Shihni burimin për Politika e vizave të zonës Shengen

'''Politika e vizave të zonës Shengen''' është një pjesë e politikës më të gjerë të lirisë, sigurisë dhe drejtësisë të [[Bashkimi Evropian|Bashkimit Evropian]]. Kjo politikë zbatohet për [[Zona Shengen|zonën Shengen]] dhe për shtetet e tjera anëtare të BE-së, me përjashtim të [[Republika e Irlandës|Irlandës]]. Politika e vizave lejon shtetasit e disa vendeve të caktuara të hyjnë në zonën Shengen nëpërmjet ajrit, tokës ose detit pa vizë deri në 90 ditë brenda çdo periudhe 180-ditore. Shtetasve të disa vendeve të tjera u kërkohet të kenë një vizë për të hyrë dhe, në disa raste, për të kaluar tranzit përmes zonës Shengen.

Zona Shengen përbëhet nga 23 shtete anëtare të BE-së dhe katër vende jo-anëtare të BE-së që janë anëtare të EFTA-së: [[Islanda]], [[Norvegjia]], [[Lihtenshtajni]] dhe [[Zvicra]]. [[Bullgaria]], [[Qiproja|Republika e Qipros]] dhe [[Rumania]] janë shtete anëtarë të BE-së, por nuk janë ende pjesë e zonës Shengen, megjithëse kanë një politikë vizash që bazohet në ''acquis'' të Shengen.

[[Republika e Irlandës]] është vendi i BE-së që ka hequr dorë nga marrëveshja e zonës Shengen dhe në vend të kësaj operon politikën e saj të veçantë të vizave. Territoret që i takojnë shteteve të BE-së por ndodhen jashtë kontinentit të Evropës gjithashtu mbajnë politikat e tyre të veçanta.

Shtetasit e vendeve të tregut të BE-së jo vetëm që janë të përjashtuar nga viza, por kanë të drejtë ligjore të hyjnë dhe të jetojnë në vendet e shteteve të njëri-tjetrit. Megjithatë, e drejta e tyre për lirinë e lëvizjes në vendet e njëri-tjetrit mund të kufizohet në një numër të caktuar situatash, siç është e përcaktuar nga rregulloret e BE-së.

== Harta e politikës së vizave ==
[[Skeda:Visa_policy_of_the_Schengen_Area.svg|asnjë|parapamje|800x800px|{{legend|#003399|Zona Shengen}}{{legend|#00A4E9|Anëtarë të tjerë të BE-së dhe territore të shteteve Shengen jashtë zonës Shengen me liri të lëvizjes në zonën Shengen}}{{legend|#22B14C|Viza nuk kërkohet për qëndrime të shkurtra në zonën Shengen, zakonisht 90 ditë brenda çdo periudhe 180-ditore (EU 2018/1806 Annex II)}}{{legend|#ADADAD|Viza e nevojshme për hyrje në Zonën Shengen dhe, në disa raste, për të kaluar tranzit nëpër disa shtete të caktuara të zonës Shengen (EU 2018/1806 Annex I)}}{{legend|#878787|Viza e nevojshme për të hyrë ose kaluar tranzit përmes çdo shteti të zonës Shengen (EC 810/2009 Annex IV)}}]]

== Përjashtimet nga vizat ==

=== Liria e lëvizjes në zonën Shengen ===

* Shtetas të BE-së
* Shtetas të EFTA-së

=== Shtetasit e vendeve dhe territoreve ''Annex II'' (shtete nga të cilat nuk kërkohen viza) ===
Që nga viti 2001, Bashkimi Evropian ka nxjerrë një listë të vendeve, shtetasit e të cilëve kanë nevojë për viza (''Annex I'') dhe një listë të atyre që nuk kanë nevojë (''Annex II'').<ref name="EU2018/1806">{{CELEX|32018R1806|text=Regulation (EU) 2018/1806 of the European Parliament and of the Council of 14 November 2018 listing the third countries whose nationals must be in possession of visas when crossing the external borders and those whose nationals are exempt from that requirement}}, pp. 39–58</ref> Këto dy lista janë miratuar edhe nga shtetet jo-Shengen të BE-së, [[Bullgaria]], [[Qiproja|Republika e Qipros]] dhe [[Rumania]].<ref name="bulgaria">{{Timatic|destination=BG}}</ref><ref name="cyprus">{{Timatic|destination=CY}}</ref><ref name="romania">{{Timatic|destination=RO}}</ref>

