjoksi i majtë dhe i djathtë të rriten me shpejtësi të ndryshme. Është gjithashtu e zakonshme që gjinjtë të jenë pak të butë kur zhvillohen.

Ju do të keni zhvillim me vrull dhe do të zgjateni shumë. Disa pjesë të trupit tuaj– si koka, fytyra  dhe duart – mund të rriten më shpejt se gjymtyrët dhe trupi juaj . Mesatarisht vajzat rriten 5-20 cm. Ata zakonisht ndalen në rritje rreth 16-17 vjet.

Forma e trupit tuaj do të ndryshojë. Për shembull, ijet tuaja do të zgjerohen.

Gjenitalet e jashtme dhe qimet pubike do të fillojnë të rriten.

Qimet do të errësohen dhe do të thahen me kalimin e kohës.


Rreth 12-14 vjet (rreth dy vjet pas fillimit të zhvillimit të gjinjëve)

Qimet do të fillojnë të rriten në nënsqetullat tuaja .

Ju do të merni një rrjedhje të qartë ose të bardhë nga vagina juaj disa muaj përpara fillimit të periodave tuaja .

Periodat do të fillojnë. Kjo është kur rreshtimi i mitrës (gjaku), derdhet çdo muaj. Ju mund të keni dhimbje para dhe gjatë periudhës së saj, si dhimbje koke ose dhimbje stomaku. Periodat tuaja mund të jenë të parregullta në fillim.

Djemtë: ndryshimet kryesore fizike në pubertet

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Nëse jeni një djalë, këto janë ndryshimet kryesore fizike të jashtme në pubertet që mund të presësh.


Rreth 11-13 vjet

Organet gjenitale të jashtme (penisi, testet dhe skrotumi) do të fillojnë të rriten. Është normale që një testis të rritet më shpejt se tjetri. Ju duhet ta dini që testikujt e meshkujve zakonisht nuk kanë të njëjtën madhësi.

Qimet pubike do të fillojnë të rriten. Do të jenë të errëta ​​dhe më të trashë me kalimin e kohës.

Rreth 12-14 vjet

Ju do të zhvilloheni me vrull. Ju do të zgjateni shumë dhe gjoksi dhe shpatullat tuaja do të zgjerohen. Disa pjesë të trupit tuaj – si koka, fytyra dhe duart – mund të rriten më shpejt se gjymtyrët dhe trupi . Kjo mund tiu lerë të shikoni jashtë propocionit për një kohë. Mesatarisht djemtë rriten 10-30 cm. Ata zakonisht ndalen në rritje rreth 18-20 vjet.

Është e zakonshme që djemtë të kenë zhvillim të vogël të gjinjëve. Nëse ju jeni i shqetësuar nga kjo, duhet ta dini se kjo është normale dhe zakonisht del vetë.

Rreth 13-15 vjet

Qimet do të fillojnë të rriten në pjesë të tjera të trupit – nënsqetulla, në fytyrën tuaj dhe në pjesën tjetër të trupit tuaj. Qimet e këmbëve dhe krahëve do të trashen. Disa djemve të rinj do ti rriten më shumë qimet e trupit në të 20-at e tyre.

Ju do të filloni të prodhoni më shumë testosterone, e cila stimulon testikujt për të prodhuar spermatozoidet.

Ju do të filloni të merni ereksione dhe ejakulim (lirimin e spermës). Gjatë kësaj periudhe, ereksionet shpesh ndodhin pa asnjë arsye. Vetëm le të dini se kjo është normale dhe se njerëzit zakonisht nuk e vë re. Ejakulimi gjatë gjumit quhet shpesh një ‘ëndërr e lagur’.


Rreth 14-15 vjet

Gurmazi (‘mollë e Adamit’) do të bëhet më e dukshme. Gurmazi tuaj do të jetë më i madh dhe zëri juaj do të ‘ndryshojë’, duke u bërë gjithnjë e më i thellë. Zërat e disa djemve iu ndryshon intonacioni nga lart poshtë dhe përsëri mbrapa, madje edhe në një fjali. Kjo do të ndalet në kohë.

Ndryshime të tjera fizike në pubertet: brenda dhe jashtë

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ndryshimet në trurin adoleshent ndikojnë në sjelljen e fëmijës dhe në aftësitë sociale. Ju do të filloni të zhvilloni vetëkontroll të përmirësuar dhe shkathtësi në planifikim, zgjidhjen e problemeve dhe vendimmarrje. Ky proces do të vazhdojë në mesin e të 20-tave tuaj.

Eshtrat, organet dhe sistemet e trupit

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shumë prej organeve tuaj do të bëhen më të mëdha dhe më të forta. Performanca e mushkërive përmirësohet, gjymtyrët rriten dhe kockat rriten në trashësi dhe vëllim.

Për shkak se ju rriteni kaq shpejt gjatë pubertetit, qendrat tuaja të gravitetit ndryshojnë dhe truri juaj mund të marrë pak kohë për t’u përshtatur. Ju mund të shihni pak më shumë ngathtësi për një kohë te vetja dhe mund të ketë më shumë gjasa të lëndoheni lehte.

Muskujt rriten në formë dhe madhësi gjatë kësaj periudhe. Koordinimi duar-sy i juaji do të përmirësohet me kalimin e kohës, së bashku me aftësitë motorike si kapja dhe hedhja e topit.

Ju do të fitoni peshë dhe duhet të ushqeheni më shumë me ushqim të shëndetshëm. Stomaku dhe zorrët e adoleshentëve rriten në përmasa dhe ata kanë nevojë për më shumë energji, proteina dhe minerale. Ushqimet me shumë kalcium dhe hekur janë të rëndësishme për rritjen e kockave dhe qarkullimin e gjakut.

Modelet e gjumit ndryshojnë dhe shumë fëmijë fillojnë të qëndrojnë të zgjuar vonë natën dhe të flejnë deri vonë në ditë. Gjithashtu, truri ndryshon orën biologjike gjatë pubertetit. Fëmijët që kalojnë nëpër pubertet kanë nevojë për më shumë gjumë se sa kanë bërë para fillimit të pubertetit.

Një lloj i ri i gjëndrës së djersës në zonën e sqetullës dhe të gjenitalit zhvillohet gjatë pubertetit. Bakteret e lëkurës ushqehen me djersën që prodhon kjo gjëndër, e cila mund të çojë në erë të trupit. Higjiena është e rëndësishme.

Lëkura dhe flokët

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Gjëndrat e lëkurës në fytyrë, shpatulla dhe shpinë fillojnë të bëhen më aktive gjatë pubertetit, duke prodhuar më shumë vaj. Kjo mund të çojë në gjendjen e keqe të lëkurës si puçrra fytyre. Nëse jeni i shqetësuar për lëkurën tuaj Nëse po, mendoni të flisni me prinderit dhe mjekun tuaj.

Ju mundet gjithashtu të keni flokë më të yndyrshme dhe duhet ti lani më shpesh se zakonisht. Kjo është normale.

Dhëmbët

Ju do të ju dalin molarët tuaj të dytë rreth moshës 13 vjec .Molarët e tretë – ‘dhëmbët e mençurisë’ – mund të shfaqen mes 14 dhe 25 vjet. Këto dhëmbë mund të shfaqen në teke, çifte, si një seri e plotë e katër dhëmbëve të mençurisë – apo dhe fare. Dhëmbët dhe mishrat e shëndetshme janë jetësore për shëndetin tuaj kështu që kujdesi dentar adoleshent është i rëndësishëm.


.