Sporti i Mundjes në Shqipëri

Sporti i Mundjes në Shqipëri

Mundja, një sport me rrënjë të thella në historinë njerëzore, ka pasur një zhvillim të veçantë në Shqipëri, veçanërisht pas çlirimit të vendit. Ky sport fisnik, që simbolizon forcën dhe qëndrueshmërinë, është shndërruar në një burim krenarie kombëtare për shumë shqiptarë.

Fillimet dhe Organizimi i Mundjes në Shqipëri

Sporti i mundjes në Shqipëri filloi të organizohej në mënyrë të strukturuar pas vitit 1947, me iniciativën e Luigj Shalës, një emër i njohur nga Shkodra. Ky vit shënon fillimin e organizuar të mundjes në qytetin e Shkodrës, duke sjellë mundësit e parë të suksesshëm si Qazim Elbasani, kampioni i parë i mundjes në historinë e klubit "Vllaznia".

Mjeshtra dhe Kampionë të Shquar

Në dekadat që pasuan, Shqipëria prodhoi një numër të madh mundësish të shquar, të cilët shkëlqyen në skenën kombëtare dhe ndërkombëtare.

Fuat Brahja është një ndër emrat më të njohur të mundjes shqiptare. Si një mundës cilësor nga Durrësi, ai u shpall kampion kombëtar në stilin e lirë për dhjetë vite radhazi dhe fitoi medalje të arta në disa spartakiada kombëtare gjatë viteve 1979-1984. Karriera e tij vazhdoi me sukses si trajner, duke udhëhequr mundës të rinj si Shkëlqim Troplini dhe Sahit Prizreni drejt suksesit në Lojërat Olimpike.

Shkëlqim Troplini është një tjetër emër i madh nga Durrësi. Anëtar i ekipit "Teuta" dhe Ekipit Kombëtar, ai ishte kampion në kategorinë e tij për 13 vite radhazi dhe fitoi normat për pjesëmarrjen në Lojërat Olimpike të Atlantës në vitin 1996. Troplini fitoi gjithashtu dy medalje argjendi në veprimtaritë ndërkombëtare gjatë periudhës 1990-2003.

Alfred Bardeli nga Shkodra, një mundës me karakter të fortë dhe teknikë të lartë, është një tjetër figurë e rëndësishme në historinë e mundjes shqiptare. Ai doli 7 herë kampion kombëtar me klubin "Vllaznia" dhe fitoi shumë kupa dhe trofe të tjera, duke lënë gjurmë të pashlyeshme në këtë sport.

Hysen Omi, një mundës i spikatur në stilin klasik, nisi aktivitetin e tij sportiv me ekipin e "Vllaznisë" dhe më pas me "Partizanin". Ai fitoi 11 herë titullin kampion kombëtar dhe 15 herë Kupën e Republikës, duke pasur një karrierë të pasur me suksese edhe në arenën ndërkombëtare.

Përhapja dhe Sukseset në Nivel Kombëtar dhe Ndërkombëtar

Mundësit shkodranë kanë dhënë gjithnjë një kontribut të madh në këtë sport burrëror. Emra si Dak Vukatana, Ismet Llukaçej, Mark Vata, Njazi Bushati, Fadil Toptani dhe Gjovalin Çuni, kanë sjellë suksese të njëpasnjëshme në skenën kombëtare dhe ndërkombëtare. Trajneri Qazim Elbasani, në fillim të viteve '60, solli ndryshime të mëdha në mundjen shkodrane, duke punuar me sportistë të tillë si Gjon Gjuraj, Xhevdet Elbasani, Hamza Çela dhe shumë të tjerë.

Pas viteve '90, mundja në Shkodër pësoi një ndërprerje të shkurtër, por me përpjekjet e trajnerit Dedë Bregu, rezultatet filluan të vijnë përsëri, me kampionë si Jetmir Elezi dhe Elis Guri, i cili u shpall Kampion Botë me Bullgarinë.

Sukseset e Kohëve të Fundit

Në vitin 2023, Tirana u shndërrua në kryeqendrën e aktiviteteve sportive duke pritur Kampionatin Botëror të Mundjes për të rinjtë deri në 23-vjeçar. Kjo ishte hera e parë që Shqipëria priti një kompeticion të tillë, ku morën pjesë mbi 1100 mundës dhe trajnerë nga 60 vende të botës.

Një nga arritjet më të mëdha të kohëve të fundit është suksesi i Zelimkhan Abakarov, i cili fitoi medaljen e artë në Botërorin e Mundjes të zhvilluar në Beograd të Serbisë. Abakarov triumfoi në finalen deri në 57 kg ndaj rivalit amerikan, Thomas Gilman, me rezultatin 7-2, duke festuar me flamurin shqiptar në mes të Beogradit.

Përfundim

Sporti i mundjes në Shqipëri është një sport me histori dhe tradita të pasura, i cili ka sjellë krenari dhe lavdi për vendin tonë. Nga fillimet e tij pas çlirimit e deri në ditët e sotme, ky sport ka prodhuar kampionë dhe figura të shquara që kanë lënë gjurmë të pashlyeshme në historinë e mundjes shqiptare dhe ndërkombëtare.