Shtetasit e vendeve dhe territoreve të mëposhtme që kanë pasaporta të vlefshme mund të hyjnë në Zonën Shengen, në Bullgari, Republikën e Qipros dhe Rumani pa vizë, për qëndrime të shkurtra (zakonisht 90 ditë brenda çdo periudhe 180-ditore):<ref name="Schengen visa list">{{cite web |title=Lists of third countries whose nationals must be in possession of a visa when crossing the external borders and of those whose nationals are exempt from that requirement |url=https://home-affairs.ec.europa.eu/system/files/2022-05/list%20of%20countries%20whose%20citizens%20must%20have%20a%20visa%20when%20crossing%20the%20external%20borders%20and%20those%20whose%20nationals%20are%20exempt%20from%20that%20requirement_en.pdf}}</ref>{{efn|A visa waiver agreement with Vanuatu came into force on 28 May 2015, but was suspended from 4 May 2022 for holders of passports of Vanuatu issued from 25 May 2015.<ref>[https://eur-lex.europa.eu/eli/reg_impl/2022/693/oj Commission Implementing Regulation (EU) 2022/693 of 27 April 2022 on the temporary suspension of the visa exemption for nationals of Vanuatu], EUR-Lex.</ref> Although the visa waiver could still apply to passports issued before that date, such passports had a validity of five years so they had already expired.<ref>{{cite web |url=https://vancitizenship.gov.vu/index.php/passport/faq-frenquently-asked-questions |title=FAQ (Frequently Asked Questions) |publisher=Government of Vanuatu |date=2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220807222950/https://vancitizenship.gov.vu/index.php/passport/faq-frenquently-asked-questions |archive-date=7 gusht 2022}}</ref><ref>[https://www.dailypost.vu/news/no-more-passport/article_d3395e35-bb6c-57a7-8672-ec37aa93ff59.html No More Passport], Daily Post, 10 May 2018.</ref><ref>[https://www.dailypost.vu/news/upgraded-passport-launched/article_39d32e43-9aa7-5c8d-a26a-992f18d8c29c.html Upgraded Passport Launched], Daily Post, 24 July 2019.</ref> The visa waiver agreement was fully suspended from 4 February 2023 for all passports.<ref name=vu>[https://eur-lex.europa.eu/eli/reg_del/2023/222/oj Commission Delegated Regulation (EU) 2023/222 of 1 December 2022 on the temporary suspension of the visa exemption for all nationals of Vanuatu], EUR-Lex.</ref>|name=vu}}
{| style=" border-radius:1em; box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); background-color: white; border: 1px solid white; padding: 5px;"
|
* {{flag|Andorra}}
* [[Antigua dhe Barbuda]]
* {{flag|Argjentina}}
* {{flag|Australia}}
* [[Bahamet]]
* {{flag|Barbados}}
* {{flag|Bosnja dhe Hercegovina}}{{efn|name=bp}}
* {{flag|Brazili}}
* {{flag|Brunei}}
* {{flag|Domenika}}
* {{flag|Emiratet e Bashkuara Arabe}}
* {{flag|Gjeorgjia}}{{efn|name=bp}}
* [[Grenada]]
* {{flag|Guatemala}}
* [[Hondurasi]]
* [[Hong Kong]]
* [[Ishujt Marshall]]
* {{flag|Izraeli}}
* {{flag|Japonia}}
* {{flag|Kanadaja}}
* {{flag|Kili}}
* {{flag|Kiribati}}
* {{flag|Kolumbia}}
* {{flag|Kosta Rika}}
* {{flag|Koreja e Jugut}}
| valign="top" |
* {{flag|Kosova}}{{efn|name=bp}}
* [[Makao]]
* {{flag|Malajzia}}
* {{flag|Mali i Zi}}{{efn|name=bp}}
* {{flag|Maqedonia e Veriut}}{{efn|name=bp}}
* {{flag|Mauritiusi}}
* {{flag|Mbretëria e Bashkuar}}
* {{flag|Meksika}}
* Mikronezia
* {{flag|Moldavia}}{{efn|name=bp}}
* {{flag|Monako}}
* [[Nikaragua]]
* [[Palau]]
* {{flag|Panama}}
* [[Paraguaji]]
* {{flag|Peruja}}
* {{flag|Republika e Kinës}}{{efn|For holders of passports containing an [[National identification card (Taiwan)|identity card number]].}}
* [[Salvadori]]
* {{flag|Samoa}}
* {{flag|San Marino}}
* [[Sejshellet]]
* {{flag|Serbia}}{{efn|name=bp}}{{efn|Përveç poseduesve të pasaportave të lëshuara nga Drejtoria Koordinuese Serbe.}}
* [[Shën Luçia]]
* [[Shën Kits dhe Nevis]]
* [[Shën Vincenti dhe Grenadinet]]
| valign="top" |
* {{flag|Singapori}}
* {{flag|Ishujt Solomon}}
* {{flag|Shtetet e Bashkuara të Amerikës}}
* {{flag|Shqipëria}}{{efn|name=bp}}
* [[Timori Lindor]]
* [[Tonga]]
* [[Trinidadi dhe Tobagoja]]
* [[Tuvalu]]
* {{flag|Ukraina}}{{efn|name=bp}}
* {{flag|Uruguaji}}
* {{flag|Vatikani}}
* {{flag|Venezuela}}
* {{flag|Zelanda e Re}}
|}
*

