Sonderweg
Sonderweg ("rruga e veçantë") i referohet teorisë në historiografinë gjermane që konsideron se trojet gjermanishtfolëse ose vetë vendi i Gjermanisë kanë ndjekur një kurs nga aristokracia në demokraci, ndryshe nga asnjë tjetër në Evropë.[1]
Shkolla bashkëkohore e mendimit me këtë emër u ngrit herët gjatë Luftës së Dytë Botërore si pasojë e ngritjes së Gjermanisë naziste. Si pasojë e shkallës së shkatërrimit të shkaktuar në Evropë nga Gjermania naziste, teoria Sonderweg e historisë gjermane ka fituar në mënyrë progresive ndjekës brenda dhe jashtë Gjermanisë, veçanërisht që nga fundi i viteve 1960.[2] Në veçanti, përkrahësit e saj argumentojnë se mënyra se si Gjermania u zhvillua gjatë shekujve praktikisht siguroi evoluimin e një rendi shoqëror dhe politik përgjatë vijave të Gjermanisë naziste. Sipas tyre, mentalitetet gjermane, struktura e shoqërisë dhe zhvillimet institucionale ndoqën një kurs të ndryshëm në krahasim me kombet e tjera të Perëndimit.[3] Historiani gjerman Heinrich August Winkler shkroi për çështjen e ekzistencës së një Sonderweg:
Për një kohë të gjatë, gjermanët e arsimuar iu përgjigjën pozitivisht, fillimisht duke pretenduar një mision të veçantë gjerman, e më pas, pas rënies në vitin 1945, duke kritikuar devijimin e Gjermanisë nga Perëndimi. Sot mbizotëron këndvështrimi negativ. Gjermania, sipas opinionit tani mbizotërues, nuk ndryshonte nga kombet e mëdha evropiane në atë masë që do të justifikonte të flitej për një "rrugë unike gjermane". Dhe, sido që të jetë, asnjë vend në tokë nuk mori kurrë atë që mund të përshkruhet si 'rruga e zakonshme'.
- ^ Hinde, John "Sonderweg" pages 934–935 from Modern Germany An Encyclopedia of History, People and Culture 1871-1990 edited by Dieter Buse and Juergen Doerr Volume 2, New York: Garland Publishing, 1998 page 934.
- ^ Hinde, John "Sonderweg" pages 934–935 from Modern Germany An Encyclopedia of History, People and Culture 1871–1990 edited by Dieter Buse and Juergen Doerr Volume 2, New York: Garland Publishing, 1998 page 935.
- ^ Hans-Ulrich Wehler, Von der "Deutschen Doppelrevolution" bis zum Beginn des Ersten Weltkrieges 1849–1914 (1995)