Periudha moderne
Epoka moderne ose periudha moderne konsiderohet periudha aktuale historike e historisë njerëzore. Fillimisht u aplikua në historinë e Evropës dhe të historisë perëndimore për ngjarjet që erdhën pas mesjetës, shpesh rreth vitit 1500. Nga vitet 1990, është më e zakonshme midis historianëve t'i referohen periudhës pas mesjetës dhe deri në shekulli i 19-të si periudha e hershme moderne. Periudha moderne sot përdoret më shpesh për ngjarje nga shekulli i 19-të e deri më sot. Koha nga fundi i Luftës së Dytë Botërore (1945) gjithashtu mund të përshkruhet si pjesë e historisë bashkëkohore. Përkufizimi i përbashkët i periudhës moderne sot shoqërohet shpesh me ngjarje si Revolucioni Francez, Revolucioni Industrial dhe kalimi në nacionalizëm drejt rendit ndërkombëtar liberal.
Periudha moderne ka qenë një periudhë e zhvillimit të rëndësishëm në fushën e shkencës, politikës, luftës dhe teknologjisë. Ka qenë gjithashtu një epokë zbulimesh dhe globalizimi. Gjatë kësaj kohe, fuqitë evropiane dhe më vonë kolonitë e tyre, forcuan kolonizimin e saj politik, ekonomik dhe kulturor të pjesës tjetër të botës. Ai gjithashtu krijoi një stil të ri jetese moderne dhe ka ndryshuar përgjithmonë mënyrën se si jetojnë njerëzit në mbarë botën.[1][2]
Në shekullin e 19-të dhe në fillim të shekullit të 20-të, arti, politika, shkenca dhe kultura moderniste kanë dominuar jo vetëm Evropën Perëndimore dhe Amerikën e Veriut, por pothuajse çdo zonë të globit, duke përfshirë lëvizjet që mendohen të kundërta me botën perëndimore dhe globalizimin. Epoka moderne është e lidhur ngushtë me zhvillimin e individualizmit, kapitalizmit, urbanizimit dhe besimit në mundësitë pozitive të përparimit teknologjik dhe politik.
Luftërat brutale dhe konfliktet e tjera të kësaj epoke, shumë prej të cilave vijnë nga efektet e ndryshimeve të shpejta, dhe humbja e ndërlidhur e forcës së normave tradicionale fetare dhe etike, kanë çuar në shumë reagime kundër zhvillimit modern. Optimizmi dhe besimi në përparimin e vazhdueshëm janë kritikuar së fundmi nga postmodernizmi, ndërsa dominimi i Evropës Perëndimore dhe Amerikës së Veriut mbi pjesën tjetër të botës është kritikuar nga teoria postkoloniale.
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Colonialism facts and information". Culture (në anglisht). 2023-10-06. Marrë më 2024-08-01.
- ^ "How does colonialism shape the world we live in?". Al Jazeera (në anglisht). Marrë më 2024-08-01.