Përdoruesi diskutim:Fainja
Kjo faqe këtu është vetëm për diskutim mbi përdoruesin Fainja. Wikipedia nxit diskutimin mes vullnetarëve të saj dhe nuk do të censurojë komente bazuar në pikëpamjet ideologjike ose politike. Wikipedia nuk do t’i ndryshojë komentet. Ato ose do të publikohen, ose do të fshihen nëse nuk u binden rregullave kryesore.
|
Të gjitha komentet u nënshtrohen këtyre rregullave:
|
Sistemi per transmetim digjital ne brezin frekuencor themelor[Redakto nëpërmjet kodit]
Sistemin për transmetim digjital në brezin frekuencor themelor mund të paraqitet me bllok skemën e treguar në fig.2
P.TAKTIT
Hyrja
Dalja u(t)
Fig.2 . Bllok skema e sistemit transmetues digjital në brezin themelorë
Në hyrje të sistemit vjen informacioni diskret i cili në rastin e përgjithshëm paraqitet përmes M simboleve të ndryshme (informacioni binar shprehet vetëm me dy lloje të simboleve). Këto simbole transmetohen me M sinjale elementare të cilat i gjeneron gjeneratori i pulseve. Sinjali digjital në dalje të gjeneratorit analitikisht ipet në njëren prej dy formave të paraqitura më poshtë, nën a) dhe b).
a)
pg(t) – paraqet sinjalin elementar, amplituda ak e të cilit varet prej simbolit në hyrje të k-tit me rrathë. Pra në bazë të vargut të simboleve në hyrje: d(k) = ….dk-1, dk, dk+1, dk+2,….. prej të cilëve formohet informacioni, gjeneratori i gjeneron pulset me amplituda të caktuara. Për sinjalin binar amplitudat e pulseve do të jenë:
a nëse simboli i k-të është 1 d.m.th dk = 1
ak =
-a nëse dk = 0
Numri i sinjaleve të ndryshme elementare është i barabart me numrin llojeve të simboleve.
b) g(t) – forma valore e pulsit e cila mund të jetë katërkëndsh, kosinus në katror etj. a(n) = an-1, an, an+1, an+2,… - vargu i simboleve me të cilat paraqitet informacioni, ku secili simbol mund të marrë cilëndo vlerë nga bashkësia 1= { 11, 12,……..,1m}. Për çdo vlerë nga bashkësia l, gjeneratori gjeneron nga një puls – sinjal elementar me amplitudë të caktuar. Te transmetimi binarë shfrytëzohen bashkësit {0,1}, pra an Є {0,1}. Pulset të cilat formojnë sinjalin digjital PAM (PAM binar) kalojnë pastaj nëpër filtrin transmetues HT(f), i cili bën modifikimin e formës së tyre, e pastaj nëpër kanalin transmetues HC(f), i cili përveç se bën modifikimin e formës së pulseve, sinjalit digjital ia superponon edhe zhurmën. Ma së shpeshti merret se zhurma ka shpërndarjen e vlerave momentale Gaussiane. Sinjali me zhurmë të superponar kalon pastaj nëpër filtrin në marrës HR(f). Sinjali prej daljes së filtrit kalon nëpër qarkun për mostrim dhe vendosje. Në këtë qark sinjali mostrohet në momente të caktuara dhe krahasohet me një apo më shumë (varësisht prej niveleve të sinjalit) vlera të fiksuara të cilat quhen PRAGJE. Në bazë të krahasimeve vendosësi vendosë se cili sinjal elementar është dërguar në atë moment dhe bëhet regjenerimi i pulsit gjegjësisht i simbolit përkatës në dalje. Sinjali në dalje të filtrit HR(f) analitikisht mund të ipet në formën:
, Ak = kcak kcpr( t - tv ) sinjali në dalje kur në hyrje vepron pg(t). kc – paraqet përforcimin e sistemit.
