Shihni burimin për Tool

{{Infobox musical artist
| name = Tool
| image = [[Skeda:Tool live barcelona 2006.jpg|250px|Tool]]
| titulli = Tool gjatë performimit në Barcelonë
| years_active = {{M|1990}} - 
| origin = {{flagicon|USA}} [[Los Angeles]], [[California]], [[USA]]
| instrumenti = 
| genre = [[Post-metal]]<br />[[Alternative metal]]<br />[[Art rock]]
| current_members     = [[Maynard James Keenan]]<br />[[Adam Jones]]<br />[[Danny Carey]]<br />[[Justin Chancellor]]
| past_members        = 
| label = Tool Dissectional<br />[[Volcano II]]<br />[[Zoo]]
| website = http://www.Toolband.com
}}
'''Tool''' është një grup [[post-metal]] <ref>[http://www.variety.com/review/VE1117905701.html?categoryid=34&cs=1 Variety Reviews - Tool - Music Reviews - Live Performances - Review by Troy J. Augusto<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën -->]</ref><ref>[http://www.denverpost.com/entertainment/ci_4298028 Reverb, 9/01 - The Denver Post<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën -->]</ref> amerikan, që ka fituar 3 her çmimin [[Grammy]]. Tool u formua më 1990 në [[Los Angeles]], [[California]]. Grupi përbëhet nga daullisiti [[Danny Carey]], bassisti [[Justin Chancellor]], gitaristi [[Adam Jones]] dhe vokalisti [[Maynard James Keenan]]. Ata  kanë shitur mbi 13 milion ingjizime në tërë botën.

Tool ja filloi me [[heavy metal]], por në kohë ndryshoi në [[thrash metal]] dhe më vonë arriti në maje me [[alternative metal]] dhe albumin e dytë ''[[Ænima]]'', më (1996). Mundimet e tyre për krijimin e një lloj muzike të re, me bashkimin, e arteve vizuele, dhe mesazhin që vazhduan në ''Lateralus'' (2001), dhe në albumin e tyre të fundit ''10.000 Days'', i dhuroi grupit një sukses në gjithë botën. Artet vizuele dhe realizimet e gjata dhe të ndërlikuara, ku më pas ndikuan që grupi të cilësohet dhe të kaloi në [[post metal]] dhe [[art rock]].

== Historia ==

=== 1988–1992 ===
Gjate viteve 1980, secili nga anëtarët e ardhshëm të Tool u zhvendosen në Los Anxhelos. Te dy, [[Paul D'Amour]] and [[Adam Jones (musician)|Adam Jones]] kërkuan për të hyrë në industrinë e filmit, perderisa [[Maynard James Keenan]] ishte i punesuar per rimodelimin e dyqaneve te kafsheve shtepiake,pasiqe kishte studiar artet vizuale ne Michigan. [[Danny Carey]] performoi si baterist per grupin Wild Blue Yonder, [[Green Jellÿ]], dhe [[Carole King]], dhe ka luajtur ne zonen e Los Anxhelos me [[Pigmy Love Circus]].

Keenan dhe Jones takohen permes nje miku te perbashket ne 1989.<span class="reference" id="cxcite_ref-FOOTNOTEKittsTolinski20021965.E2.80.931969_3-0" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-FOOTNOTEKittsTolinski20021965.E2.80.931969_3-0">[[#cite_note-FOOTNOTEKittsTolinski20021965.E2.80.931969-3|<nowiki>[3]</nowiki>]]</span> Me pas, Keenan leshon nje regjistrim kasete te grup projektit te tij te mehershem per Jones.Ai ishte i impresionuar me zërin e tij saqë ai kishte vendosur përfundimisht me shokun i tij të formonin grupin e tyre.<span class="reference" id="cxcite_ref-FOOTNOTEKittsTolinski20021965.E2.80.931969_3-1" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-FOOTNOTEKittsTolinski20021965.E2.80.931969_3-1">[[#cite_note-FOOTNOTEKittsTolinski20021965.E2.80.931969-3|<nowiki>[3]</nowiki>]]</span> Ata filluar te bejne muzike ne vende te vogla per audience,dhe gjate kesaj kohe po kerkonin per dy anetare tjere ti shtoheshin grupit, nje baterist dhe nje basist. Ndodhi qe Carey te jetonte afer Keenan dhe ishte njoftuar me Jones permes[[Tom Morello]], nje mik i vjeter i shkolles se mesme te Jones dhe ish-anetare i [[Electric Sheep (band)|Electric Sheep]].<span class="reference" id="cxcite_ref-FOOTNOTENewquistMaloof200411.E2.80.9315_4-0" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-FOOTNOTENewquistMaloof200411.E2.80.9315_4-0">[[#cite_note-FOOTNOTENewquistMaloof200411.E2.80.9315-4|<nowiki>[4]</nowiki>]]</span> Carey filloi te luaje ne provat te cilat ata i mbanin ngaqe ai "ndihej keq per ta," sepse muzicientet tjere nuk pranonin te benin muzike me grupin.<span class="reference" id="cxcite_ref-FOOTNOTEAkhtar2001C3_5-0" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-FOOTNOTEAkhtar2001C3_5-0">[[#cite_note-FOOTNOTEAkhtar2001C3-5|<nowiki>[5]</nowiki>]]</span>Formacioni i  Tool ishte i kompletuar kur nje mik i Jones,i prezanton anetaret tjere me basistin  D'Amour.Me pare, grupi perpunonte historine te cilet ata e krijuan nga pseudofilozofia "lachrymology". Edhe pse "lachrymology" u përmend edhe si një frymëzim për emrin e grupit, Keenan më vonë shpjegoi qëllimet e tyre në mënyra të ndryshme: "Tool është pikërisht ajo që tingëllon si:.. Ky është një kar i madh.Është një vegel ... ne jemi .. . vegla juaj.Na përdorni si një katalizator në procesin tuaj per të gjetur çfarëdo qoftë ajo qe është  ju duhet për të mësuar, apo çfarëdo qoftë ajo që ju jeni duke u përpjekur për të arritur.

