Shihni burimin për Teknologjia e lartë

'''Teknologji e lartë''', ose më shpesh përdoret me shkurtesën '''high tech''' (high-tech ose hi-tech) është teknologjia më e përparuar në dispozicion.

Prodhimet që aktualisht konsiderohen të teknologjisë së lartë shpesh janë produktet elektronike të avancuara kompjuterike. Megjithatë, nuk ka asnjë grup  të veçantë të teknologjisë që është teknologji e lartë, definicioni është i lidhur më shumë me kohën, pra produktet e teknologjisë së lartë në të kaluarën, tani mund të përdoret nga secili dhe çdo ditë dhe të konsiderohet si teknologji jo e lartë.

E kundërta e teknologjisë së lartë është ''[[teknologji e ulët]]'', zakonisht duke iu referuar  teknologjisë të thjeshtë, shpesh tradicionale ose mekanike; për shembull, një [[Llogaritës|makinë llogaritëse]] është një pajisje e teknologjisë të ulët.

==Prejardhja e emërimit==
Mbase për herë të parë u shfaq në ''[[The New York Times]]'' në vitin 1958në një histori për mbrojtje të [[Energjia atomike|energjisë atomike]] për Evropën:<ref>"Energjia Atomike për Evropën", ''The New York Times'', 4 shkurt, 1958, p. 17.{{en}}</ref> "...Western Europe, with its dense population and its high technology..." (përk. ''...Evropa Perëndimore, me popullsinë e saj të dendur dhe me teknologjinë e saj e lartë...''). Një shafqje tjetër është në vitin 1968 për kompanitë e teknologjike përgjatë Rrugës 128 (Massachusetts), [[Boston]]:
{{Citat|Nuk është e qartë nëse emërimi vjen nga teknologjitë e larta që zbukurojnë qelqin përgjatë rrugës ose nga promovimi që sipërmarrësit kanë shfaqur gjatë fillimit të kompanive të reja.<ref>Lieberman, Benry R. "Technology: Alchemist Of Route 128; Boston's 'Golden Semicircle'" ''The New York Times'', 8 janar, 1968, p. 139.{{en}}</ref>}}
Më 1969, Robert Metz e përdorte emërimin në një kolonë financiare—''Arthur H. Collins of Collins Radio "controls a score of high technology patents in variety of fields."''<ref>Metz, Robert (1969). "Market Place: Collins Versus The Middle Man", ''The New York Times'', 24 prill, 1969, p. 64.{{en}}</ref> Më pas Metz, ka përdorur shpesh këtë emërim; disa muaj më vonë ai e përdori atë me një vizë "high-technology", duke thënë se një fondacion ("mban pjesë periferike për kompjuter ... pajisje për biznese, si dhe aksione të teknologjisë së lartë) ''"holds computer peripheral... business equipment, and high-technology stocks."''<ref>Metz, Robert (1969). "Market Place: Keeping an Eye On Big Trends", ''The New York Times'', 4 nëntor, 1969, p. 64.{{en}}</ref> Për herë të parë në formën e shkurtuar "high tech" u shfq në një artikull të vitit 1971, nga Metz<ref>Metz, Robert (1971). "Market Place: So What Made E.D.S. Plunge?", ''The New York Times'', 11 nëntor, 1971, p. 72.{{en}}</ref>.

==Ekonomia==

===Sektorët e teknologjisë===
[[Image:BMW Leipzig MEDIA 050719 Download Karosseriebau max.jpg|thumb|300px|right|Fabrika e automobilëve përdor [[Robotët industrial|teknologjinë industriale të robotëve]]]]
Mënyra e klasifikimit t sektorëve të industrisë bëhet bazë të intenzitetit teknologjik të tyre, ndërsa mënyra për produktet  - në bazë të produkteve të përfunduara.

* [[Hapësira ajrore]]
* [[Industria Automobile]]
* [[Inteligjenca artificiale]]
* [[Nanoteknologjia]]
* [[Inxhinieria kompjuterike]]
* [[Shkenca kompjuterike]]
* [[Teknologjia e informacionit]]
* [[Nanoteknologjia]]
* [[Fizika bërthamore]]
* [[Fotonika]]
* [[Robotika]]
* [[Gjysmëpërcjellësi]]
* [[Telekomunikacioni]]

==Shoqëritë high-tech==
Kur flasim për një shoqëri ''high-tech'' në një mënyrë jo të drejtpërdrejtë, zakonisht është në lidhje me një shoqëri duke u bazuar në teknologjigji të lartë. Megjithatë, në përgjithësi kjo është diçka e paarritshme për nga përkufizimi që përfshin mungesën e saj në mesin e çdo teknologjie në dispozicion. Shumë shtete dhe rajone si [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|Shtete e Bashkuara]], [[Singapori]], [[Kanada]], [[Greqia]], [[Italia]], [[Danimarka]], [[Belgjika]], [[Hollanda]], [[Norvegjia]], [[Irlanda]], [[Islanda]], [[Portugalia]], [[Izraeli]], [[Japonia]], [[Rusia]], [[Mbretëria e Bashkuar]], [[Estonia]], [[Australia]], [[Zelanda e Re]], [[Gjermania]], [[Korea e Jugut]], [[Kina|Taiwan]], [[Hong Kong]], [[Finlanda]], [[Spanja]], [[Suedia]], [[Zvicra]], dhe [[Franca]] në përgjithësi konsiderohen si shoqëri ''high-tech'' në krahasim me shtetet e tjera, pasi që banorët e këtyre vendeve kanë qasje në teknologjinë më të përparuar, në aspektin e konsumatorëve, siç kanë një pjesë [[Kina|Kinës]] dhe [[India|Indisë]]. Institucionet të orientuara në hulumtime siç është [[ARPA]]/[[DARPA]], [[European Space Agency]], [[Ministry of International Trade and Industry]], [[Mitre Corporation]], [[NASA]], [[National Science Foundation|NSF]], [[CERN]], dhe univerzitetet me aktivitete të larta hulumtuese siç janë [[MIT]] dhe [[Stanford University|Stanford]] mund të konsiderohen si mikro-qytete ''high-tech'' në lidhje me rajonet e shoqërore-ekonomike përreth ose sektorin aktiv në përgjithësi.

==Shih edhe==
*[[Teknologjia e ulët]]
*[[Dizajni industrial]]

==Referime==

{{reflist}}

{{Teknologjia}}

[[Kategoria:Teknologji sipas llojit]]
[[Kategoria:Dizajn]]