Jump to content

Safiri

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Safiri është një gur i çmuar, një shumëllojshmëri e mineralit të korundit, i përbërë nga oksid alumini (α-Al2O3) me sasi të vogla elementësh si hekuri, titani, kobalti, plumbi, krom, vanadium, magnez, bor dhe silikon. Emri safir rrjedh nëpërmjet latinishtes sapphirus nga greqishtja sappheiros (σάπφειρος), e cila i referohej lapis lazuli.[2] Zakonisht është blu, por safirët natyralë "të zbukuruar" gjenden gjithashtu në ngjyrat e verdha, vjollcë, portokalli dhe jeshile; "Parti Sapphires" tregojnë dy ose më shumë ngjyra. Ndodhin edhe gurët e kuq korundi, por quhen rubin më tepër se sa safirë.[3] Zmerili me ngjyrë rozë mund të klasifikohet si rubin ose safir në varësi të vendndodhjes. Ato gjithashtu mund të krijohen në mënyrë sintetike në laboratorë për qëllime industriale ose dekorative në shufra të mëdha kristali. Për shkak të ngurtësisë së jashtëzakonshme të safirëve - 9 në shkallën Mohs (minerali i tretë më i fortë, pas diamantit me 10 dhe moissanitit me 9.5) - safirët përdoren gjithashtu në disa aplikacione jo dekorative, si komponentët optikë infra të kuqe, dritaret me qëndrueshmëri të lartë. , kristalet e orës së dorës dhe kushinetat e lëvizjes, dhe vafera elektronike shumë të hollë, të cilat përdoren si nënshtresa izoluese të elektronikës në gjendje të ngurtë me qëllime të veçanta, si qarqet e integruara dhe LED blu me bazë GaN. Safiri është guri i lindjes për shtatorin dhe perlë e 45-vjetorit. Një jubile safiri ndodh pas 65 vjetësh.[4]