Pas gati dy vjete praktikimi dhe performimi ne nivel lokal ne Los Anxhelos,grupit iu afrua nga nje nder kompanite e rekordimit<span class="reference" id="cxcite_ref-FOOTNOTEKittsTolinski20021965.E2.80.931969_3-2" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-FOOTNOTEKittsTolinski20021965.E2.80.931969_3-2">[[#cite_note-FOOTNOTEKittsTolinski20021965.E2.80.931969-3|<nowiki>[3]</nowiki>]]</span> dhe në fund nënshkruan një marrëveshje me [[Zoo Entertainment (record label)|Zoo Entertainment]].Ne mars te vitit 1992, Zoo publikoi dhe rekordimin e pare te grupit, ''[[Opiate (album)|Opiate]]''. Përshkruar nga grupi si stil muzikore "slam and bang" <span class="reference" id="cxcite_ref-FOOTNOTEAkhtar2001E8_9-0" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-FOOTNOTEAkhtar2001E8_9-0">[[#cite_note-FOOTNOTEAkhtar2001E8-9|<nowiki>[9]</nowiki>]]</span> dhe gjashte kenget qe kishin shkruar ne ate kohe,  [[Extended play|EP]] perfshinte kenget "[[Hush (Tool song)|Hush]]" dhe "Opiate". Videoja e pare muzikore e grupit , "Hush", promovoi pikepamjet e tyre kundershtuese ne lidhje me  [[Parents Music Resource Center]] dhe avokimit te cenzures muzikore. Videoja muzikore paraqiti anetaret e grupit lakuriq me organet e tyre gjenitale te mbuluara me stikere te  [[Parental Advisory|parental advisory]] dhe gojet e tyre te mbuluara me shirit ngjites. Grupi filloi turnete me  [[Rage Against the Machine]] turne te cilat rezultuan pozitivisht per grupin, ku Janiss Garza nga ''RIP Magazine'' shkroi per Tool ne shtator te vitit 1992 se ata kishin qene nje "buzz" dhe kishin bere nje fillim te mbare muzikore.<

=== ''Undertow'' (1993–1995) ===
Një vit më pas, në  kohën kur rock alternative dhe grunge ishin në kulmin e tyre, Tool lëshuan albumin e tyre të parë të plotë, ''[[Undertow (Tool album)|Undertow]]'' (1993). Albumi i pare shprehu nje dinamike me te ndryshme sesa ne ''Opiate'' dhe perfshinte kenge te cilat grupi kishte vendosur te mos i publikonin ne lansimin e tyre paraprak me tingull me te rende. Grupi filloi turne përsëri siç ishte planifikuar, me një përjashtim në maj 1993.Tool kishin planifikar te luanin ne  Garden Pavilion in Hollywood por ne minuten e fundit mesuan se arena kur do te performonin i takonte Kishes Scientologe te [[L. Ron Hubbard|L.]][[L. Ron Hubbard|Ron Hubbard]] ,gje qe u cilesua si kunderthenie me <nowiki>''etiken e grupit dhe se si nje person nuk duhet ndjekur nje sistem besimi qe konstrukton zhvillimin e tyre si qenie njerezore''</nowiki>. Keenan "kalonte shumicen e kohes gjate performimit duke bere imitimin e tingujve te deles dhe duke ju drejtuar audiences.