==Vizat Shengen==
[[Skeda:Schengen_uniform_visa_format_Germany_2018.png|parapamje|Vizë Shengen e lëshuar nga Gjermania]]
Vizat për zonën Shengen mund të lëshohen nga çdo shtet anëtar i zonës Shengen. Udhëtarët duhet të aplikojnë në ambasadën ose konsullatën e vendit që ata synojnë të vizitojnë. Në rastet e udhëtarëve që vizitojnë shumë vende në Zonën Shengen, udhëtarët duhet të aplikojnë në ambasadën ose konsullatën e destinacionit të tyre kryesor.<ref name="Convention 12-2">Article 12(2) of the {{CELEX|42000A0922(02)|text=Schengen Convention}}.</ref>Nëse destinacioni kryesor nuk mund të përcaktohet, udhëtari duhet të aplikojë për vizë në ambasadën e shtetit anëtar të Shengenit të hyrjes së parë.<ref name="Convention 12-2" /> Shpeshherë, ofruesit e jashtëm të shërbimeve kontraktohen nga disa misione diplomatike për të përpunuar, mbledhur dhe kthyer aplikimet për viza.

Aplikimet për vizë Shengen nuk mund të dorëzohen më shumë se gjashtë muaj përpara datës së propozuar të hyrjes në Zonën Shengen.<ref>[https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/qanda_20_149 New EU visa rules – Questions and answers], European Commission, 31 January 2020.</ref>  Ambasadat e të gjitha vendeve Shengen mund t'u kërkojnë aplikantëve të japin identifikues biometrikë (dhjetë shenja gishtash dhe një fotografi dixhitale) si pjesë e procesit të aplikimit për vizë që do të ruhen në Sistemin e Informacionit të Vizave (VIS). Identifikuesit biometrikë nuk merren nga fëmijët nën moshën 12 vjeçare.<ref>Article 13 of the Visa Code ({{CELEX|32009R0810|text=Regulation (EC) No 810/2009}}), p. 1–58])</ref> Udhëtarët që aplikojnë për një vizë Shengen për herë të parë duhet të aplikojnë personalisht dhe mund t'i kërkohet një interviste nga zyrtarët konsullorë. Nëse identifikuesit biometrikë janë dhënë brenda 59 muajve të fundit, aplikantit mund të mos i kërkohet të japë përsëri identifikues biometrikë. Me kusht që aplikimi për vizë është i pranueshëm dhe nuk ka probleme me aplikimin, një vendim duhet të jepet brenda 15 ditëve kalendarike nga data në të cilën është paraqitur kërkesa<ref>Article 23 of the Visa Code ({{CELEX|32009R0810|text=Regulation (EC) No 810/2009}}), p. 1–58)</ref>