Format e sinjaleve në pikat e ndryshme të sistemit transmetues pë rastin e transmetimit të informacionit binar: 1 0 0 1 1 0, janë treguar në figurën e mëposhtme.
pg(t) forma e impulsit
1
Td
t
1 0 0 1 1 0
a
Td 2 Td 5 Td
t
3 Td 4 Td
-a
t
t
1 0 0 0 1 0
Fig.3 Forma e sinjalit nëpër pozita të ndryshme të sistemit
Mostrimi i sinjalit bëhet p.sh në momentet: tm = mTd + tv , biti m në dalje gjenerohet duke krahasuar vlerat e Y(tm) me pragun e caktuar.
Hyrja në vendosës (shndërrues A/D ) në momentin e mostrimit është:
Në shprehjen e fundit anëtari i parë paraqet bitin e transmetimit, anëtari i dytë paraqet ndikimin e bitave tjerë në bitin e transmetuar dhe ky ndikim quhet interferencë e simboleve (ISI ), ndërsa anëtari i fundit paraqet zhurmën Gaussiane. Deri te vendosja e gabuar mund të vijë për shkak të inteferenës së simboleve e cila spjegohet në këtë mënyrë: për shkak të brezave të kufizuar frekuencor të filtrave HT(f), HC(f), HR(f), impulset zgjërohen dhe vije deri te përputhja e pjesëve të tyre të cilat kur të mblidhen mund ta tejkalojnë pragun e vendosjes dhe vije deri te gabimi. Inteferenca e simboleve mund të zvoglohet nëse rritet intervali në mes të impulseve, mirëpo në këtë rast do të zvoglohet shpejtësia e transmetimit. Duke pasur parasysh se te çdo transmetim synohet që të shfrytëzohet sa më mirë kapaciteti i kanalit transmetues që shfrytëzohet, pra të bëhet transmetimi me shpejtësi maksimale për fuqi të caktuar të dhënësit dhe brez frekuencor të caktuar të kanalit. Shkaktari i dytë i gabimeve është vlera momentale e zhurmës e cila i superpunohet sinjalit të dobësimit në momentin e vendosjes. Zakonisht në praktikë gabimet bëhen nën veprimin e kombinuar të interferencës së simboleve dhe zhurmës. Mirëpo, nëse interferenca e simboleve është më e vogël, atëherë edhe ndikimi i zhurmës është më i vogël. Qëllimi parësorë i projektantëve të sistemeve transmetuese PAM është që të projektohen filtrat HR(f) dhe HT(f) në mënyrë që të zvoglohet ndikimi i zhurmës dhe të eliminohet (ose të minimizohet) interferenca e simboleve. Përveç kësaj siç u tha edhe më lartë për fuqi të caktuar të dhënësit (fuqi të sinjalit në dhënës) kërkohet që shpejtësia të jetë maksimale për brez frekuencor të caktuar të sistemit ose të zvoglohet brezi frekuencor i nevojshëm për shpejtësi të dhënë. Projektimi i sistemit PAM është mjaft i komplikuar dhe zakonisht fillohet prej supozimit se janë të njohura: karakteristikat e kanalit HC(f),karakteristikat statistike të zhurmës dhe të informacionit në hyrje. Format valore të pulseve pg(t) dhe pr(t) si dhe funksionet e filtrave HT(f) dhe HR(f) duhet të zgjidhen ashtu që të optimalizohet performansa e sistemit e cila shprehet përmes gjasës së gabimeve: Problemin e caktimit të formës valore të pulseve në dalje, në mënyrë që të eliminohet interferenca e simboleve, e ka shqyrtuar NIKVISTI. Një formë valore që rezulton eliminimin e plotë të ISI është forma , e cila fitohet në dalje të filtrit ideal të frekuencave të ulëta FU dhe njihet me emrin kriteri i parë i NIKVISTIT. Meqenëse kjo formë valore i ka zerot periodike, me dërgimin e pulseve tjera në momentet e zerove periodike, nuk do të vijë deri te interferenca e simboleve. Intervalet në mes të zerove periodike quhen intervalet e NIKVISTIT. Transmetim i NIKVISTIT paraqet shpejtësinë maksimale të transmetimit pa interferencë të simboleve e cila nëpër filtrin ideal FU me frekuencë kufitare fC është v = 2fC. Funksioni transmetues i filtrit ideal FU si dhe forma forma valore e sinjalit në dalje te tij janë dhënë në figurat e më poshtme.