Tool me vone ka performuar koncerte te shumta gjate turneut te festivalit [[Lollapalooza]] , dhe u zhvendosen nga skena sekondare ne ate primare nga menaxheri i tyre dhe bashke-themeluesi i festivalit, [[Ted Gardner]]. Në koncertin e fundit të Tool te Lollapalooza, në qytetin e Los Angeles ,komediani [[Bill Hicks]] prezanton grupin.Hicks ishte bërë një mik i anëtarëve të grupit dhe nje influence ne ta pasi permendet ne shenimet e ''Undertow.'' Duke bere shaka,ai kerkon nga audienca qe 10,000 njerez te rrine te qete dhe ta ndihmojne ate te kerkonte nje lense te humbr. Populariteti qe grupi arriti nga keto koncerte beri qe Tool te certifikohet [[RIAA certification|gold]] nga [[Recording Industry Association of America|RIAA]] ne shtator te vitit 1993 dhe te arrinte statutin e platinit ne vitin 1995, ndonese ishte shitur me nje album te censoruar na distributoret ,te tille si  [[Wal-Mart]].<span class="reference" id="cxcite_ref-FOOTNOTESherryAldis2006176_23-0" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-FOOTNOTESherryAldis2006176_23-0">[[#cite_note-FOOTNOTESherryAldis2006176-23|<nowiki>[23]</nowiki>]]</span> Kenga "[[Sober (Tool song)|Sober]]" behet hit ne mars te vitit 1994 dhe fitoi cmimin Billboard's "Best Video by a New Artist" per perdorimin e teknikes [[stop motion]] .

Me lansimin e kenges se rradhes, "[[Prison Sex (song)|Prison Sex]]", Tool serish u be objekt i censures. Teksti i kenges dhe videoklipi trajtonin temen e abuzimit te femijeve,qe ndezi reagime kontroverse.Videoja u krijua kryesisht nga kitaristi Adam Jones,i cili e pa interpretimin e tij surrealizem te temes qe trajtohej. Dhe ndërsa disa gazetarë bashkëkohore vlerësuan videon dhe përshkruan tekstin e  kënges si "metaforike", , dega amerikane [[MuchMusic]] kerkoi Keenan për të përfaqësuar grupi në një seancë dëgjimore. Videoja muzikore konsiderohet shumë grafike dhe e pahijshme, keshtu qe MTV ndaloi transmetimin  pas pak shfaqjeve.

Ne shtator te vitit 1995,grupi filloi te shkruante dhe rekordonte albumin e tyre te dyte.Ne ate kohe,Tool kishte perjetuar ndryshimet e vetme ne formacionin e grupit deri sot, me basistin D'Amour qe la grupin miqesisht per te ndjekur projekte tjera.[[Justin Chancellor]], ish-anetare i  [[Peach (band)|Peach]], ne fund zevendesoi D'Amour, duke fituar garen mes [[Scott Reeder (bassist)|Scott Reeder]] te Kyuss,Frank Cavanaugh nga  [[Filter (band)|Filter]] , E. Shepherd Stevenson nga [[Pigmy Love Circus]], dhe Marco Fox te [[ZAUM]]

=== ''Ænima'' (1996–2000) ===
Me 17 shtator, 1996, Tool lanson albumin e tyre te dyte, ''[[Ænima]]'' ({{IPAc-en|ˈ|ɒ|n|ɪ|m|ə}}).<span class="reference" id="cxcite_ref-FOOTNOTEAkhtar2001G2_26-0" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-FOOTNOTEAkhtar2001G2_26-0">[[#cite_note-FOOTNOTEAkhtar2001G2-26|<nowiki>[26]</nowiki>]]</span> U certifikua  [[Music recording sales certification|triple platinum]] nga  RIAA me 4 mars, 2003.D'Amour largohet nga Tool dhe Chancellor ishte ne perbejen e grupit tanime gjate pergatitjes per albumin e ri.Grupi kishte permendur dhe ndihmen e producentit  [[David Bottrill]], i cili kishte prodhuar disa nga albumet e [[King Crimson]], perderisa Jones bashkepunone me [[Cam de Leon]] per te krijuar artwork-un e  ''Ænima ,''i cili me vone u nominue per cmimet Grammy<span class="reference" id="cxcite_ref-FOOTNOTEAkhtar2001D11_29-0" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-FOOTNOTEAkhtar2001D11_29-0">[[#cite_note-FOOTNOTEAkhtar2001D11-29|<nowiki>[29]</nowiki>]]</span>

Albumi ishte dedikim per stand-up komedianin [[Bill Hicks]], i cili kishte vdekur dy vjete e gjysme me heret. Qellimi i grupit ishte te shperndante materialin dhe idete te cilat Hicks i kishte pasur dhe ta vetedijesonin publikun per to.Kjo ngaqe grupi mendonte qe filozofia e ideve te Hicks dhe e vete grupit ishin te ngjajshme ndermjet veti.Ne vecanti, kenga e fundit ne ''Ænima,'' "Third Eye" eshte paraprire nga nje klip i performancave te Hicks, dhe poashtu mbeshtjellesi i ''Ænima,''sikurse dhe kori i kenges  "[[Ænema]]" bejne reference per pjese te Hicks  ''[[Arizona Bay]]'',ne te cilen ai parashikon fundosjen e  Los Anxhelos ne Oqeanin Paqesore.