Tarifa standarde e aplikimit për një vizë Shengen është 80 euro. Ka një tarifë të reduktuar aplikimi prej 40 eurosh për fëmijët e moshës 6 deri në 12 vjeç. Tarifa e aplikimit për vizë mund të hiqet ose të reduktohet për të "promovuar interesat kulturore ose sportive, interesat në fushën e politikës së jashtme, politikën e zhvillimit dhe fusha të tjera me interes jetik publik, ose për arsye humanitare ose për shkak të detyrimeve ndërkombëtare”. Kur një aplikim i dorëzohet një ofruesi të jashtëm shërbimi, mund të duhet të paguhet një tarifë shërbimi shtesë.<ref>Article 16 of the Schengen Visa Code, as amended by Regulation (EU) 2019/1155 ([https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=uriserv%3AOJ.L_.2019.188.01.0025.01.ENG OJ L 188, 12 July 2019, p. 25–54])</ref>

Vizat Shengen janë të vlefshme për çdo vend në Zonën Shengen, përveç nëse shënohet ndryshe. Bullgaria, Qiproja dhe Rumania pranojnë gjithashtu viza Shengen (edhe nëse janë të kufizuara në një vend të caktuar), si dhe viza të lëshuara nga njëra-tjetra, për qëndrime deri në 90 ditë në një periudhë 180-ditore (me përjashtim të shtetasve të Turqisë dhe Azerbajxhanit që udhëtojnë në Republikën e Qipros).<ref>{{Cite web|title=MFA :: Visa for Bulgaria|url=https://www.mfa.bg/en/services-travel/consular-services/travel-bulgaria/visa-bulgaria|website=www.mfa.bg|accessdate=2024-02-07|language=en}}</ref> 

Megjithatë, vizat e lëshuara nga Bullgaria, Republika e Qipros apo Rumania nuk janë të vlefshme për udhëtim në zonën Shengen.

Konventa e Shengenit dhe Kodi i Kufijve të Shengenit i lejojnë shtetet anëtare t'u kërkojnë shtetasve të vendeve të treta të raportojnë praninë e tyre në një stacion policie brenda 3 ditëve pune nga kalimi i një kufiri të brendshëm.<ref>Article 22 of the {{CELEX|42000A0922(02)|text=Schengen Convention}}, p. 19–62 and Article 23 of the Schengen Borders Code ({{CELEX|32016R0399|text=Regulation (EU) 2016/399}}, pp. 1–52).</ref> Kjo kërkesë ndryshon sipas vendit dhe zakonisht mund të kryhet nga hotelet.

BE-ja po planifikon të prezantojë një platformë të unifikuar të aplikimit për viza në internet në nivel BE dhe Shengen, duke zëvendësuar platformat e ndara kombëtare. Platforma do të ndërtohet nga eu-LISA dhe është planifikuar të publikohet në vitin 2026.<ref name="digitalisation">[https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/QANDA_22_2583 Questions and Answers – Visa Digitalisation: Visa travel to the EU becomes easier], European Commission, 27 April 2022.</ref>

== Shënimet ==
{{notelist}}

== Referime ==
<references/>

[[Kategoria:Pasaporta të shteteve të Evropës]]
[[Kategoria:Dokumente personale]]
[[Kategoria:Pasaporta]]