Jump to content

Tajvanezët

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Termi "tajvanez" ka interpretime të ndryshme. Në përgjithësi mund të konsiderohen njerëzit që jetojnë në ishullin e Tajvanit, të cilët ndajnë një kulturë, prejardhje të përbashkët dhe flasin gjuhën mandarine, hokien, haka ose gjuhët indigjene tajvaneze si gjuhë amtare. Populli tajvanez mund t'u referohet gjithashtu popujve indigjenë të zonave nën kontrollin e Qeverisë së Republikës së Kinës që nga viti 1945, duke përfshirë Ishujt Kinmen dhe Matsu që së bashku formojnë provincën e saj të efektshme Fujian. Megjithatë, vetë banorët e Kinmenit dhe ishujve Matsu mund të mos e konsiderojnë etiketën "tajvaneze" si të saktë, pasi ata janë pjesë e Fujianit dhe jo e Tajvanit. Ata kanë një identitet të dallueshëm nga ai i tajvanezëve; duke e parë veten si kinmenez ose matsun, përkatësisht, ose thjesht si kinezë.

Të paktën tre paradigma konkurruese (herë pas here të mbivendosura) përdoren për të identifikuar dikë si person tajvanez: kriteret nacionaliste, kriteret e vetidentifikimit dhe kriteret shoqërore-kulturore. Këto standarde janë rrjedhëse dhe rrjedhin nga zhvillimi i çështjeve shoqërore dhe politike. Kompleksiteti që rezulton nga standardet konkurruese dhe evoluese është i ndërlikuar nga një mosmarrëveshje më e madhe në lidhje me identitetin e Tajvanit, statusin politik të Tajvanit dhe pavarësinë e tij de jure potenciale të Tajvanit ose Unifikimin Ndër-Ngushticë.

Sipas shifrave të qeverisë, mbi 95% e popullsisë së Tajvanit prej 23.4 milionë banorësh përbëhet nga tajvanezë han, ndërsa 2.3% janë popuj indigjenë austronezianë tajvanezë. Hanët shpesh ndahen në tre nëngrupe: hoklo, haka dhe Waishengren (ose "kontinental"). Megjithëse koncepti i "katër grupeve të mëdha etnike" supozohej të ishte përpjekja e qëllimshme e Partisë Progresive Demokratike (DPP) të dominuar nga hoklot për të zbutur tensionet etnike, ky koncept është bërë një kornizë dominuese referimi për trajtimin e çështjeve etnike dhe kombëtare tajvanez.

Përkundër përdorimit të gjerë të "katër grupeve të mëdha etnike" në diskursin publik si identitete të thelbëzuara, marrëdhëniet midis popujve të Tajvanit kanë qenë në një gjendje konvergjence dhe negocimi të vazhdueshme për shekuj me radhë. Sipas Harrelit dhe Huangut, dallimi midis grupeve jo-aborigjene tajvaneze "nuk është më përfundimtar në aspektin kulturor".