Triple Des
Historiku
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Forma me e hershme e kriptografis ka qene shkruarja e thjesht e nje mesazhi , qe shumica e njerzve nuk mund ta lexonin. Fjala kriptografi rrjedh nga fjala Greke kryptos dhe graphein, qe nenkupton : fshehje dhe shkrim. Kriotografia e hershme merrej me shendrimin e mesazheve ne nje grup figurash te pa lexueshme , qe sherbente per te mbrojtur permbajten e mesazhit gjat bartjes se mesazhit nga nje vend ne tjetrin. Në epokën moderne, kriptografia është rritur nga konfidencialiteti i mesazhit themelor i cili përfshinë disa faza të kontrollimit te integritetit te mesazhit,vertetimi i identitetit te dërguesit dhe marrësit, dhe nënshkrimet digjitale, ne mesin e gjërave të tjera. Që në fillim të 1900 para Krishtit, Egjiptianet perdoren hieroglifet ne nje forme jo standarte me qellim qe te fshehin kuptimin e nje mesazhi. Idea e Grekve ishte qe te mbeshtillnin nje leter rreth shkopit, dhe pastaj te shkuranin mesazhin ne ate letter dhe mundesia e vetme e deshifrimit ishte perdorimi i shkopit me diameter te njejte. Metoda Romake e kriptografise ishte e njohur si metoda e Cezarit. Ajo perdor idene e zhvendosjes se shkronjave sipas mareveshjes ne mes te derguesit dhe marresit. Kriptografia evuloi deri ne ditet e sotme ku jane krijuar alboritme shume komplekse per enkriptimin dhe dekriptimin e nje teksti. Kriptografia arriti kulmin gjate luftes se pare dhe te dyte boterore, ku u perdor nga shume shtete per arsye politike dhe luftarake. Sot ne kemi shume algoritme per kriptime te mesazheve ku me te perdorurat jane des, aes, rc2, double des, triple des, rsa etj... Kriptimet moderne te diteve te sotit, p.sh. aes-i konsiderohen kriptime te pathyeshme. Ne do ta shtjellojme temen mbi double des dhe triple des me dy dhe tre qelsa ne aspektin e sigurise se ketyre kriptimeve.
Triple Des
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Ne kriptografi , Triple DES-I eshte emri unik per Triple Data Encryption Algorithm (TDEA or Triple DEA), cila aplikon Standarin per enkriptimin e te dhenave (Data Encryption Standard - DES) algoritmin e kodit tre herë për çdo bllok të dhëna.
Triple DES eshte zhvilluar nga IBM ne vitin 1999, nga Walter Tuchman dhe ekipi I tije.
Triple DES eshte tre here me I ngaldashem se DES por munde te jete shume here me i sigurte se DES neqoftese perdoret ne menyre adekuate.
Triple DES munde te jete me dy celesa ose me tre celesa.
Proceduara e enkripitimit eshte identike me proceduren e DES por perseritet tre here.
Per kete aryse e ka marrur emrin Triple DES.
Triple DES me dy celesa perbehet prej dy celesave nga 64 bita me nje gjatesi te pergjithshme 128 bitshe, ku te dhenat enkriptohen me celesin e pare , dekriptohen me celesin e dyte dhe ne fund enkriptohen perseri me celesin e pare.
Nese celesi i pare edhe i dyti jane te njejte, atehere enkripitimi nuk eshte Triple DES po DES me nje procedure te ngadalsuar. Mundesia e “known-plaintext attacks” ne Triple DES me dy celesa ka shtyre qe te perdoret Triple DES me tre celesa. Triple DES me tre celesa perbehet prej celsave nga 64 bita, me nje gjatesi te pergjithshme 192 bitshe. Te dhenat enkriptohen me celesin e pare , dekriptohen me celesin e dyte dhe ne fund enkriptohen perseri me celesin e trete.
Triple DES me tre celesa perdoret nga PGM , RC5 , IDEA , CAST etj.
Diskutimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Ne pune ne internet hasim me shume ne enkriptimin Triple DES, mirpo edhe pse nuk eshte shume i sigurte ka te mirat e veta sepse ne raport me algoritmet asimetrike enkriptimi i te dhnave kryhet shume me shpejte, dhe ne disa raste mund te perdoret.
Referimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Applied Cryptography and Data Security crypto-notes Prof. Christof Paar
Cryptography and Network Security W. Stallings (Pearson, 2011) BBS
Internet Security Cryptographic Principles Algorithms And Protocol John Wiley
Punuar nga : Egzon Jonuzi , Besjon Murturi , Norik Osmani , Egzon Pllana dhe Flaka Neziri (Pjestar te grupit 13)#