Vendbanim Ilir në “Qafën e Barçit”

Vendbanimi Ilir në “Qafën e Barçit”

Një pasqyrë e kërkimeve arkeologjike

Për të tretin vit radhazi, një ekip arkeologësh nga Instituti i Arkeologjisë së Shqipërisë dhe Universiteti i Montpellier, po kryejnë ekspeditën kërkimore në një vendbanim ilir në "Qafën e Barçit". Ky vendbanim daton rreth 2800 vite më parë dhe përfaqëson një nga shembujt më të mirë të qytetërimit ilir. Rezultatet e kërkimeve kanë zbuluar një pasuri të madhe të kulturës materiale dhe strukturave të ndryshme arkitekturore që përfaqësojnë periudha të ndryshme të kësaj qytetërie të lashtë.

Zbulimet kryesore

Zbulimet kryesore përfshijnë një mur rrethues, qeramika me piktura "Mat" dhe struktura qytetare ilire. Drejtuesja e këtyre punimeve, Dr. Rovena Kurti Ruka, ka theksuar se janë në fazën fillestare të eksplorimit të kësaj zone. Sipas saj, "Qafa e Barçit" është një territor kodrinor i panjohur më parë, por me potencial të madh për të ndriçuar periudhën e hekurit dhe vazhdimësinë e saj në periudhën qytetare ilire.

Hulumtimet dhe gërmimet

Projekti është një bashkëpunim shqiptaro-francez që ka bërë një kontroll sistematik në të gjitha anët e Korçës. Sipas Dr. Kurti Ruka, gërmimet kanë treguar se kemi një vendbanim të qëndrueshëm që prej periudhës së hekurit. Ajo theksoi se nga faza e mëhershme kemi kulturë materiale, ndërsa në fazat e tjera kemi struktura që janë ndërtuar më pas. Një zbulim i veçantë është muri rrethues i pjesës së sipërme të tarracës, që është një nga strukturat e reja të këtij viti.

Vlerësimi historik dhe strategjik

Vendbanimi në "Qafën e Barçit" ka një rëndësi të veçantë edhe për pozicionin e tij strategjik. Duke qenë një luginë natyrore që lejon akses me pellgun e Devollit, kjo zonë ka ofruar mbrojtje dhe mundësi të mira për zhvillimin e një komuniteti të qëndrueshëm. Gërmimet dhe vëzhgimet tregojnë se kemi një sit kompleks që është përdorur për një periudhë të gjatë kohe.

Historiku i kërkimeve

Kërkimet për këtë vendbanim filluan bazuar në të dhënat e para arkeologjike të zbuluara nga arkeologia Zhaneta Andrea në vitet 1960. Këto të dhëna premtuese për shtrirjen e vendbanimit në kohë shtynë ekipin e arkeologëve të zhvillonin ekspedita në këtë zonë strategjike. Gjatë kësaj vere, priten të bashkohen edhe grupe të tjera arkeologësh që do të vazhdojnë kërkimet në zona të ndryshme si Pogradeci, Maliqi dhe Korça.

Përfundime

Zbulimet në "Qafën e Barçit" po ndihmojnë në ndriçimin e historisë dhe kulturës ilire, duke ofruar një pasqyrë të rëndësishme për periudhën e hekurit dhe qytetërinë ilire. Gërmimet e vazhdueshme pritet të sjellin më shumë informacione dhe të thellojnë njohuritë tona mbi këtë vendbanim të rëndësishëm. Siti është një burim i pasur për arkeologjinë shqiptare dhe ndërkombëtare, dhe rezultatet e tij do të kontribuojnë në pasurimin e trashëgimisë kulturore të rajonit.