1 ; f ≤ fC
H(f) =
0 ; f ≥ fC
ose
H(f) = rect(f/2fC)
H(f)
1
-fC fC f
Fig.4 Funksioni transmetues ideal i FFU
Transformimi inverz Furie i funksionit transmetues rect(f/2fC) të filtrit është:
h(t)=sinc(2fct)
zerot e funksionit sinc( 2fCt ) janë: 2πfCt = k π ;
h(t)
-1/fC -1/2fC 1/2fC 1/fC 3/2fC 2/fC
Fig. 5 Transformimi inverz Furie i funksionit transmetues rect(f/2fC) të filtrit
Kjo formë valore fitohet kur në hyrje të filtrit të frekuencave të ulëta FU vepron seria e pulseve (t). Realizimi i kriterit të parë të Nikvistit është i përcjellur me vështirësi praktike sepse: a) Forma valore sinx/x kërkon që e tërë karakteristika transmetuese prej dhënsit ( mostrusit) deri te marrësi ( vendosësi ) të jetë filtër ideal i frekuencave të ulëta. Filtri i tillë është i pa realizushëm në praktikë madje është vështirë edhe të aproksimohet.
b) Edhe po të realizohej një formë e tillë valore, ajo është shumë e ndjeshme për sinkronizim për arsye se shuhet shumë ngadalë.
Për shkak të problemeve të cekura më lartë, janë kërkuar forma tjera valore të cilat e plotësojnë kriterin e parë të Nikvistit. Parimisht format e tilla valore mund të fitohen me konvulimin e funksionit transmetues FU ( brezit minimal frekuencor të Nikvistit ) me një funksion çift në domenin e frekuencës. Në këtë mënyrë fitohen shumë funksione transmetuese të cilat e plotësojnë kriterin e parë të Nikvistit. Disa prej tyre janë të realizueshme në praktikë kurse disa janë të parealizueshme. Njëri prej funksioneve të realizueshme e i cili ka zbatim të madhë në praktikë është funksioni – karakteristika ‘’kosinus në katrorë’’ ( raised cosine ). Forma analitike dhe paraqitja grafike e këtij funksioni janë.
1/4fC ( 1+cosπf/2fc ) ; ≤ fC
H(f) =
0 ; ≥ fC
ose
H(f)
1/2fC
0 fC 2fC f
Fig.4 Funksioni transmetues real i FFU
Kur në hyrje të filtrit me karakteristikë transmetuese ‘’kosinus në katror’’ vepron impulsi i Dirakut, në dalje të tij do të fitohet h(t), forma analitike dhe grafike e të cilit janë:
h(t)
TN/2 TN 2TN 3TN t
Funksioni ‘’kosinus në katror’’ e plotëson kriterin e parë të Nikvistit dhe në momentet TN/2 vlerën e amplitudes e ka sa gjysma e amplitudes për t = 0, ndërsa në momentet k = ka edhe zero tjera., dhe paraqet kriterin e dytë të Nikvisitit. Përveç karakteristikes ‘’kosinus në katror’’ në praktikë përdoren edhe karakteristika tjera të ngjajshme të cilat analitikisht mund të shprehen në formë të përgjithshme si: H(f) =
B = fC + f1 brezi frekuencor, ndërsa f1 ≤ fC Me transformim inverz Furie fitohet:
Në figurat e mëposhtme janë paraqitur karakteristikat e funksioneve të transmetimit dhe format valore të sinjaleve në dalje të tyre kur në hyrje vepron impulsi i Dirakut.
H(f)
f1 = 0
1/2fC
f1 = fC/2
f1 = fC
fC/2 fC 2fC f
Fig.6 Funksioni transmetues për vlera të ndryshme të f1
h(t)
1
f1 = 0
f1 = fC
f1 = fC/2
t
TN 2TN 3TN
Fig.7 Përgjegjja e sistemit për vlera të ndryshme të f1