Kenga e pare, "[[Stinkfist]]", nuk arriti te kishte degjueshmeri te madhe ne radio.Ajo ishte shkurtuar nga radio programuesit, MTV (SH.B.A.) ,u rititullua nga "Stinkfist" ne "Track No.&nbsp;1" per shkak te permbajtjes fyese,dhe po ne kete menyre,alternoi dhe teksti i kenges.<span class="reference" id="cxcite_ref-FOOTNOTEMcIver2009137_33-0" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-FOOTNOTEMcIver2009137_33-0">[[#cite_note-FOOTNOTEMcIver2009137-33|<nowiki>[33]</nowiki>]]</span> Duke iu pergjigjur ankesave te fansave ne lidhje me cenzuren, [[Matt Pinfield]] nga MTV- ''[[120 Minutes]]'' ,shprehu keqardhjen ,duke tundur grushtin e tij para fytyres se tij gjate prezantimit te videos dhe shpjefimit te ndryshimit te emrit.

Nje turne filloi ne tetor te vitit 1996,dy jave pas lansimit te  ''Ænima'''s.Paraqitjet ishin te shumta ne Shtetet e Bashkuara te Amerikes dhe Europe , keshtu qe Tool drejtohet per ne  Australi dhe Zelanden e Re ne gjysmen e dyte te muajit mars te 1997. <span class="cx-segment" data-segmentid="363"></span>

Me ne fund,Tool rikthehen ne SH.B.A ,duke u shfaqur neLollapalooza '97 ne korrik, kete here si grupi kryer performues, me c'rast grupi fiton kritika positive nga ''[[The New York Times]]'':
[[Skeda:Justin_chancellor_tool_roskilde_festival_2006_cropped.jpg|left|thumb|Bassist [[Justin Chancellor]] duke performuar ne 2006,[[Roskilde Festival]]]]
Albumi progressive ''Ænima ''beri qe Tool te arrije majat dhe te behet dominues ne zhandrin   [[alternative metal]] : Paraqitet ne Grammy Awards si fituese dhe u shfaq ne disa lista te albumeve "Best Albums of 1996" , me shembuj te cilet duhet permendur si  ''[[Kerrang!]]''dhe ''[[Terrorizer (magazine)|Terrorizer]]''.

Një betejë ligjore  filloi në të njëjtin vit,nderhyri ne punimin per lansimin e nje albumi te ri. [[Volcano Entertainment]] tanime ishte dhe label i grupit.Sipas Volcan,Tool kishe shkelur konraten e tyre dhe keshtu ata ngrisin nje padi.Me vone,Tool paraqet nje kunderpadi qe me vone pason dhe me proces gjyqsore.Ne dhjetor 1998 Tool rënë dakord për një kontratë të re, një marrëveshje ndermjet tre-rekord sipërmarrjeve të përbashkët. Borzillo-Vrenna 2000 ndërhyrë me pune e grupit në një tjetër lirimin. Volcano Music-pasuesi i shkeljeve nga-atëherë etiketë vdekur Zoo Entertainment-supozuara mjet i kontratës nga Tool dhe ngritur një padi. Sipas vullkan, Tool kishte shkelur kontratën e tyre kur grupi shikuar oferta nga etiketat e tjera rekord. Pas Tool paraqiti një kundërpadi deklaruar se Volcano kishte dështuar për të përdorur një mundësi ripërtëritjeje në kontratën e tyre, palët zgjidhet nga gjykata. Në dhjetor 1998 Tool rënë dakord për një kontratë të re, një marrëveshje tre-rekord sipërmarrje të përbashkët.

== Diskografia ==

* ''[[Undertow]]'' (1993)
* ''[[Ænima]]'' (1996)
* ''[[Lateralus]]'' (2001)
* ''[[10,000 Days]]'' (2006)
*''[[Fear Inoculum]]'' (2019)

== Referimet ==
{{reflist}}

[[Kategoria:Grupe muzike post-metal]]
[[Kategoria:Grupe muzike alternative metal]]
[[Kategoria:Grupe muzike art rock]]
[[Kategoria:Grammy Award fitues]]
[[Kategoria:Grupe muzike nga Kalifornia]]
[[Kategoria:Grupe të viteve 1990]]
[[Kategoria:Grupe të viteve 2000]]